از دوران قدیم پدر و مادرمان به ما این نکته را گوشزد می کردند که پس از صرف غذا به حمام نرویم زیرا ممکن است اختلالاتی در سیستم بدن ما بوجود بیاید. اما شاید علت اصلی این مساله را تا به امروز به طور دقیق بررسی نکرده باشیم. ما در این مطلب به رابطه‌ غذا خوردن با استحمام در طب سنتی خواهیم پرداخت.

معمولا در قدیم، افراد پس از تمام شدن مراحل شست‌وشوی بدن، دلک (ماساژ دلاک) و پوشیدن لباس یا کشیدن پارچه یا حوله بر بدن، یعنی وقتی بدن و حالت آن کمی آرام می‌گرفت و خنک می‌شد، اقدام به نوشیدن آشامیدنی متناسب با مزاج و فصل (شربت یا آب زرشک، انار، آلبالو، آب‌لیمو، به‌لیمو، عسل یا سکنجبین) یا مصرف خوردنی‌های سبک مانند کمی نان و پنیر تازه، سبزی، گردو یا تنقلاتی مانند مغز بادام، پسته، کشمش و نخودچی می‌کردند.

حمام با شکم پر ممنوع!

*یک عارضه‌ی اصلی، این است که هضم مختل می‌شود، بنابراین غذا خوب هضم نمی‌شود و سریع‌تر از حالت عادی و زودتر از موعد، از معده و روده عبور کرده و جذب شده، به کبد می‌رسد و به اخلاط تبدیل می‌شود. خونی که از این غذا حاصل می‌شود، حاوی مواد (اخلاط) نارس و ناپخته (خوب هضم نشده) است که خاصیت غذایی کمی دارد و بیشتر شامل مواد زاید دفعی است، بنابراین به جای این‌که به مصرف اعضا و سلول‌ها برسد، در بدن و لابه‌لای بافت‌ها می‌ماند. به همین دلیل با وجود این که غذا خورده می‌شود، به سلول‌ها قوا و انرژی کافی نمی‌رسد و شخص دچار ضعف شدید قوای بدن، افت فرآیندهای ذهنی و فکری، کاهش و نقص عملکرد اعضا شامل قلب، ریه، مغز، کبد، عضلات، پوست، موها و … می‌شود.

*از طرف دیگر، مواد ناپخته حاصل از هضم در بدن جمع و موجب پف‌کردگی و افزایش وزن شخص می‌شود، در نتیجه به دنبال تجمع در عروق منجر به انسداد نسبی یا کامل آن‌ها شده و به این ترتیب، زمینه‌ساز بروز سکته خواهد شد.

*این‌که شنیده یا دیده می‌شود شخصی در حمام یا استخر سکته کرده، می‌تواند به دلیل رعایت نکردن همین تدبیرها باشد، بنابراین باید فاصله‌ی زمانی حدود دو تا سه ساعت (بسته به سبکی یا سنگینی غذای مصرف‌شده) بین زمان غذا خوردن و استحمام وجود داشته باشد تا معده سبک شده و غذا از معده عبور کرده باشد، سپس فرد به حمام برود.

*در داخل حمام و به خصوص حین شست‌وشو و نظافت بدن نیز نباید خوردنی یا آشامیدنی مصرف شود، زیرا تمرکز قوه‌ی مدبره (مدیر داخلی) بدن بر پاکسازی است و نباید آن را به کار دیگری مشغول کرد. به این اصل مهم توجه کنید که برای رسیدن به بیشترین بهره‌وری و سلامت بدن و روان حتی‌المقدور فقط روی یک کار در یک زمان تمرکز کنید و بدن را به بیش از آن وادار نکنید.

*اگر فرد با شکم پر وارد حمام شود یا در داخل حمام به خوردن یا نوشیدن بپردازد، قسمتی از قوای بدن صرف هضم می‌شود؛ بنابراین نه پاکسازی و نه هضم به خوبی انجام نمی‌شود.

