شفابخشی توت فرنگی

زینب ایزدی؛ کارشناس تغذیه

گیاه‌شناسی

توت فرنگی گیاهی است علفی، دارای دونوع ساقه خوابیده و قائم  که از ساقه‌‌های خوابیده آن ریشه‌‌های نابجا تولید می‌‌شود. قسمت خوراکی میوه که قرمز رنگ است در حقیقت نهنج گل می‌‌باشد که کم‌کم متورم شده و به صورت توت فرنگی در می‌‌آید. این گیاه در مناطق شمالی ایران از جمله دامنه‌‌های البرز بصورت خودرو دیده می‌‌شود.

قسمت اعظم توت فرنگی ایران پرورشی هستند. توت فرنگی از خانواده رُزهاست و تنها میوهای است که دانه‌‌هایش بیرون قرار گرفته‌اند و به طور متوسط 200 دانه دارد.

تاریخچه

میوه، برگ و ریشه توت فرنگی وحشی یا کوهی در گذشته کاربرد دارویی داشته است. از ریشه توت فرنگی زمانی برای درمان خانگی اسهال  و از ساقه آن برای ترمیم زخم استفاده می‌‌شده است. میوه توت‌فرنگی جزو دسته میوه‌‌های سرد محسوب می‌‌شد و معتقد بودند که به رفع عطش و رفع تورم جگر کمک می‌‌کند و خنک کننده معده نیز هست.

با این حال در گذشته مردم براین باور بودند که خوردن آن در فصل زمستان و یا برای کسانی که طبع سرد دارند، خطر افزایش مزاج بلغمی و ناراحتی‌‌های گوارشی را بدنبال دارد.

ترکیبات مهم

ترکیبات مهم آن عبارتند از تانن‌‌ها شامل الاژیک اسید، الاژی تانن‌‌ها و پلی فنل‌‌های پیچیده. فلاوونوییدها از جمله کامفرول وکورستین، اسیدهای چرب و اسیدهای فنلی، موسیلاژ، اسیدهای میوه، سالیسیلات‌‌ها، ویتامینE، C و B و مواد معدنی مختلف.

یافته‌‌های علمی از گذشته تاکنون

در کتاب “گیاه نامه نوین” که در سال 1931 انتشار یافته، بیان شده است که میوه‌‌های توت مانند در درمان نقرس روماتیسمی تأثیر بسزایی دارند. در این کتاب ذکر شده که اگر صورت مان را بشوییم و بلافاصله تکه‌ای توت‌فرنگی بریده شده را به آن بمالیم، نه تنها سفیدش می‌‌کند بلکه اثرات اندک آفتاب سوختگی را هم از این عضو می‌‌زداید. همچنین از توت‌فرنگی به عنوان مسهلی ملایم، ماده‌ای ادرارآور و قابض نام برده شده است.

در طب سنتی غرب، از توت فرنگی به منزله درمانگر عوارض پوستی به ویژه جوش غرور جوانی، کچلی و زخم‌‌های کهنه یاد می‌‌شود.پژوهش‌‌های جدید به عمل آمده در کانادا حاکی است که چنانچه میوه آن را له کرده و به صورت محلول در آوریم، شمار چشمگیری از ویروس‌‌های مختلف بیماری‌زا را که در لوله‌‌های آزمایش رشد می‌‌کنند، نابود می‌‌سازد.

از جمله اینکه باعث نابودی  ویروس‌‌های عفونت‌‌زای شایع نظیر  تبخال می‌‌شود. هر قدر غلظت میوه زیادتر باشد، تأثیرش بیشتر است. رومیان باستان معتقد بودند که توت فرنگی به عنوان یک گیاه دارویی، علایم بیماری مالیخولیا را کاهش می‌‌دهد، التهاب را کم می‌‌کند و در درمان تب, عفونت گلو, سنگ کلیه, تنگی نفس,بیماری‌‌های خونی و ناراحتی‌‌های کبدی و کلیوی اثر دارد.

