عوارض بر دوش کشیدن کیف های سنگین

انحنای ستون فقرات یا بیماری اسکولیوز، چیست؟ و علل بروز انحنای ستون فقرات چیست؟

چگونه می‌توان از بروز بیماری اسکولیوز پیشگیری کرد؟ در این خصوص والدین و اولیای مدارس چه نقشی دارند؟ آیا بین اسکولیوز و ژنتیک ارتباطی وجود دارد؟

اسکولیوز زمانی روی می‌دهد که محور اصلی ستون فقرات به طرفین انحراف پیدا می‌کند. شیوع این بیماری حدود 2تا 5 درصد است و سن شیوع آن 10 تا 15 سالگی است و در دخترها شایع‌تر از پسرها‌ست. شایع‌ترین علت این بیماری ناشناخته است.

از سایر علل می‌توان به مواردی مانند اختلال مادرزادی و مسائل تکامل و التهاب دیسک کمر و عدم انطباق طول اندام‌ها اشاره کرد. مثلا پای یک سمت یک سانتی‌متر کوتاه‌تر باشد و در این حالت لگن پایین‌تر آمده و ستون فقرات به دنبال آن می‌چرخد.

اگر این بیماری بموقع درمان شود عوارضی ندارد، اما اگر انحراف ایجاد و استخوان‌ها سفت و محکم شود، مشکل اصلاح نمی‌شود.

اصلاح باید در سنین پایین‌تر باشد. عادت‌های غلط هم می‌تواند در بروز مشکل نقش داشته باشد. مثلا حمل کیف‌های سنگین در یک دست باعث می‌شود ستون فقرات در دانش‌آموزان به یک سمت بچرخد یا فرد ساعت‌ها تبلت در دست دارد می‌نشیند آن هم در وضعیت نامناسب که این هم باعث فرم دادن به ستون فقرات می‌شود.

عامل دیگر عضلات شکم و عضلات پشت است که در این مورد ورزش نکردن و بی‌حرکتی‌های طولانی مساله را تشدید می‌کند.

گفته می‌شود اسکولیوز اگر از نوع ناشناخته باشد قابل درمان است. آیا این مساله درست است؟

درمان انحراف ستون فقرات با تشخیص زودرس و ورزش کردن امکان‌پذیر است. پزشک فرد را معاینه می‌کند و به فرم ایستادن و عدم تقارن شانه‌ها که یکی بالاتر و یکی پایین‌تر است، همچنین به فرم راه رفتن و طول اندام‌ها توجه می‌کند و برای تایید تشخیص ممکن است از عکس ایستاده ستون فقرات کمک بگیرد. پزشک انحراف را دیده و آن را اندازه‌گیری می‌کند.

• اگر انحراف کمتر از 30 درجه باشد، ورزش کردن و استفاده از بریس کفایت می‌کند.
• اگر انحراف تا 45 درجه است و بچه در مراحل رشدی قرار دارد با پیگیری مجدد و ورزش کردن می‌توان به او کمک کرد.
• در صورتی که انحراف بالای 45 درجه باشد درمان با عمل جراحی صورت می‌گیرد.
• اگر انحراف ستون فقرات 10، 12 یا 15 درجه باشد طول اندام (یک پا) خیلی کوتاهی نداشته باشد، معمولا اصلاح حرکت می‌تواند مفید باشد.

به کودکان باید گفته شود کیف را حتی‌الامکان نزدیک بدن خود قرار دهند، چرا که در این صورت فشار به ستون فقرات کمتر وارد می‌شود. مسئولان مدرسه بهتر است به کودکان تذکر بدهند از حمل وسایل اضافی خودداری کنند و کیف سنگین با خود حمل نکنند.

حرکات کششی و حرکات اصلاحی و همچنین استفاده از بارفیکس که ایجاد کشش می‌کند برای این کودکان می‌تواند مفید باشد، چرا که باعث کشیده شدن ستون فقرات می‌شود، البته توصیه می‌شود افراد از خرید خود سرانه وسایلی که به این منظور در برخی داروخانه‌ها به فروش می‌رسد، خودداری کنند.

توصیه می‌شود، خانواده‌ها توجه بیشتری به کودکان خود داشته باشند و اگر هر نوع اختلال و چرخش ستون فقرات و بالا و پایین بودن شانه‌ها را جدی تلقی و آن را پیگیری کنند. به حمل بار سنگین در طی سال تحصیلی توسط دانش‌آموز توجه کنند و همچنین مراقب تحرک نداشتن کودک خود باشند.

گفتنی است والدین باید به شیوه مطالعه فرزند خود و همچنین نشستن‌های طولانی مدت در وضعیت نامناسب برای انجام بازی‌های رایانه‌ای و… توجه کنند.

در ضمن ژنتیک می‌تواند در بروز اسکولیوز نقش داشته باشد و البته این یک احتمال است و قطعی نیست، یعنی اگر در خانواده اسکولیوز دیده شود ممکن است در فرزندان آنها نیز این مشکل دیده شود، اما قطعی نیست.

دکتر علی پناهی – متخصص طب فیزیکی و توانبخشی

گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
seemorgh.com/health
منبع: