مهمترین ویتامین ها برای یک زن باردار

دکتر مجید حاجی فرجی

ویتامین C

ویتامین C که اسیداسکوربیک نیز نامید می‌‌شود برای ساخت و ترمیم بافت‌ها، التیام زخم، رشد استخوان و سلامت پوست لازم است. ویتامین C برای دفاع در برابر عفونت‌ها لازم بوده و از سلول‌ها در برابر آسیب محافظت می‌‌کند. از سویی این ویتامین به جذب بهتر آهن نیز کمک می‌‌کند و بهتر است که همراه وعده‌های غذایی نهار و شام از مواد غذایی حاوی ویتامین C مانند سالاد استفاده شود.

مقدار توصیه شده ویتامین C در بارداری 10 میلی‌گرم در روز بیش از قبل بارداری است. بیشترین مقدار قابل تحمل این ویتامین 2000 میلی‌گرم در روز است. مصرف بیش از اندازه ویتامین C در مکمل‌ها ممکن است خطر تولد نوزاد نارس را افزایش دهد. بهترین راه تامین این ویتامین، مصرف مقدار کافی میوه و سبزی در روز است. اگر مادر باردار 5 واحد میوه در روز مصرف کند نیاز ویتامین C او تامین خواهد شد.

مرکبات غنی از ویتامین C هستند. سبزیجات برگ سبز و بسیاری از میوه‌ها و سبزی‌های دیگر مانند کیوی، انواع کلم و فلفل دلمه نیز منابع خوب این ویتامین محسوب می‌‌شوند. گرما ویتامین C را از بین می‌‌برد، بنابراین بهتر است مواد غذایی حاوی ویتامین C تازه مصرف شود.

 ویتامین B6

ویتامین B6 که پیریدوکسین نیز نامیده می‌‌شود یک ویتامین محلول در آب است و به سوخت و ساز پروتئین، چربی و کربوهیدرات‌ها کمک می‌‌کند. به علاوه این ویتامین برای ساخت سلول‌های قرمز خون، آنتی بادی‌ها و انتقال دهنده‌های عصبی لازم بوده و برای رشد مغز و سیستم عصبی نوزاد مهم است.

تحقیقات نشان می‌‌دهند که ویتامین B6 برای تهوع و استفراغ بارداری مفید است. البته در این مورد به مقادیر زیادی از این ویتامین نیاز است و باید حتما تحت نظر متخصص مصرف شود.

ویتامین B6 از ریزمغذی‌هایی است که نیاز به آن در دوران بارداری افزایش می‌‌یابد. مقدار توصیه شده این ویتامین در دوران بارداری 9/1 میلی‌گرم در روز است که 6/0 میلی گرم بیش از زنان غیرباردار است. حبوبات، مغزها و گوشت‌ها از منابع خوب ویتامین B6 هستند.

رژیم سالم و متنوع مقدار کافی از ویتامین B6 را تامین می‌‌کند و نیازی به مصرف مکمل نیست. با این حال عمده مکمل‌های بارداری حاوی 100 درصد مقدار مورد نیاز از این ویتامین هستند. باید از مصرف بی‌رویه مکمل بدون تجویز متخصص خودداری شود. التهاب زبان، زخم دهان، افسردگی و کمخونی از علائم کمبود ویتامین B6 هستند.

ویتامین K

ویتامین K ویتامین محلول در چربی است که شامل دو فرم K1 و K2 است. ویتامین K1 فرمی از این ویتامین است که به طور طبیعی در گیاهان وجود دارد. سبزیجات برگ سبز غنی از این ویتامین هستند. به علاوه باکتری‌های موجود در روده انسان نیز مقداری ویتامین K2 می‌‌سازند.

ویتامین K برای لخته شدن خون لازم است. کمبود شدید ویتامین K باعث افزایش خطر خونریزی می‌‌شود. البته کمبود ویتامین K نادر است و به ندرت مادران باردار نیاز به مصرف مکمل دارند، در برخی شرایط از جمله استفاده از داروهای ضدتشنج، کولیت زخمی و دیگر بیماری‌های مزمن روده، که جذب ویتامین K کاهش می‌‌یابد، مادران باید مکمل ویتامین K مصرف کنند تا خطر خونریزی کاهش یابد.

ویتامین E

ویتامین E از جمله ویتامین‌های محلول در چربی است. این ویتامین در روغن ذرت، روغن سویا، روغن آفتابگردان و مغزها وجود دارد. زنان باردار به ویتامین E بیشتری از زمان قبل بارداری نیاز ندارند. بسیاری از مکمل‌های توصیه شده در زمان بارداری نیز حاوی مقدار کافی از این ویتامین هستند.

بنابراین به نظر نمی‌رسد مادران باردار برای تامین این ویتامین دچار مشکل شوند. مقدار توصیه شده ویتامین E در زمان بارداری و قبل از آن 15 میلی‌گرم در روز است.