وقتی تغذیه ما سالم باشد، مواد معدنی و کربو هیدرات را به بدن می‌رساند و به سلامت دهان هم کمک می‌کند. یعنی رفتارهای تغذیه‌ای نا مناسب، فرد را مستعد بیماری لثه می‌کند. مصرف نوشابه‌های گازدار, نوشابه‌های اسیدی, استعمال سیگار و انواع دخانیات و هر عاملی که به نسج دندان آسیب بزند، به لثه هم آسیب می‌رساند. زمان مسواک زدن بسیار مهم است که باید بلافاصله بعد از مصرف غذا باشد. زمانی که ماحصل فعل و انفعالات در دهان اتفاق می‌افتد و به واسطه میکروارگانیسم ها، ماکزیمم 20 دقیقه بعد از غذا خوردن pH یا اسیدیته بزاق را به حدی پایین می‌آورد که می‌تواند مینای دندان، لثه، شیار لثه و سطح ریشه را تخریب کند. افرادی که ریفلاکس دارند و ترش می‌کنند، با مشکلات لثه‌ای و مشکلات دندانی بیشتری روبه‌رو هستند.
چه توصیه‌ای به افراد برای پیشگیری از مشکلات لثه‌ای و دندانی دارید؟
مسواک زدن را فراموش نکنند و اگر می‌توانند وعده میان وعده را حذف کنند. اگر قرار است میان وعده‌ای مصرف کنند که با اصول تغذیه‌ای سنخیت دارد، مثلا تنقلات مصرف می‌کنند، مسواک زدن بلافاصله بعد از آن را فراموش نکنند. مسواک‌زدن اگر به روش مناسب صورت گیرد، استفاده از خمیر دندان خیلی ضروری نیست. سیگار هم نکشند؛ چرا که صدمه ناشی از سیگار به اطرافیان بیشتراز خودشان است.
نظر شما راجع به پوسته پوسته شدن مخاط دهان چیست؟ آیا این ضایعات به سرطان تبدیل می‌شود؟
هر‌گونه تغییر ماهیتی که در مخاط دهان ایجاد می‌شود، اگر پاک شدنی باشد معمولا به مشکل موضعی بر می‌گردد. عدم تغذیه مناسب و رشد میکروارگانیسم‌ها که در این زمینه معمولا قارچ‌ها بیشتر رشد می‌کنند و رعایت نکردن بهداشت، باعث ایجاد لکه‌های سفید رنگی می‌شود که پلاک‌های پاک شونده ایجاد می‌کنند. اما اگر پلاک‌های سفید پاک نشوند و علائم نداشته باشند، به آن لکوپلاکی می‌گویند که در این صورت فرد باید به دندانپزشک متخصص بیماری‌های لثه مراجعه کند. همه این پلاک‌ها سرطانی نیستند. برخی بیماری‌های خود ایمنی نیز مثل لیکن پلان ممکن است لثه‌ها و گونه‌ها را درگیر کند.
آیا ریختن نمک روی خمیر دندان توصیه می‌شود؟
خیر. زیرا در افرادی با لثه‌های نازک اگر روش مسواک‌زدن مناسب نباشد، نمک باعث سایش و تخریب نسج نرم و سخت دندان می‌شود.
استفاده از خمیر دندان چه میزان کافی است؟
به اندازه نخود کافی است.
آفت دهانی چه بیماری است؟
آفت نوعی بیماری خود ایمن است و با کمبود ویتامین‌های B12، B1 B2, ، اسید فولیک و آهن ارتباط دارد. همچنین با یک بیماری اتو ایمن موسوم به سندرم بهجت که با زخم‌های متعدد و حاد دهانی مشخص می‌شود، می‌تواند همراه باشد. برای درمان آفت باید علت زمینه‌ای آن مشخص وسپس درمان شود. اگر نیاز به درمان‌های موضعی باشد، ترکیبات موضعی موثر است. البته بتازگی لیزر درمانی و لیزرهای کم توان هم وارد عرصه درمان شده‌اند که نتایج خوبی داشته است.
مهم‌ترین علائمی که فرد باید به آن توجه کند چیست؟ یعنی نشانه‌های بیماری‌های نسوج نگهدارنده دندان کدام است؟
در این خصوص افراد باید به چند نکته توجه کنند. وجود درد مبهم، خارش لثه، خونریزی از لثه هنگام مسواک‌زدن، صحبت کردن، غذاخوردن یا سیب گاز زدن، فاصله افتادن بین دندان، لقی دندان و بوی بد دهان. افرا باید سالی یکبار معاینه شوند؛ زیرا در بسیاری از موارد نمی‌توان بیماری‌های لثه را از علائم بالینی تشخیص داد و یک اپیدمی خاموش اتفاق می‌افتد. اگر بین دندان فاصله افتاده، فرد زمینه عفونت لثه دارد. انواع خاصی از بیماری‌های لثه زمینه ژنتیک دارد و اگر در خانواده‌ای مشکل لثه وجود دارد، سایر افراد نیز باید دقت بیشتری در این زمینه داشته باشند. اگر مشکل لثه پیگیری نشود، عفونت لثه استخوان فک را از بین خواهد برد. یعنی عفونت لثه تخریب استخوانی را در پی دارد و تخریب استخوانی، درمان بازسازی بیمار را با مشکل روبه‌رو خواهد کرد.
دکتر بهزاد هوشمند
جراح لثه
