درباره عارضه پارستزی تاکنون شنیده اید و میدانید این بیماری چه افرادی را تهدید میکند و باعث بروز چه نوع مشکلاتی در مبتلایان می شود بی حسی ،سوزش و خارش برخی نواحی عصبی در بدن از نشانه های بیماری پارستزی به شمار می رود.
علل پارستزی بستگی به مرحله بیماری دارد. پارستزی موقت و مزمن ممکن است ریشه های مختلف داشته باشد اما سوزن سوزن شدن و سوزش در پوست معمولاً یکسان باقی می ماند. زندگی ما را با آزمایش های مختلف به چالش می کشد و برخی در قالب یک بیماری است.
خزش و احساس سوزن سوزن شدن، بی حسی و خارش بر روی پوست تنها برخی از شاخص های بیماری به نام پارستزی است. مردم نشانه هایی بیحسی غیر معمول را زمانی که دستها و پاها “به خواب می رود” تجربه می کنند اگر چه این نوع از پارستزی موقتی است و معمولاً بدون درمان برطرف می شود پزشکی نیز پارستزی مزمن را به رسمیت می شناسد و نیاز به توجه ویژه دارد.
آنچه در مورد پارستزی باید بدانید
پارستزی یا خواب رفتگی اندام ها به بی حسی یا احساس سوزش در اندام هایی مانند دست ها، بازوها، پاها یا پاها می شود، اما در نقاط دیگر بدن نیز می تواند رخ دهد. این احساس سوزن سوزن شدن زمان نشستن طولانی مدت روی پاها رخ می دهد.
پارستزی به طور معمول احساس موقتی است یعنی هنگام فشار بر عصب اندام ایجاد می شود، بنابراین هنگام کاهش فشار ناراحتی از بین می رود. برخی از افراد دچار پارستزی مزمن یا طولانی مدت هستند که نشانه آسیب یا بیماری عصبی جدی تری است.
حقایقی در مورد پارستزی
در اینجا چند نکته کلیدی در مورد پارستزی وجود دارد.
علل بروز آن می تواند شامل سکته مغزی، دیابت یا مولتیپل اسکلروزیس باشد.
اگر به دلیل فشار عصبی باشد علائم می توانند متناوب یا ثابت بوده و برگشت پذیر باشند.
گزینه های درمانی بستگی به علت ایجاد پارستزی دارد.
هر فرد دارای پارستزی مداوم باید به پزشک مراجعه کند.
علل موقت پارستزی
حملات هراس به دلیل ترس شدید یا دلهره رخ می دهد که خود را در پارستزی دهان، دست ها و پاها آشکار می کند. چنین عوارضی بیحس کننده نیز در افراد با سندرم تنفس عمیق و سریع (HVS) یک اختلال تنفسی است که از طبیعت روانی رنج می برند.
کم آبی یکی از علل پارستزی است که سبب از دست دادن آب، بسته به شدت و تحریک علائم خاص دارد. هنگامی که بدن 5٪ تا 6٪ از مایعات تجمعی را از دست بدهد احساس سوزن سوزن شدن و سوزش در پوست ممکن رخ دهد.
محدودیت خون می تواند گروه های عصبی خاص با نقش حیاتی در بدن را جدا کند هنگامی که ما بر روی بازوی می خوابیم و یا روی پای می نشینیم فشار بر روی اندام، جریان خون را کاهش می دهد و منجر به پارستزی موقت می شود.
علل پارستزی مزمن چیست؟
علل مختلفی برای پارستزی مزمن وجود دارد از جمله:
- سکته
- اسکلروز چندگانه
- تومور در نخاع یا مغز
- سطح بالای ویتامین D یا سایر ویتامین ها
- دیابت
- فیبرومیالژیا
- فشار خون بالا
- عفونت
- آسیب عصبی
- عصب فشرده یا فشرده شده
عصب فشرده زمان فشار بیش از حد به بافت ایجاد می شود. این فشار باعث ایجاد پارستزی در ناحیه حمایت شده توسط آن عصب و اختلال عملکرد آن می شود. فشار عصبی در هر نقطه از بدن مانند صورت، گردن، مچ دست یا پشت رخ می دهد.
