در بیماری عروق کرونر ، سرخرگ ها که خون و اکسیژن را به عضله قلب می رسانند دچار تنگی میشود. تغییر در شیوه زندگی، دارو، و آنژیوپلاستی، روش برای باز کردن شریان ها است. اگر این درمانها کمک کننده نبود، باید عمل جراحی بای پس عروق کرونر انجام شود.عمل جراحی یک مسیر جدید برای جریان خون به به قلب ایجاد می کند. جراح یک قطعه سالم از رگ پا یا عروق دست را به قلب باز میکند.در صورتی که تعداد عروق تنگ زیاد بوده و یا تنگی در محل خطرناک نظیر تنه اصلی سرخرگ چپ یا در ابتدای شریان کرونری قلب یا محل دوشاخه شدن عروق کرونر باشد، امکان آنژیوپلاستی وجود نداشته، نیاز به عمل جراحی پیوند عروق قلب (CABG) می باشد.
قطعاً مدت زمان بستری، درد و عوارض عمل جراحی باز قلب نسبت به آنژیوپلاستی بیشتر است ولی در صورت عدم امکان انجام آنژیوپلاستی، جراحی بای پس کرونری قلب یک درمان مؤثر و مطمئن برای رفع تنگی عروقی می باشد.
عمل جراحی بای پس قلب CABG چگونه انجام می شود؟
در این روش از شریان داخل سینه ای (LIMA) و یا دست (شریان رادیال- براکیال) و سیاهرگهای اندام تحتانی (SVG) استفاده می شود و از بواسطه آنها پلی (بای پس) بین تنه آئورت به بخش بعد از تنگی در سرخرگ کرونر قلبی متصل شده وبا ایجاد مسیری جدید ، جریان خون کافی برای عضله قلب در آن ناحیه تأمین می شود.
ابتدا جراح قلب اقدام به خارج کردن گرافت های وریدی از پای بیمار و اماده کردن آن برای پیوند کرده سپس با برش جناغ سینه از وسط ( استرنوتومی) سینه را باز کرده و به قلب دسترسی می یابد . سپس اقدام به آزاد سازی شریان پستانی داخلی و اماده کردن ان برای پیوند میکند.
سپس برای کاهش انقباض قلب با هدف کاهش نیاز قلب به اکسیژن و تسهیل امکان پیوند عروق، . قلب را با آب نمک سرد شده تاحدود ۳۰ درجه سرد کرده و همزمان یک محلول ضد انقباض (cardioplegia) به شریانهای قلب تزریق میشود. هدف از این کار کاهش نیاز قلب به خون و کاهش آسیب ناشی از کاهش جریان خون در طی عمل جراحی است. اما برای گردش خون در بدن بویژه مغز و کلیه باید قبل از شروع جراحی باز قلبی، بای پس قلبی ریوی انجام شود . در این روش لوله های پلاستیکی در دهلیز راست قرار داده شده و خون برگشتی از بدن را به دستگاه اکسیژناتور منتقل و پس از دادن اکسیژن به آئورت بر می گرداند . و از طریق آئورت به تمام بدن خون اکسیژنه می رشد. اینکار برای حفظ گردش خون در بدن وجلوگیری از ایسکمی در بدن بویژه کلیه ومغز واجب است.
نهایتا جراح اقدام به پیوند از آئورت (شریان اصلی بدن) به ناحیه بعد از تنگی رگ کرونر قلب می کند و نهایتا بیمار از پمپ بای پس قلبی ریوی جدا و استخوان های قفسه سینه با سیم و بافت نرم با نخ دوخته می شود
عوارض و پیش آگهی:
نکته ای که باید در نظر گرفته شود ، عمل جراحی پیوند عروق قلبی( بای پس قلبی یا CABG) فقط منجر به رفع تنگی های شدید موجود می شود و در صورت عدم رعایت نکات پزشکی برای پیشگیری ( مثل تغذیه سالم، ورزش ، قطع سیگار، کنترل فشار خون بالا و چربی خون ) و ادامه وجود عوامل خطر آترواسکلروز، امکان انسداد عروق پیوندی ویا ایجاد تنگی های جدید در سایرنقاط سرخرگ های کرونر و احتمال سکته های مجدد قلبی وجود خواهد داشت.
افرادی که تحت عمل جراحی قرار گرفته اند نیز در معرض تنگی در عروق تعبیه شده (گرافت ها) می باشند و در صورت ایجاد علائم آنژینی و درد قفسه سینه ممکن است آنژیوگرافی مجدد لازم باشد. در صورت ایجاد تنگی در عروق پیوند شده معمولاً آنژیوپلاستی این عروق منجر به رفع تنگی می شود اما گاهی نیاز به جراحی مجدد وجود خواهد داشت.
دوران پس از جراحی قلب باز:
هرچند یکسری محدودیت های فعالیتی – دارویی کاهش می یابد ولی بر عکس یکسری محدودیت ها و مشکلات جید ممکن است بروز کند. آشنایی با این محدودیت ها می تواند در کاهش آن و تطابق بهتر به شما کمک کند.
ممکن است احساس کنید دوران بهبودی شما به کندی سپری میشود. ممکن است دچار اختلال در خواب خود شده باشید و یا احساس کنید که در بعضی از روزها انرژی و توان شما کمتر است. کلیه این مسایل طبیعی است ، و نباید مضطرب شوید.
