ایدز امروزه تهدیدی برای سلامت زنان به شمار می رود بهتر است بانوان در این زمینه بیشتر مراقب باشند و از راههای انتقال این عارضه مرگ آور اطلاع پیدا کنند ایدز می تواند سیستم ایمنی شما را مهار کند و موجب عفونی شدن بدنتان شود
ایدز و زنان
امسال تمرکز برنامه های جهانی برای موضوع زنان ، دختران ، HIV و ایدز می باشد و سازمان جهانی بهداشت شعارهایی را برای این امر در نظر می گیرد مانند:
1- خشونت علیه زنان باعث افزایش سرعت گسترش آلودگی به HIV می گردد . خشونت نباید تحمل گردد .
2- رهبران زنان باید درباره ایدز صحبت کنند .
3- زنان منبع بزرگی از نیرو برای مبارزه با HIVو AIDS هستند .
4- بسیاری از زنان و دختران بحاطر رفتارهای دیگران در معرض خطر ایدز هستند .
5- در کل جهان زنان و دختران 5/2 برابر نسبت به آلودگی حساسترند .
و در نهایت اینکه سلامت زنان سلامت تمام جامعه است .
و ایدز جزء معدود بیماریهای تاریخ بشری است که مبارزه با آن تماماً بستگی به دانش رفتاری دارد و فردا دیر است و امروز باید چاره ای اندیشید و از ایدز پیشگیری نمود و مبارزه با ایدز مسئولیتی است همگانی .
بر اساس آخرین آمار 8/11 میلیون جوان (24-15 ساله آلوده به عفونت HIV یا مبتلا به بیماری ایدز هستند که از آن میان 3/7 میلیون زن جوان و 5/4 میلیون مرد جوان می باشند و آلودگی روزانه 6000 جوان 24-15 سالهنیز گزاش شده است .
تنها تا پایان سال 2001 از 5/1 میلیون مرگ ومیر رخ داده بدنبال عفونت ایدز 470 هزار نفر زن و 350 هزار نفر کودک زیر 5 سال بوده اند .
حدود 8/14 میلیون زن آلوده به HIV در سراسر دنیا حضور دارند .
اپیدمی بیولوژی ایدز
AIDS اولین بار در سال 1981 شناسایی شد از شال 1985 تا 1998 در زنان ودختران جوان 3 برابر شد
CDC(Contorol of Diseae Center) گزارش کرده است که 15000 بچه آلود به HIV از زنان HIV مثبت متولد شده است و احتمال عفونت در زنان سیاهپوست بیشتر است .
اتیولوژی
عامل AIDS یک RNA ویروس بنام Human Immunode ficincy نوع 1و 2 می باشد. که در اکثر نقاط جهان 1HIV عامل بیماری است و2 HIV در آفریقای جنوبی بصورت آندمیک دیده می شود .
راههای انتقال
1- تماس جنسی بخصوص mail hemo sexual راه اصلی انتقال است .
2- خون ومحصولات خون آلود.
3- مادر به جنین یا نوزاد
پاتوژنز
بیماری بالینی با HIV یا ایدز به علت مهار شدید سیستم ایمنی بدن می باشد که عمدتا ایمنی سلولی درگیر می شود و سبب تظاهر عفونتهای فرصت طلب و نئوپلاسم ها می گردد .
لفنوسیت مشتق از تیموس یا لنفوسیت T از نظر فنوتیپی با آنتی ژن سطحی CD4 مشخص می گردد .
جایگاههای CD4 بعنوان یک گیرنده برای ویروس می باشد که پس از تماس ، ویروس وارد سلول میزبان شده و با استفاده از آنزیم DNA,Reverse Trans Criptase وRNA ژنوتیپ خود را کد می کند .
پس از عفونت اولیه سطح ویروس به حد set point کاهش می یابد به بیماران با حداکثر ویرومی سریعا به سمت AIDS پیشرفت کرده و می میرند .
پس از عفونت به تدریج تعداد لنفوسیت T کاهش می یابد و سبب مهار شدید سیستم ایمنی می گردد . ماکروفاژها ی منوسیت نیزعفونی می گردند و عفونت سلولهای میگرو لگیال مغز سبب اختلالات نوروسیکاریک می گردد . افراد عفونی شده با HIV احتمال بیشتری برای نئوپلاسم بخصوص سارکوم کاپوزنی ،لنفون نان – هوچکین ، لنفوم B-cell و کارسینوم دارند .