فتق دیسک در ستون فقرات تحتانی باعث ایجاد درد در ناحیه کمر یا پا در ناحیه آسیب دیده می شود.
سندرم تونل مچ دست یک عصب فشرده در مچ دست است که باعث بی حسی و سوزن سوزن شدن انگشتان می شود.
1. رادیکولوپاتی
رادیکولوپاتی وضعیتی که در آن ریشه های عصبی تحت فشار، تحریک و یا ملتهب شده است. چنین تروماهای عصبی به دلایل مختلف، از جمله فتق دیسک بین مهره ای و تنگی کانال که سیگنال از طناب نخاعی به دیگر قسمت های بدن می فرستد رخ می دهد.
2. نوروپاتی
ریشه نوروپاتی، آسیب عصبی مزمن است که در پارستزی توسعه می یابد چنین آسیب های عصبی نیز می تواند به بی حسی دائمی یا فلج منجر شود. شایع ترین علت نوروپاتی قند خون بالا و به عبارت دیگر، قند خون است.
3. سکته مغزی
وقتی سکته مغزی وقوع پیدا کند جریان خون ضعیف باعث مرگ سلول های مغز می شود. پارستزی و هر گونه نقص حسی دیگر، نشانه های سکته مغزی در نظر گرفته می شود. گاهی اوقات سوزن سوزن شدن فک پایین و گوش ممکن است تنها شاخص از سکته مغزی (استروک) باشد. پارستزی مرکزی پس از سکته مغزی معمولاً سبب یک ترکیبی از سردی، بی حسی، احساس سوزش و فشار در اندام می شود.
4. تومور مغز
تومور مغز، شبیه بی حسی ناگهانی، همراه با سردرد، استفراغ، دوبینی و ضعف احساس می شود. این بیماری می تواند یک علت پارستزی به دلیل نقص عصبی و کمر درد باشد.
5. تروما به سر
یکی از علل پارستزی ضربه به سر است. بیمارانی که آسیب مغزی را تجربه کرده اند به ویژه آسیب عصب سه قلو، در مورد اختلالات عصب مانند پارستزی شکایت دارند. سندرم تروفیک سه قلو تنها یکی از عوارض آسیب های مغزی که باعث بی حسی و احساس فشار در بخشهای خاصی از بدن است.
6. کمبود ویتامین B12
ویتامین B12 نقش مهمی در نگهداری عصبی و بخش تعمیر ایفا می کند. فقدان این ترکیب حیاتی منجر به کم خونی و آسیب عصب می شود که نشان دهنده یک پلت فرم برای توسعه پارستزی مزمن است. اگر کمبود ویتامین B12 متعادل کننده نیست یک بار دیگر، آسیب های عصبی می تواند دائمی شود.
7. سندرم تونل کارپ
سندرم تونل کارپال از فشرده سازی عصب مدیان در تونل مچ دست ایجاد می شود. این حالت از بدن توسط پارستزی مشخص می شود. افراد مبتلا به بی حسی تجربه CTS، سوزن سوزن شدن یا احساس سوزش در انگشتان دست را دارند. این ناراحتی در بازو و ساعد و بندرت بر روی مچ دست و یا دست احساس می شود.
8. بیماریهای متابولیک
علل مختلف از پارستزی مانند اختلالات مختلف سوخت و ساز بدن مانند دیابت، اعتیاد به الکل و غیره وجود دارد.
علائم پارستزی
علائم پارستزی خواب رفتگی عبارتند از:
- سوزن سوزن شدن یا احساس آن
- درد سوزش یا سوزش
- بی حسی یا احساس ضعیف در ناحیه آسیب دیده
- احساس اینکه ناحیه آسیب دیده “به خواب رفته است”
- احساس سوزش یا خارش
- پوست گرم یا سرد
علائم می توانند ثابت یا متناوب باشند. این علائم به طور معمول در ناحیه آسیب دیده رخ می دهد، اما احتمال گسترش آن نیز وجود دارد.
