پیوند اعضا امیدی برای زنده ماندن بیماران نیازمند به عضوهای مختلف بدن است کسانی که کارت اهدای عضو میگیرند به نوعی مایلند کمکی به این بیماران کنند و جان انسانی را از مرگ نجات دهند مبتلایان به مرگ مغزی بیشترین کمک برای نجات جان نیازمندان به پیوند عضو هستند به همین خاطر روزی را درون تقویم به عنوان روز پیوند عضو نامگذاری کرده اند که سخنان دکتر علی اکبر ولایتی را در این زمینه می خوانیم .
رییس جمعیت حمایت از پیوند اعضا، با اشاره به تصویب 31 اردیبهشت به عنوان روز ملی اهدای عضو، گفت: یک میلیون و 800 هزار کارت برای اهدای عضو صادر شده است.
علی اکبر ولایتی در گفت وگو با بخش خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی درمورد ثبت روز 31 اردیبهشت به نام روز پیوند اعضا افزود: هر 5/2ساعت یک ایرانی در لیست انتظار پیوند عضو به علت نرسیدن عضو می میرد، در حالی که تقریباً معادل همین تعداد، مرگ مغزی وجود دارد.
رییس بیمارستان مسیح دانشوری اظهار کرد: واحد فراهم آوری اعضا و نسوج پیوندی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی این نامگذاری را نخستین بار مطرح کرد که علاوه بر ایجاد توجه در اذهان جامعه و فرهنگ سازی، توجه پزشکان، فقها، حقوق دانان و روان شناسان را بیشتر جلب کند.
وی تصریح کرد: در اردیبهشت سال 1394 در نامه ای به دکتر پیوندی (رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی) درخواست کردیم 31 اردیبهشت، مصادف با سالروز صدور فتوای تاریخی امام راحل (ره) و تقارن سال 94 به عنوان هشتادمین سالگرد اولین پیوند عضو در ایران روز ملی اهدای عضو نامگذاری شود.
ولایتی اضافه کرد: این تقاضا توسط قاضی زاده هاشمی، وزیر بهداشت، در شورای عالی انقلاب فرهنگی طرح شد و در جلسه 783 شورای عالی انقلاب فرهنگی در دوم شهریور جاری، به عنوان عضو این شورا، موضوع را از ابعاد مختلف تبیین کردم که اعضا با توجه به جایگاه کشور از جهت اهدای عضو و صدور یک میلیون و 800 هزار کارت اهدای عضو نامگذاری 31 اردیبهشت به عنوان روز ملی پیوند عضو موافقت کردند.
** سابقه 80 ساله پیوند عضو در ایران
عضو هیأت امنای دانشگاه علوم پزشکی تهران در مورد سابقه پیوند اعضا در علم پزشکی اظهار کرد: مفاخر پزشکی تمدن اسلام و ایران؛ از جمله حکیم ابن سینا در نوشته های خود به انتقال اعضا اشاره دارند، ولی موضوع پیوند اعضا به معنی معاصر آن، در ایران سابقه ای بیش از 80 سال دارد و اول بار به شکل پیوند قرنیه انجام شد و تاکنون در کشور ما ده ها هزار نفر پیوند قرنیه انجام داده اند.
ولایتی خاطرنشان کرد: علاوه بر پیوند قرنیه، پیوند کلیه نیز اواخر دهه 50 در بیمارستان نمازی شیراز به دست دکتر سنادی زاده انجام شد و خیلی زود به سایر نقاط کشور تسری پیدا کرد.
وی در مورد این روند پس از پیروزی انقلاب اسلامی افزود: در آذر سال 1362 در بیمارستان شهید مصطفی خمینی در اولین عمل پیوند عضو، کلیه یک برادر به خواهر 21 ساله او پیوند شد و خوشبختانه این پیوند کلیه بدون عارضه بود.
** پیوند در بیمارستان های دانشگاهی
ولایتی تاکید کرد: پس از آن طی سال های 1361 تا 1363، 50 عمل پیوند در بیمارستان های مختلف انجام و با تحلیل نتایج رضایت بخش آن برنامه اساسی پیوند کلیه در ایران طراحی شد که اصول اساسی این برنامه از جمله لزوم انجام عمل پیوند در بیمارستان های دانشگاهی، آموزش گسترده تیم های پیوند و استفاده از دهنده فامیل بود.