تظاهرات بالینی
دوره کمون بیماری معمولا چند روز تا چند هفته است ، بیماری حاد شبیه سایر بیماریهای ویرال دیگر کمتر از 10 روز به پایان می رسد .
علائم و نشانه های شایع
تب لنفدونوپاتی
تعریق شبانه فارنژیت
خستگی آرتراشری
راش تهوع و استفراغ
سردرد اسهال
پس از فروکش کردن علائم ویروسی مزمن شروع می گردد . عاملی که سبب پیشرفت بیشتر از ویروسی بدون علامت تا سندرم نقص ایمنی AIDS می شود نامشخص است زمان متوسط آن 10 سال است .
ترومبوسیتوپنی ، اوسری ها آفتی ، لنفادنوپاتی ژانرالیزه ، oral Hairy luclco plachia شایع است .
عفونت های فرصت طلب زیر نیز شایع است .
1- کاندیدیاز ریوی و ازوفاژیال
2- هرسپس سیمپلکس یا واریلا زوستر پایدار
3- Muloscum contagiosumo
4- ترکسوپلاسموزیس
5- بیماریها نورولوژیک با شیوع 50 درصد در بیماران
علت زمینه ساز آسیب پذیری زنان
1- فقر اقتصادی و فرهنگی و بهداشتی
2- ازدواج دختران جوان با مردان مسن که قبلاً پارتزهایی نیز داشته اند .
3- وجود اماکنی مانند زندان ، خانه های فساد، مراکز تهیه و توزیع فیلمهای مبتذل و مواد مخدر که در گریزان شدن زنان بویژه دختران ا ز کانون گرم خانواده تاثیر گذار است .
بسیاری از زنان ( دختران جوان) جهت پرداخت شهریه مدرسه یا آموزشگاه ، کمک به خانواده و یا اداره زندگی شخصی خود به میل خود و یا به اجبار و خشونت به مسایل غیر اخلاقی روی می آورند .
4- آسیب پذیری فیزیولوژیکی و آناتومیکی زنان بویژه دختران جوان که هنوز رشد تکامل جسمی کاملی ندارند و فقر اطلاعاتی این زنان و کمبود و یا نبود مراکز مشاوره در پیگیری مشکلات جسمانی خود مزیر بر علت است .
5- بسیاری از زنان سریعتر از مردان به خویشاوندان ، دوستان خانوادگی ، کارفرمایان و سایر بزرگسالان خود اعتماد کرده و مورد خشونت قرار می گیرند .
6- بسیاری از زمان دنیا درگیر کسب درآمدهای نامشروع از فعالیتهای اجتماعی – فرهنگی و جنسی اند . بویژه در دختران زیر 15 سال و کودکان زیر 10 سال که سود استفاده در این سنین بدلیل ترس بشدت مخفی نگاه داشته می شود و بسختی می توان اطلاعاتی ار بدست آورد.
و علت اینکه مشتریان کودکان و دختران جوان را برای تجارت انتخاب می کنند احتمال آلوده نبودن این افراد به ویروس HIV می باشد .
7-زنان و کودکان خیابانی و افردی که د ر حاشیه شهرها زندگی می کنند بیشتر آسیب پذیرند.
چرا که این افراد قربانیان جنگ ، فقر ، خشونت های خانوادگی که آزاد واذیت روحی و جسمانی و بیماری ایدز به شمار می آیند ومبارزه هرروزه این افراد برای بقا هر گونه نگرانی احتمالی در مورد بیماری که ممکن است در طی سالهای آینده آنها را به کام مرگ بکشاند از بین می برد .
این افراد برای دریافت پول ، کالا ، دریافت کمک و حمایت های غیر قانونی و گاهاً قانونی تن به رابطه جنسی داده اند .
8-برقراری رابطه با هم جنس بویژه هم جنسانی که قبلا با مردان هم جنس باز در ارتباط بوده اند و ننگ اجتماعی و خشونتی که افراد دارای رابطه جنسی با هم جنس خود با آن مواجه هستند میزان خطر ابتلا به عفونت HIV را عظیم تر جلوه می دهد . این روابط در زندانها ، پرورشگاهها ، خوابگاه ها و… رخ می دهد و دراغلب اوقات پنهان نگه داشته می شود .
