کلمه “ایلئوستومی” از کلمه “ایلئوم” و “روزنه” استفاده می شود. ایلئوم پایین ترین قسمت روده کوچک است. “روزنه” به معنی “باز کردن.” ایلئوم را از طریق یک سوراخ بعد از عمل جراحی منتقل می کند.قبل از اینکه با عمل جراحی ایجاد ایلئوستومی شود، ممکن است عمل جراحی برای برداشتن تمام روده بزرگ و راست روده، یا فقط بخشی از روده کوچک است
ايلئوستومي دهانه اي است از ايليوم بر روي شكم كه توسط عمل جراحي ايجاد مي شود .
استوما :
دهانه روده كه به بيرون هدايت شده استوما ناميده مي شود كه دردناك نيست ، هميشه قرمز و مرطوب است و به راحتي خونريزي مي كند .
علل ايجاد ايليوستومي :
– بيماريهاي مادرزادي و دستگاه گوارش
– بيماريهاي التهابي روده كوچك شامل كرون و كوليت
– آسيبهاي ناشي از ضربه به شكم
– عوارض ديررس اشعه درماني
مراقبت هاي پس از عمل جراحي :
پس از جراحي، اندازه ایلئوستومي بزرگ و متورم مي باشد با گذشت چند هفته و كسب بهبودي اندازه آن كوچك مي شود بلافاصله بعد از عمل ترشحات خروجي به شكل مايع از ایلئوستومي جريان مي يابد پس از مدتي مدفوع خميري شكل خواهد شد در فرد داراي ایلئوستومي مدفوع حاوي آنزيمهايي هستند كه مي تواند براي پوست محرك باشد .
انتخاب كيسه مناسب نفش مهمي در پيشگيري از عوارض ایلئوستومي و بهبود كيفيت زندگي فرد در آينده دارد .
سيستم كيسه هاي ايلئوستومي :
اين كيسه ها شامل سيستم يك تكه و دو تكه مي باشند هر دو سيستم داراي چسب هستند كه با چسبيدن به پوست اطراف استوما از آن محافظت مي نمايند . با اين تفاوت كه در سيستم يك تكه چسب به كيسه متصل بوده ولي در سيستم دو تكه چسب از كيسه جدا مي شود .
كيسه ته باز يا قابل تخليه :
اين كيسه بهترين انتخاب در زمان خرو ج ترشحات مايع و با دفعات زياد مي باشد . در انتهاي كيسه گيره اي تعبيه شده است كه تخليه آسان و سريع كيسه را ممكن مي سازد
اگر مواد دفعي از استوما خميري شكل باشد پيشنهاد مي شود از كيسه هاي فيلتر دار استفاده نماييد .
بدين ترتيب از باد شدن كيسه در زير لباس و احتمال پاره شدن آن ،جلوگيري مي شود .
نكات ضروري در هنگام چسبانيدن كيسه :
جهت پاك كردن پوست از آب نيمه گرم استفاده نماييد بهتر است قبل از چسبانيدن كيسه ، پوست را با استفاده از پارچه نرم ، خشك و تميز نماييد . بعد از چسباندن چسب پايه ، با دست به مدت سي تا شصت ثانيه آن را ماساژ دهيد ماساژ و گرماي ناشي از آن چسب را فعال خواهد كرد .
– زماني كه يك سوم تا يك دوم حجم كيسه ايلئوستومي پر شد آن را تخليه نمايد .
– در صورت استفاده از كيسه هاي دو تكه ، بهتر است چسب پايه را به صورت زاويه بر روي پوست بچسبانيد .
– چسب پايه را هر سه تا پنج روز تعويض كنيد مي توانيد چسب پايه و كيسه و يا پس از برداشتن آن استحمام نماييد در هنگام حمام كردن بهتر است از صابون بدون چربي و بدون لوسيون آن استفاده كنيد .
دارو :
قرص هاي درشت ،قرص هاي پوشش دار، كپسول هاي آهسته رهش ، قرص هاي ضد بارداري ممکن است قبل از هضم كامل از بدن خارج شوند .
-پس از عمل ملين استفاده نكنيد زيرا به شدت تعادل آب و مايعات بدن را بر هم مي زند .
– آنتي اسيد سبب اسهال يا يبوست مي شود آنتي بيوتيك ها سبب اسهال مي شوند .
رژيم غذايي :
رژيم غذايي متعادل داشته باشيد .
– آهسته بخوريد و به خوبي غذا را بجويد .
-غذاها را كم كم به رژيم خود اضافه كنيد تا سيستم گوارش شما به آنها عادت كنيد .
از خوردن غذاهاي پرفيبر اجتناب كنيد گاهي اوقات غذاهاي پرفيبر در ايليوم توليد توده اي مي كنند كه به راحتي از استوما قابل عبور نيست .
غذاهايي كه سرشار از فيبر هستند :
از خوردن اين غذاها شش تا هشت هفته بعد از عمل اجتناب كنيد :
كرفس ، سبزيجات چينی ، گل كلم ، ذرت ، قارچ ، زرد آلو و انجير خشك ، سيب ، انگور ، سيب زميني، آجيل و پاپ كورن ، گوشتهاي غلاف دار مثل سوسیس .
بو : اگر كيسه تميز بوده و به طور مناسب چسبانده شده باشد بايستي بود را هنگام تخليه و يا تعويض كيسه حس كنيد .
غذاهايي كه توليد بو مي كنند :
مارچوبه ،كلم برو كلي ، كلم دلمه اي ، كلم پيچ ، گل كلم ، تخم مرغ ، ماهي، سير ، پياز ، ادويه
گاز : گاهي گاز روده نتيجه بلع هوا مي باشد مصرف نوشابه هاي گاز دار كشيدن سيگار . جويدن آدامس و جويدن با دهان باز مي تواند هواي بلعيده شده را افزايش دهد .
غذاها و آشاميدنيهايي كه سبب افزايش گاز مي شوند :
حبوبات آبجو ، كلم بروكلي ، كلم دلمه اي ، كلم پيچ ، گل كلم ، ذرت ، خيار ، قارچ ، نخود ، اسفناج.
غذاهايي كه مدفوع را سفت مي كنند :
سس سيب ، موز ، پنير ، گل ختمي ، برنج ، شير جوشيده ، انواع ماكاروني ، رشته ، كره بادام زميني ، چوب شور ، نشاسته ، نان تست ، ماست .
غذاهايي كه مدفوع را شل مي كنند :
آبجو يا انواع الكل ، كلم بروكلي ، آب انگور ، ميوه هاي تازه به جز موز ، حبوبات سبز ، آلو يا آب آلو و غذاهاي پر ادويه و تند ، اسفناج