مطابق بررسی‌‌هایی که درباره چند انسان و حیوان صورت گرفت، آشکار شد که چون توت فرنگی سرشار از الیاف گیاهی پکتین است، کلسترول خون را کاهش می‌‌دهد.  به تازگی پژوهشگران ایتالیایی خاطرنشان ساخته‌اند که توت فرنگی قادر است از تشکیل یکی از قوی‌ترین عوامل سرطان‌زا یعنی «نیتروزامین» ممانعت کند.

همانطور که می‌‌دانید  هنگامی که نیترات‌‌ها و آمین‌‌ها باهم واکنش می‌‌دهند، نیتروزامین‌‌ها در مجرای روده تولید  می‌‌شوند. هسته‌‌های توت فرنگی از پلی فنل که عامل ضد سرطانی است، کاملاً غنی بوده و همچنین ضد اکسیدان‌اند. تحقیقات جدید نشان دادکه توت فرنگی یکی از مواد غذایی ضد سرطان است زیرا توانست از میزان مرگ‌ومیر 1271 سالمند آمریکایی که به سرطان مبتلا بودند، بکاهد. در این مطالعات همچنین مشخص شد، احتمال ابتلا به سرطان در کسانی که زیاد توت فرنگی می‌‌خورند، سه برابر کمتر از افرادی است که بندرت از این میوه مصرف می‌‌کنند.

روش‌‌های استفاده از توت فرنگی

یکی از کاربردهای مهم توت فرنگی کاربرد آرایشی –بهداشتی آن بخصوص برای پوست صورت به‌عنوان یک ماسک خوب می‌‌باشد. همچنین ماسک مربوطه اثرات تسکین آفتاب سوختگی پوست را دارا ست. دانه‌‌های توت فرنگی دارای خاصیت مقوی کلیه می‌‌باشند. میوه‌‌ها نیز دارای خاصیت ضد میکروب هستند.

برگ توت فرنگی دارای خاصیت قابض بوده به همین دلیل در رفع اسهال و مشکلات هضم در قدیم مورد استفاده بوده است. از برگ توت‌فرنگی برای درمان نقرس، روماتیسم و آرتریت استفاده می‌‌شده است. هنوز در بعضی نقاط از دمکرده برگ برای موارد مذکور و موارد دیگری از جمله یرقان و اشتها‌آور استفاده می‌‌شود.

خواص اعجاب‌انگیز توت فرنگی

توت فرنگی، میوهای مقوی و مغذی است و دارای مقداری ید می‌‌باشد و به همین جهت برای بهبود ترشح  تیروئید بسیار سودمند می‌‌باشد.

عمر را طولانی می‌‌کند و قادر است  از بروز سرطان بکاهد.

از سفت شدگی رگ‌‌ها (تصلب شرائین) جلوگیری می‌‌نماید.

توت فرنگی اشتهاآور بوده و ادرار را زیاد می‌‌کند.

املاح معدنی موجود در توت فرنگی، خاصیت مسهلی به آن بخشیده است، زیرا این املاح، عضلات روده را به انقباض و انبساط وا می‌‌دارد و به همین جهت توت فرنگی برای درمان یبوست مؤثر است.

توت فرنگی، سرشار از ویتامین بوده و مقوی، خنک کننده و تصفیه کننده خون است.

اگر توت‌فرنگی را له کنید و در آب بریزید، نوشابه‌ ای به دست می‌‌آید که برای درمان تب‌‌هایی که با بیماری‌‌های التهابی همراه است، بسیار مفید می‌‌باشد.

برای افراد کم‌خون و بیماران مسلول و کسانی که دوران نقاهت را می‌‌گذرانند، بسیار مفید است.

به علت دارا بودن مقدار زیادی ویتامین C خونریزی لثه ناشی از کمبود این ویتامین را کاملاً شفا می‌‌بخشد.

به سبب داشتن آهن و ویتامین C در خونسازی بدن مؤثر است.

به خاطر وجود ویتامین‌‌های گروه B  در توت فرنگی، خوردن آن جهت رفع سستی، خمودی، عصبانیت، ترس و دلهره، تشویش، اضطراب و هیجان مفید است…