9- آوارگی و ویرنی های ناشی از درگیریهای مسلحانه قومی و قبیله ای و حتی بین کشورها که متعاقب آن باعث از هم پاشیدگی کانون خانواده ها و جامعه می شود و در آن خدمات بهداشتی ، زیر بناهای آموزشی و حمایتهای قانونی فرو می ریزد. بیشتر این آوارگان زنان وکودکان می باشند که به مراقبتهای بهداشتی دسترسی ندارند .
دربسیاری از نقاط دنیا سربازانی که حدود 10 سال سن دارند بعنوان نامه رسان ، دربان، آشپز و .. هستند که با خود اسلحه حمل میکنند و مورد سوء استفاده نیز واقع می شوند .
در بسیاری از کشورها دختران جوان بدلیل از دست دادن والدین خود و یا جهت مراقبت از والدین بیمار واز کار افتاده و دیگر کودکان خانواده از تحصیل و مدرسه دست می کشند و بدلیل تبعیض عدم استطاعت در پرداخت هزینه ها مورد سوء استفاده واقع شدند .
10- مصرف مواد مخدر و استفاده از سرنگ های مشترک و استفاده از یک سرنگ در چندین مرتبه بویژه در زندانها و خوابگاهها و..
11- ضعف ساختار آموزشی و مشاوره ای جوامع و اینکه یک زن بداند پس از سوء استفاده جهت مشاوره به کجا مراجعه کند ویا آموزش وی به حدی باشد که او را در برابر برقراری ارتباطات غیر اخلاقی متعهد کند.
اگر یک زن به HIV آلوده شود علاوه بر عفونتهای فرصت طلب نامبرده احتمال ابتلابه بیماری های زیر بصورت اختصاصی بیشتر می شود .
1- بیماری های بدخیم زنان ( سرطان سرویکس تا 6-5 برابر بویژه در درجات بالا) می یابد .
2- احتمال ابتلا به کوندیلومای ژینتال، ولوواژینال انیترالاپی تلیال نئوپلاسما تا 16 برابر بیشتر است . در مطالعه انجام شده بین المللی افراد فوق به درمانهای رایج پاسخ نمی دهند .
3- PID یا عفونت لگن با احتمال 22-7 برابر بیشتر ( در بررسی های انجام شده افراد مبتلا به HIV با مشکل همزمان PID لکوپنی یا WBC بلیل تضعیف سیستم ایمنی دارند .
4- احتمال سیفلیس و سوزاک ( توره )
5- احتمال توده های آدنکسال
6- احتمال آبسه های توبواوارین
7- احتمال آبسه های باکتریال واژینوزیس
8- احتمال آبسه ای اندومتریت
9- اختلالات mwnstral( الیگومنور ، آمنوره ، دسمینور)
10- ابتلا به Sexvally Transmitied Diseae syndron با احتمال 5-2 برابر بیشتر.
11- هرپس سیمپلکس HIV آکریتنیوسایتها زخمهای Type2 هجوم لنفوسیتهای CD4
12- سانکرونید ( همو فیلوس دکری Dvcreyi Hemo philus) انتی پاژیهای T-cull
که در آن ژن درگیری gp47جهش می یابد و این جهش ژن در ایدز نیز دیده می شود .
HIV و بارداری
میزان باروری زنان HIV مثبت در مقایسه با افراد HIV منفی کاهش می یابد .
شواهدی وجود ندارد که حاملگی با افزایش سرعت HIu( کاهش سریعتر CD4 و یا افزایش سریع مقدار ویروس ) همراه باشد . و همینطور وشاهدی وجود ندارد که HIV سبب نقایص زمان تولد گردد.
خطر زایمان زودرس تا 20 درصد و سقط خودبخودی و stillvirth و وزن کم موقع تولد Ivav تا 24 درصد شایع است .
راههای انتقال آلودگی از مادر به جنین و نوزاد
1- قبل از تولد
2- حین زایمان
3- Pot pavtum
4- از طریق شیر مادر
انتقال آلودگی از مادر به جنین در هر زمان از بارداری می تواند رخ دهد که در مجموع از 45- 25 درصد است که با حد اختلاف مناسب تا 2% نیز می توان کاهش داد .