دیابت
رایج ترین منشاء پارستزی در ایالات متحده دیابت است. اختلال در اعصاب حسی است به عبارت دیگر، به نام نوروپاتی دیابتی است. نوروپاتی، همانطور که قبلا بحث شد، شامل آسیب های عصبی مزمن و عوارض بیشتر در این بخش معمولاً در مردان میانسال و مسن مبتلا به دیابت نوع 2 می باشد.
بیشتر بخوانید:10 غذا برای دفع سموم از روده بزرگ
اعتیاد به نوشیدن الکل
در ایالات متحده اعتیاد به الکل درست در کنار دیابت سبب پارستزی می شود. ماهیت سمی اتانول و متابولیت های آن دارای تاثیر بر روی سیستم عصبی است که باعث نوروپاتی الکلی می شود. این نوع از نوروپاتی باعث اختلال حسی تعریف شده با درد و دیگر علائم پارستزی می شود.
هیپوگلیسمی
هیپوگلیسمی وقتی رخ می دهد که قند خون به زیر سطح نرمال کاهش یابد. علائم هیپوگلیسمی بسته به سن و شدت کاهش قند خون دارد. پارستزی می تواند یکی از بسیاری تظاهرات که ممکن است شامل ضعف های دوره ای، سوزن سوزن شدن و احساس سوزش در اطراف دهان (پارستزی اطراف دهان) و چشم (پارستزی سرگیجه) شود.
کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید علل بسیاری از پارستزی است یک بیماری ناشی از کم کاری غده تیروئید است که حدود 40٪ از بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید علائم نوروپاتی آکسون دارند. فقدان هورمون تیروئید کافی در بازسازی اعصاب آسیب دیده، منجر به علائم پارستزی می شود.
9. بیماری های خود ایمنی
بیماران با اختلالات خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید، دیابت، کم خونی خطرناک و لوپوس اریتماتوی سیستمیک شکایت در مورد سوزش و احساس سوزن سوزن شدن در بازوها، گردن، صورت و سایر نقاط بسته به بیماری خاص را دارند.
چه کسانی به پارستزی مبتلا می شوند؟
برخی عوامل خطر ابتلا به پارستزی را افزایش می دهند:
- جنسیت: احتمال ابتلای زنان به سندرم تونل مچ دست به احتمال زیاد به دلیل تنگ شدن کانال عصبی بیشتر است.
- چاقی: اضافه وزن بر اعصاب فشار وارد می کند.
- بارداری: افزایش وزن و افزایش وزن همراه با بارداری باعث تورم و فشار بر اعصاب می شود.
- بیماری تیروئید: این فرد را در معرض خطر سندرم تونل کارپ قرار می دهد.
- دیابت: ابتلا به دیابت باعث آسیب عصبی و بافتی می شود.
- آرتریت روماتوئید: این باعث التهاب می شود که اعصاب مفاصل را نیز فشرده می کند.
- استراحت طولانی مدت در رختخواب: دراز کشیدن برای مدت طولانی باعث فشردگی عصب و افزایش خطر پارستزی می شود.
- استفاده بیش از حد: افراد دارای مشاغل یا سرگرمی هایی که نیاز به حرکت مکرر دست ها، آرنج ها یا پاها دارند بیشتر در معرض فشار عصبی، پارستزی یا آسیب عصبی قرار دارند.
اکثر مردم در برخی مواقع پارستزی را تجربه می کنند.
تشخیص پارستزی
برای تشخیص پارستزی پزشک نخست سابقه پزشکی را گرفته و در مورد علائم فرد سوال می کند. در مرحله بعد پزشک به احتمال زیاد ضمن معاینه فیزیکی بر اساس یافته ها انجام برخی آزمایش ها را تجویز می کند از جمله:
- مطالعه هدایت عصبی: این آزمایش میزان سرعت حرکت تکانه های عصبی در ماهیچه ها را اندازه گیری می کند.
- الکترومیوگرافی (نوار عصب وعضله): برای بررسی فعالیت الکتریکی نحوه تعامل اعصاب و ماهیچه ها.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی): از این روش برای مشاهده نواحی مختلف بدن با جزئیات زیاد استفاده می شود.
- سونوگرافی: برای تصویر برداری از بدن در نواحی کوچک تر بدن در برخی شرایط مانند سندرم تونل کارپل استفاده می شود.
