نتایج تحقیقات نیازسنجی مناطق به دندان‌پزشک پایان امسال اعلام می‌شود
درحالی‌که دندان‌پزشکان نسبت به وجود مازاد نیروی انسانی در این حوزه ابراز نگرانی می‌کنند، قائم‌مقام معاون آموزشی وزارت بهداشت نه‌تنها این نگرانی را منتفی می‌داند بلکه براین باور است که حتی اگر تعداد دانشکده‌های دندانپزشکی زیاد باشد اما بازهم دلیلی بر تربیت مازاد بر ظرفیت واقعی نیست.
مشکلات آموزشی دندان‌پزشکان کم نیست. نگرانی از مازاد پذیرش دانشجو و نیروی انسانی، کاهش سطح کیفی آموزش و به دنبال آن کاهش کیفیت آموزش، تاسیس تعداد زیادی دانشکده و طرح تعهد طولانی اعضای هیئت‌علمی جوان ازجمله موضوعاتی است که دندان‌پزشکان آنها را مطرح کرده و برای حل آن به دنبال راهکار هستند.
پذیرش بیش‌از حد و آموزش بی‌کیفیت دندانپزشکی
رئیس هیئت‌مدیره انجمن پریودنتولوژی می‌گوید: «تعداد زیاد دانشکده‌های دندانپزشکی به‌نوعی سطح آموزش در این حوزه را با مشکلاتی روبه‌رو کرده است.»
دکتر بهزاد هوشمند، براین باور است که شیوه آموزش دندانپزشکی با پزشکی فرق دارد. هوشمند خطرات ناشی از کاهش سطح کیفی آموزش را جدی می‌داند و می‌گوید: «زمانی که پرونده‌های شکایت علیه دندان‌پزشکان را در نظام پزشکی می‌بینیم، به کاهش سطح سواد آنها پی می‌بریم. این موضوع نشان‌دهنده کاهش کیفیت آموزش است که درنتیجه تعداد بی‌رویه دانشکده‌های دندانپزشکی رخ‌داده است.»
او این مرز معضل آموزشی را تا دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسری و تهران هم پیش برده و عنوان می‌کند: «نگاه مسئولان وزارت بهداشت به آموزش دندانپزشکی هیچ تفاوتی با آموزش پزشکی قائل نمی‌شود درحالی‌که آموزش دندانپزشکی تا حد زیادی مهارت محور است. همچنین دانشکده‌های تازه تاسیس‌شده براساس نتایج تحقیقات علمی صورت نمی‌گیرد.»
نگران مازاد نیرو نیستیم
این در حالی است که قائم‌مقام معاون آموزشی وزارت بهداشت تاکید می‌کند که اگر «وزارت بهداشت به این جمع‌بندی برسد که در آینده با مازاد نیرو مواجه می‌شوند قطعا از تعداد پذیرش دانشجو خواهد کاست.»
دکتر حمید اکبری می‌گوید: «یکی از انتقاداتی که به ما وارد می‌شود این است که تعداد دانشکده‌های دندانپزشکی زیاد شده است. اما این استدلال عامیانه‌ای است. با احتساب واحدهای بین‌الملل ما حدود ۵۰ دانشکده دندانپزشکی داریم. اما باید توجه کرد که تعداد پذیرش دانشجو ارتباطی به تعداد دانشکده ندارد. یعنی هر دانشکده می‌تواند تعداد متفاوتی دانشجو بپذیرد و این تعداد بر اساس نیاز هر منطقه تعیین می‌شود.»
به گفته او «کارگروه مطالعاتی نیروی انسانی که در معاونت آموزشی تشکیل‌شده فعلا در حال نیازسنجی مناطق مختلف است اما قول داده که تا پایان سال نتایج نهایی تحقیقات خود را اعلام کند. بناست بعد از نتیجه‌گیری ظرفیت مجاز پذیرش دانشجو براساس نیاز هر منطقه اعلام شود.»
دکتر اکبری تصریح می‌کند: «در این تحقیقات تعداد دندان‌پزشک موردنیاز به ازای هر هزار نفر و با توجه به رشد جمعیت و تعداد فارغ‌التحصیلان سنجیده می‌شود. نتایج اولیه نشان داده با این میزان پذیرش چندان نباید نگران افزایش بیکاری درمیان فارغ‌التحصیلان دندانپزشکی باشیم. ما یا باید پذیرش را کم کنیم و یا باید روی همین عدد بمانیم.»
موضوع دیگری که شاید دانشکده‌ها در آینده‌ای نزدیک با آن مواجه شوند، خالی ماندن از دانشجو است. اکبری این امکان را که با کاهش ظرفیت پذیرش دانشجو، دانشکده‌ها خالی بمانند و تعطیل شوند، مردود می‌داند و می‌گوید: «با توجه به اینکه دانشکده‌ها مسئولیت‌های متفاوتی نظیر تربیت دانشجو در مقاطع مختلف پژوهش در این حوزه را به عهده‌دارند از دانشکده‌ها در موارد متفاوتی استفاده می‌کنیم.»
اکبری اما در توضیح نگاه وزارت بهداشت به پذیرش دانشجو توضیح می‌دهد: «ما تمام کشور را می‌بینیم. وقتی با کمبود فارغ‌التحصیلان برخی رشته‌ها در مناطق محروم روبه‌رو هستیم، نمی‌توانیم دستور توقف میزان پذیرش را صادر کنیم و پذیرش دانشجوی بومی هم به همین دلیل اتفاق افتاده است.»
طرح تعهد طولانی‌مدت برای نیروهای فارغ‌التحصیل که به‌عنوان عضو هیئت‌علمی در دانشکده‌های دندانپزشکی مشغول به کار هستند، یکی دیگر از مشکلاتی بود که اعضای هیئت‌علمی جوان دندانپزشکی با آن مواجه بودند. اعتراض عمده آنها به این بود که مدت‌زمان طرح تعهد بسیار بیشتر از پزشکان عمومی و با محدودیت‌های بیشتری مواجه بود اما با امضا و موافقت وزیر بهداشت کمی تغییر کرد. این تغییرات در حالی رخ داد که عده‌ای از کاهش امضای هیئت‌علمی در دانشکده‌های دندانپزشکی نگران بودند، نگرانی که از سوی قائم‌مقام معاون آموزشی وزارت بهداشت رد شد.
دکتر حمید اکبری در پاسخ به این سوال که بعد از اجرایی شدن کاهش تعهدات اعضای هیئت‌علمی با کمبود اعضای هیئت‌علمی مواجه نخواهید شد، این‌گونه پاسخ می‌دهد: «وضعیت فعلی چندان نگران‌کننده نیست و با مشکلات جدی مواجه نمی‌شویم.»
او در پاسخ به این سوال که تعدادی از اعضای هیئت‌علمی متعهد دندانپزشکی در مورد حکم تمام جغرافیایی بودن معترض هستند و استدلالشان این است که چون دندان‌پزشکان کشیک شبانه ندارند، سقف ساعت کاری نیروی تمام‌وقت جغرافیایی هیچ‌گاه پر نمی‌شود، نیز می‌گوید: «بنا شد بعد از مدتی به اعضای هیئت‌علمی متعهد دندانپزشکی اجازه کار در مراکز درمانی در بخش‌های غیر از دانشگاه داده شود. براساس میزان برخورداری و محرومیت منطقه به دانشگاه‌ها این امکان داده شد که به نیروهای متعهد خود اجازه دهند که بعد از ۲ یا ۳ سال در ساعاتی که به حضورشان نیازی نیست، در مراکز درمانی دیگری کار کنند.»/
مینا دارابی/ روزنامه سپید