وی در مورد استقبال جامعه پزشکی کشور از این موضوع گفت: از ابتدا پزشکان علاقمند برای آموزش در این برنامه پذیرفته شدند و پایه کار در شهرستان ها از جمله شیراز و اصفهان و سایر شهرها بود.
به گفته ولایتی، در شروع این برنامه تبلیغات منفی وسیعی از طرف شبکه های معرفی بیمار به خارج به ویژه انگلستان به راه افتاد؛ ولی موفقیت عمل های پیوند این تبلیغات را خنثی کرد.
نویسنده کتاب «فرهنگ و تمدن»، به سوابق تاریخی عمل های پیوند اعضا پرداخت و گفت: با توجه به موفقیت های کسب شده در این مسیر، اولین پیوند موفق کبد در ایران در سال 1372 در بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شد و از آن زمان به بعد این دانشگاه یک مرکز موفق پیوند کبد بوده است.
به گفته ولایتی، با توجه به لزوم وجود یک نهاد مسئول در این زمینه، در سال 1374 انجمن پیوند اعضا ایران تاسیس شد و در سال 1379 نیز اولین پیوند موفق ریه انجام شد و پیوندهای پانکراس و … نیز ادامه یافت.
وی در مورد تاریخچه فراهم آوری عضو پیوندی تصریح کرد: تاریخچه پیوند اعضا حاصل از مرگ مغزی در ایران به 50 سال پیش برمی گردد و بعد از فتوای راهگشای رهبر کبیر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، امام خمینی (ره) به صورت موردی پیوندهای قلب، کلیه و کبد افرادی که دچار مرگ مغزی شده بودند، صورت گرفت.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: در سال 1372 لایحه اجازه پیوند اعضای بدن فوت شدگان در موارد خاص تقدیم مجلس شورای اسلامی شد ولی به تصویب نرسید، تا اینکه در پی فتاوای مراجع تقلید مبنی بر مجاز بودن این امر، مجلس شورای اسلامی کلیات طرح پیوند اعضا از مرگ مغزی را آبان 1378 تصویب کرد و فروردین 1379 این طرح از تصویب نهایی گذشت و خرداد همان سال ابلاغ شد.
به گفته ولایتی، بعد از تصویب قانون مذکور، آئین نامه اجرایی این قانون تنظیم و تصویب شد و در فاصله تصویب قانون و آئین نامه اجرایی آن، بنا به حکم وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و با همکاری مرکز مدیریت پیوند، دانشگاه علوم پزشکی تهران در بیمارستان امام خمینی (ره) تهران طرح پایلوت پیوند از جسد را اجرا کرد و همان سال تشریفات (پروتکل) مرگ مغزی نیز به دستور وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تدوین و ابلاغ شد.
** دانشگاه شهید بهشتی فعال و پیشرو در پیوند اعضا
وی که اولین فرد دارای کارت اهدای عضو در کشور است، درمورد فعالیت های مرکز تحت هدایت خود افزود: از میان 50 عضو شبکه فراهم آوری اعضای پیوندی در کشور، واحد فراهم آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی یکی از فعال ترین واحدهای شناخته شده در امر اهدای عضو است که رتبه اول را در این زمینه به خود اختصاص داده است.
استاد دانشکده پزشکی دانشگاه شهید بهشتی افزود: این واحد از سال 1383با پنج مورد اهدا در سال، فعالیت خود را شروع کرد و تا به حال در مجموع یکهزار و 415 مورد اهداکننده داشته است.
ولایتی، رتبه بندی فعلی میان دانشگاه های علوم پزشکی کشور در اهدای عضو را اینگونه توصیف کرد که دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در مرکز آموزشی و پژوهشی و درمانی مسیح دانشوری در جایگاه اول پیوند ریه است و دانشگاه علوم پزشکی تهران در بیمارستان امام خمینی (ره) جایگاه اول در پیوند قلب را دارد.
عضو شورای سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ایران گفت: همچنین دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در بیمارستان لبافی نژاد و مدرس جایگاه اول پیوند کلیه و دانشگاه علوم پزشکی شیراز در بیمارستان نمازی جایگاه اول پیوند کبد را به خود اختصاص داده و دانشگاه علوم پزشکی تهران در بیمارستان شریعتی جایگاه اول در پیوند مغز استخوان را دارد. البته در بحث پیوند از حیث تنوع و تعداد در کل کشور بالاترین پیوندها مربوط به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است. ایرنا