نوع پیش گرفتن روند درمان به نتایج این آزمایش ها، به علاوه علائم و سابقه پزشکی فرد دارد.
آیا برای پارستزی درمانی وجود دارد؟
گزینه های درمانی پارستزی به علت بروز آن بستگی دارد. اگر یک بیماری زمینه ای باعث ایجاد علائم شود درمان این بیماری باید پارستزی را نیز درمان کند.
استراحت
استراحت به طور معمول برای پارستزی توصیه می شود. فعالیت هایی که باعث فشردگی عصب می شود و بافت ها را درگیر می کند را متوقف کنید. این ممکن است به معنای استراحت باشد یا برخی اوقات برای متوقف کردن حرکت ناحیه نیاز به بست یا آتل است.
به عنوان مثال، مچ بند برای بی حرکت نگه داشتن مچ دست در افراد مبتلا به سندرم تونل کارپال استفاده می شود. با این حال، استفاده از بریس برای مدت زمان طولانی مشکلات دیگری را ایجاد می کند، بنابراین توصیه های پزشک همیشه باید رعایت شود.
فیزیوتراپی
از فیزیوتراپی برای تقویت نیرو در عضلات اطراف عصب آسیب دیده استفاده می شود. ماهیچه های قوی تر می توانند به تسکین فشرده سازی بافت و جلوگیری از بروز مجدد آن کمک کنند، همچنین عضلات مناسب می توانند انعطاف پذیری، دامنه حرکتی و تحرک را افزایش دهند.
بیشتر بخوانید:چگونه عرق زیر بغل را درمان کنیم؟
داروها
مصرف برخی از داروها مانند ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم و حتی تزریق استروئید در ناحیه آسیب دیده می تواند برای تسکین درد و کاهش تورم و التهاب انجام شود. برای پارستزی های طولانی مدت ناشی از فیبرومیالژیا داروهایی از جمله پرگابالین (Lyrica) یا دولوکستین (Cymbalta) مفید است.
عمل جراحي
اگر این درمان ها علائم را تسکین ندهد ممکن است برای کاهش فشار بر عصب فشرده نیاز به جراحی باشد. جراحی به معنای رهایی رباط کارپ، برداشتن خار استخوانی یا حتی قسمتی از فتق دیسک در پشت باشد. نوع عمل جراحی به علائم خاصی که فرد تجربه می کند و علت آن بستگی دارد.
راه های جلوگیری از پارستزی
در حالی که هر پارستزی هم قابل پیشگیری نیست، اما مواردی وجود دارد که شخص می تواند برای به حداقل رساندن خطر وقوع آن انجام دهد.
حفظ وضعیت و موقعیت مناسب بدنی برای جلوگیری از فشارهای غیرضروری روی اعصاب ضروری است
اجتناب از صدمات ناشی از بلند کردن اجسام سنگین یا حیت بلند کردن اجسام به شیوه ای نادرست نیز بسیار مهم است. با آگاهی از موقعیت بدن و تغییر مکرر موقعیت ها فرد می تواند از فشار عصبی که منجر به پارستزی می شود جلوگیری کند.
محدود کردن حرکات تکراری یا حداقل استراحت های مکرر حین انجام آن فعالیت ها می تواند از پارستزی ناشی از استفاده بیش از حد جلوگیری کند.
مانند همیشه حفظ وزن سالم و انجام ورزش از جمله تمرینات قدرتی و انعطاف پذیری استراتژی های خوبی برای ساختن ماهیچه های قوی و سالم هستند.
چشم انداز
چشم انداز فرد مبتلا به پارستزی متفاوت است و بستگی به علت ایجاد علائم دارد. عصبی فشرده که فقط برای مدت کوتاهی ادامه می یابد به طور معمول هیچ آسیب دائمی ایجاد نمی کند. در صورت تداوم فشار عصبی می تواند منجر به بروز آسیب دائمی، درد مزمن و از دست دادن عملکرد و احساس شود. در برخی موارد که درمان ها کمک نمی کند گزینه جراحی برای اصلاح مشکل توسط پزشک مطرح می شود.
مترجم: الهه زارعی