نوشیدن آب سرد در حمام بسیار منع شده، به ویژه اگر معده کاملا خالی باشد زیرا در حمام بدن و اعضای داخلی آن به نسبت گرم هستند و نوشیدن آب سرد باعث سردی شدید معده و کبد می‌شود و به ضعیف شدن کار اصلی آن‌ها (عمل هضم) می‌انجامد. این موضوع باعث می‌شود تا مدت‌ها غذا به خوبی هضم نشود.

*با شکم خالی و گرسنه هم نباید وارد حمام شد زیرا وقتی شخص کاملا گرسنه باشد، حرارت حمام به حرارت داخلی گوارش (که در حال خالی بودن معده خودش را بیشتر نشان می‌دهد) اضافه و تحلیل زیاد انجام می‌شود و به لاغری مفرط می‌انجامد. برای همین گاهی به عنوان توصیه‌ی کمکی برای رژیم‌های لاغری گفته می‌شود افراد در حال گرسنگی وارد حمام شوند. فراموش نکنید افراد لاغر به دلیل تشدید ضعف به هیچ‌وجه نباید با شکم گرسنه به حمام بروند.

*زمانی باید به حمام رفت که غذا به‌تازگی از معده رد شده باشد و شکم خیلی پر یا خیلی خالی نباشد؛ به طور مثال اگر فرد ساعت ۸ صبح صبحانه خورده، ساعت ۱۰ تا ۱۱ یا اگر ساعت یک بعدازظهر ناهار خورده، ساعت ۴ تا ۵ عصر به حمام برود.

*بعد از حمام باید اجازه داد بدن از حالت غلبه‌ی گرمی خارج شود،‌ ضربان بالا رفته‌ی قلب پایین بیاید و تعریق بعد از حمام انجام شود؛ این مراحل حداقل نیم ساعت طول می‌کشد. توصیه شده فرد طی این مرحله بلافاصله بعد از حمام، استراحت مختصری داشته باشد و پس از آرام گرفتن و متعادل شدن شرایط بدن می‌تواند غذا بخورد.

*به گفته‌ی حکمای طب سنتی، اگر فردی ناچار شود در حمام غذا بخورد (به دلیل ضعف یا توقف زیاد در حمام)، برای کاهش عوارض، می‌تواند مقدار کمی غذا بخورد اما نباید چیزی بیاشامد. اگر استحمام بعد از غذا باشد، در بدن غذای خام منتشر و گرفتگی‌هایی در اعضای بدن ایجاد می‌شود.

*یک قاعده‌ی کلی که در ورزش، خواب، حمام و آمیزش وجود دارد، این است که نباید بدن را هم‌زمان درگیر دو یا چند کار کرد.

با حمام نیمه‌گرم چاق شوید

*لاغری بدن به چند علت عمده مانند ضعف بدن، کیفیت پایین و کم بودن خون در بدن و خشکی مزاج افراد است. کیفیت نداشتن خون در بدن موجب کاهش عضله و گوشت در بدن می‌شود، بنابراین افرادی که لاغر هستند با آب‌های گرم و معدنی استحمام کنند زیرا آب گرم معتدل، مواد ضروری را به سمت عضلات پیش می‌برد.

*روغن‌مالی با روغن‌هایی که طبیعتی مرطوب دارند مانند روغن بنفشه، بعد از استحمام می‌تواند موجب چاق شدن افراد لاغر شود.

*استحمام با آب خیلی گرم بدن را تحلیل برده و لاغر می‌کند ولی استحمام با آب نیمه گرم بدن را چاق می‌کند.

*استشمام بوهای خوش موجب از بین رفتن ضعف بدن می‌شود. بوی خوش موجب تقویت قلب می‌شود، در نتیجه خون خوب در بدن به جریان می‌افتد و ضعف بدن از بین می‌رود.

استحمام بعد از خواب طولانی

استحمام باید بعد از یک خواب طولانی انجام شود زیرا حمام کردن بعد از غذا خوردن باعث گرفتگی‌ در اعضای بدن می‌شود. اگر افراد قبل از غذا به حمام بروند موجب دفع فضولات هضم سوم از اعضا و پراکنده کردن باد معده و امعا می‌شود، همچنین بدن را برای قبول غذای جدید آماده می‌کند.

حمام بعد از غذا وقتی مناسب است که فرد مدت طولانی خوابیده و هضم غذا کامل شده باشد.