انسولين هورموني است که به گلوکز موجود در گردش خون (قند خون) کمک ميکند تا به بافتهاي بدن وارد شده و در آن جا براي تبديل شدن به انرژي ذخيره شود.
به گزارش دکتر سلام به نقل از ايسنا، انسولين در واكنش مستقيم به افزايش ميزان گلوکز در خون و از غده پانکراس ترشح ميشود.
اگر ميزان طبيعي انسولين نتواند سطح گلوکز خون را کاهش دهد و آن را در بافتها ذخيره کند تا بعدها به صورت انرژي در بدن آزاد شود، غده پانکراس انسولين بيشتري ترشح ميکند. اگر چه در برخي از افراد اين ترفند كارآيي دارد اما در برخي ديگر اين ميزان اضافي انسولين باز هم قادر نيست گلوکز را به بافتها وارد كرده و براي تبديل شدن به شکل انرژي در آنها ذخيره كند.
به اين ترتيب اين افراد همزمان هم گلوکز و هم انسولين بالايي در خونشان دارند. هنگامي که براي ذخيره گلوکز خون در بافتها مقادير بالايي از انسولين لازم است، حالتي به نام «مقاومت به انسولين» ايجاد ميشود. مقاومت به انسولين بخشي از گروهي از ناراحتيهاي پزشکي است که اغلب با هم و در بيماري به نام سندرم مقاومت به انسولين يا سندرم متابوليک X ديده ميشود.
اين بيماران اغلب کلسترول بالا و فشار خون بالايي نيز دارند و خطر بروز ديابت نوع دوم در اين افراد بالا است. در حال حاضر هيچ آزمايشي براي تشخيص مقاومت به انسولين وجود ندارد.
در خانواده بسياري از بيماران مقاوم به انسولين، افرادي مبتلا به ديابت وجود دارند. اين افراد اغلب چاق بوده يا اضافه وزن دارند و به طور منظم ورزش نميکنند. در حال حاضر، هيچ درمان دارويي توصيه شدهاي براي مقاومت به انسولين وجود ندارد.
بيماران مبتلا به سندرم مقاومت به انسولين معمولا سالها پيش از ابتلا به ديابت، کلسترول بالا و فشار خون بالا، به اين حالت دچار ميشوند. با کنترل وزن، ورزش کردن روزانه و رژيم غذايي سالم با چربي پايين و فيبر خوراكي بالا، بسياري از اين بيماران ميتوانند از بروز بيماريهاي مزمن جدي اجتناب کنند.
بر اساس اين گزارش، حدود 80 ميليون آمريکايي در حال حاضر در اين كشور مقاومت به انسولين دارند که سبب بالا رفتن گلوکز خون و مقادير زياد انسولين در گردش خون ميشود. بيماريهاي مزمن متعددي با اين بيماري مرتبط هستند.
لازم به ذكر است كه مقاومت به انسولين وضعيتي است که در آن حتي در صورت ترشح انسولين کافي به وسيله پانکراس، بافتها قادر به برداشتن گلوکز از گردش خون نيستند. در نتيجه، پانکراس باز هم انسولين بيشتري ترشح ميکند تا با گلوکز بالاي خون مقابله کند. بنابراين در سيستم گردش خون يک فرد مبتلا به مقاومت به انسولين، سطوح انسولين و گلوکز افزايش پيدا ميكند.
هيچ علايم خاصي در افراد مبتلا به مقاومت به انسولين وجود ندارد. هر چند، بيماريهاي مزمن متعددي وجود دارند که با مقاومت به انسولين در ارتباطند. اين بيماريها عبارت از ديابت نوع دوم، هايپرليپيدمي، فشارخون بالا و عارضه تصلب شرائين هستند.
ديابت نوع دوم به وضوح با سطوح بالاي انسولين در ارتباط است. پس از سالها بالا بودن سطوح انسولين که به منظور کمک به کنترل گلوکز بالاي خون ترشح ميشود در نهايت پانکراس ديگر نمي تواند انسولين مورد نياز را تامين کند. گلوکز خون شروع به بالا رفتن ميکند که به بروز اين نوع ديابت منجر ميشود.
هايپرليپيدمي به معني پايين بودن کلسترول خوب و افزايش ميزان کلسترول بد و تري گليسيريد بالا است كه نتايج آزمايشگاهي معمول در فرد مبتلا به ديابت نوع دوم هستند.
فشار خون بالا با مقاومت به انسولين ارتباط دارد اما مشخص نيست که چگونه سطوح بالاي انسولين بر فشارخون تاثير مي گذارد.
همچنين پژوهشگران معتقدند که ارتباطي قوي بين مقاومت به انسولين و تصلب شرائين وجود دارد. اگرچه دانشمندان هنوز در تلاش هستند دريابند چگونه سطوح بالاي انسولين با تغييرات ايجاد شده در سرخرگها مرتبط است و از اين طريق ميتواند منجر به حمله قلبي يا سکته شود.
به گفته متخصصان؛ پيشگيري بهترين درمان براي مقاومت به انسولين و آن گروه از بيماريهايي است که بخشي از سندرم مقاومت به انسولين را تشکيل ميدهند.
داشتن يک شيوه زندگي سالم موثرترين نسخه براي پيشگيري است. اين به معناي دستيابي به يک وزن سالم و ابقاء آن، ورزش کردن به مدت 30 دقيقه در روز يا بيشتر و داشتن يک رژيم غذايي غني از فيبر و با محتواي پايين چربي است.
ورزش و کاهش وزن حقيقتاً به بافتها کمک ميکنند تا به نحو موثرتري به انسولين پاسخ دهند. فيبر نيز مهم است چرا که افزايش فيبر رژيم غذايي سطوح انسولين موجود در گردش خون را کاهش ميدهد.
لازم به يادآوري است كه در حال حاضر هيچ دارويي که اثربخشي آن در درمان مقاومت به انسولين يا پيشگيري از بروز سندرم مقاومت به انسولين ثابت شده باشد، وجود ندارد.