در صورت تشخیص در اوایل حامگی می توان با سقط انتخابی به حاملگی خاتمه داد .
انتقال ورتیکال ( مادر به جنین ) در زایمان زودرس شایعتر است و بویژه اگر با پارگی طولانی مدت پرده های جنین همراه باشد .
میزان انتقال پری ناتال HIV ارتباط دقیقی با اندازه گیری RNA ویروسی پلاسما دارد و سطح پلاسمایی RNA ویروس HIV1 بهترین پیشگوئی کننده خطر انتقال پری ناتال است .
با کپی کمتر از cc/1000 عفونت نوزادی تا 5%
با کپی بیشتر از cc/100000 عفونت نوزادی تا 40%
در صورتیکه مادر سروپازیتیو و بدون علامت باشد میزان موربیدیته ومورتالیته مادران با حاملگی افزایش نمی یابد . ولی برعکس عوارض جنینی با عفونت HIV مادری افزایش می یابد .
ناگفته نماند تست بررسی HIV در مادران باردار در کشورهای اروپائی و استرالیا و کانادا و آمریکا جزء آزمایشات روتی روران بارداری می باشد .
راههای کاهش خطر انتقال HIVبه کارکنان بهداشتی و درمانی
1- پرهیز از تماس با خون و ترشحات زنان قبل و حین و پس از زایمان و حین مراقبت از مادران و نوزادان عفونی .
2- استفاده از دستکشهای غیر قابل نقوذ به مایع ، عینک
3- استفاده اجباری از دستکش در سرازین و زایمان تا زمانی جفت دستکاری می شود و خون ومایع از بدن نوزاد پاک می گردد .
4- از ساکشن دهانی برای پاک کردن راه هوای پرهیز شود .
5- در صورت پارگی دستکش و یا فرو رفتم سوزن به انگشتان (و یا هر شی دیگر مثل پنس و پنست که ایجاد جراحت کند)بلافاصله دستکش تعویض و با خارج کردن سوزن و یا وسیله آلوده اقدامات لازم انجام شود و پوست و مخاط غیرسالم ، آلوده و عفونی فرض شود .
اقدامات ضروری در صورت Needie stick
1- استفاده از زیرو ودین : y200 ، 3 بار در روز برای 4 هفته
2- رامی و ودین g 150 ، دوبار در روز برای 4 هفته
اگر فرد منبع AIDS پیشرفته داشته باشد یا کسانی با داروی آناموگ نوکلئوزید درمان می شوند باید یک مهار کننده پروتئاز مثل Indinavin 200g 1 Tds اضافه گردد .
راههای کاهش خطر انتقال HIV از مادربه نوزاد
1- استفاده از داروهای آنتی ویرال در طول حاملگی ( ترجیحا بجز 14-1112 هفته اول بارداری )
2- استفاده از داروهای آنتی ویرال در طی لیبر
3- سزارین بویژه قبل شروع لیبرو پارگی پرده های جنین خط انتقال را تا 50% کاهش می دهد .
4- پرهیز از شیردهی – کاهش خطر تا 16 % چرا که شیردهی تا خطر انتقال را دارد . اگر چه که در بسیاری از کشورها بدلیل آلودگی آب و آموربیدیته در اثر اسهال و عفونت تنفسی استفاده از شیر خشک غیر قابل اجراست .
مزایای استفاده از داروهای آنتی ویرال ترکیبی
1- سیر گسترش HIV کمتر می شود .
2- سطح خونی ویروس منفی یا غیر قابل اندازه گیری می گردد.
3- به جلوگیری از عفونتهای مرتبط با AIDS کمک می کند.
درمان مادر باردار با افراد غیر حامله تفاوتی ندارد . هنوز اثرات این دارو ها بر جنین ناشناخته است .
در فوریه سال 2002 public Heal lthservice توصیه کرد برای زنان باردار حتی در 14 هفته اول بارداری نیزمی توان از زیروودینی استفاده کرد و در طول حاملگی و لیبر ادامه داد .
و حتی برای پیشگیری از عفونت در 6 هفته تولد نیز می توان استفاده کرد .
ومصرف همزمان زیدوودینی با مهارکننده ها پروتکئاز 3-2 برابر خطر HIV مثبت در زمان تولد را کاهش می دهد .
در مادران HIVمثبت پرهیز از استفاده از پروسچرهای زیر توصیه شده است :
1- آمینوسنتز
2- نمونه گیری از سر جنین
3- آمینوتومی
ترکیب سزارین و درمان داوئی پری ناتال ، حین زایمان و دوره نوزادی تا 85% در مقایسه با سایر روشهای زایمان ریسک انتقال را کاهش می دهد .
Who در مناطقی که بیماری های عفونی و سوء تغذیه علل اولیه مرگ نوزاد است B/F توصیه شده است .
همواره پیشگیری بر درمان مقدم است .
پیشگیری مهمترین عامل کاهش و در نهایت غلبه بر AIDS است .
استراتژیهای پیشگیری
1- مداخلات رفتاری Behavirg Intervention
الف- شریک سالم safesex
ب- کاندوم Condom Usage
ج- عدم استفاده از الکل ومواد مخدر Nodrug or alchol
2- Medical inter Vention
داروهای آنتی ویرال ، ویتامین A ، تقویت سیستم ایمنی ، درمان موارد STDS
3- مداخلات مامایی ( همه بیماران آلوده فرض شوند مگر اینکه حذف آن ثابت شود .
که مورد بحث قرار گرفت . پرهیز از تکنولوژی های تهاجمی ، استریلیزاسیون NOB/F
4- Health Considevatior
در امر پیشگیری باید با توجه به نکات زیر انجام شده
1- شرایط موجود محلی و متناسب با تفاوتهای میان پسران ودختران ، جوانان مناطق شهری و روستایی ، کودکان مدرسه ای و غیر مدرسه ای ، نوجوانان و جوانان مجرد و متاهل .
2- سیاستمداران باید بپذیرند که باید از حقوق جوانان به ویژه دختران دفاع کنند.
3- تلاشهایی که در برابر پیشگیری از AIDS صورت می گیرد باید به نیازهای اصلی جوانان برای داشتن غذاو مسکن ونیزکسب درآمد از طریقی مطمئن و بدون بهره کشی ، توجه داشته باشد و بیش از آنکه عفونت HIV و بیماری ایدز به معضلی بهداشتی در سطح ملی تبدیل شود دولت می تواند با صرف هزینه ای پائین برای پیشگیری و اطلاع رسانی و حمایت از نیاز جوانانی که به شدت در معرض آلودگی قرار دارند از شیوع عفونت HIV جلوگیری کنند .
اقدامات ده مرحله ای پیشگیری از گسترش ایدز:
1- به سکوت،ننگ و شرم خاتمه داده شود و این امر توسط روسای جمهور ، نخست وزیران ، رهبران ، جوانان ، هنرمندان ، چهره های ورزشی ، رهبران مذهبی و سایر افراد صاحب نفوذ صورت گیرد. و در مورد تمایلات جنسی نوجوانان ، خشونت علیه زنان ودختران ، اعتیاد به مواد مخدرر سخن بگویند.
2- دانش واطلعات از طریق زیر د راختیار زنان ودختران جوان قرار گیرد :
1: مدارس 2: جوامع محلی و TNAO 3: رسانه های ارتباط جمعی 4: آموزش از طری همسن وسالان
3- زنان و دختران جوان به حمایتهای زندگی مجهز شوند تا دانش خود را به مرحله عمل در آورند .
4- خدمات بهداشتی دوستدار جوانان ارائه شود .
5- مشاوره و آزمایش داوطلبانه و محرمانه HIV ترویج یابد .
6- با جوانان کار و مشارکت آنها گسترش یابد .
7- جوانان آلوده به عفونت HIV ترویج یابد .
8- محیطهای حمایتی و امن برای جوانان و زمان فراهم شود.
9- به جوانانی بویژه زنانی که با بیشترین خطرات مواجهند رسیدگی شود .
10- همکاریها تقویت و پیشرفت کار پایش شود.
خداروشکر داروهایی برای افزایش بسیار بالای طول عمر بیماران هستند که میتوانند این ویروسHIV را کنترل کنند و مانع پیشرفتش شوند، وظیفه ما این است که باید خودمون را از رفتار های جنسی خطرناک و خارج از محدوده حفظ کنیم، به سمت مواد مخدر و… نرویم تا مبتلا نشویم.
* قدر سلامتی را باید دانست.