* بهورزها را کسی نمی‌شناسد
حامد اسفندیاری، نماینده بهورزان قطب شمال شرق کشور با تأکید بر تلاش‌های فعالان دراین زمینه به قدس می‌گوید: با وجود سال‌ها زحمت طاقت فرسای این گروه نه تنها مردم که حتی متولیان حوزه سلامت آن چنان آگاهی و آشنایی با این حرفه ندارند، چنانکه وقتی به مراکز درمانی مراجعه می‌کنیم، نمی دانند بهورز چه مسؤولیت و وظایفی دارد. در حالی که ماهیت و کیفیت آموزش و ارایه خدمات این قشر منحصر به فرد و خاص است، زیرا این بهورزان فرزندان روستاهای محل خدمت خود هستند و طی دوره تحصیل از آموزش‌های عملی و مهارتی ویژه برخوردار می‌شوند.
* بارقه امید برای بهورزان
با توجه به زحمات بهورزان، این گروه در نظام سلامت چه جایگاهی دارند؟
سلمان هاشمی، یکی از بهورزان با اشاره به فعالیت‌های گسترده این قهرمانان گمنام عرصه سلامت می‌گوید: سال‌ها با روی کار آمدن مسؤولانی که شاید شناخت کافی از شبکه سلامت نداشتند و اساس بهورزی را نمی شناختند، مشکلات این گروه همچنان ادامه داشت، اما امروزه با به کارگرفتن معاونانی مانند دکتر سیاری و دکتر کلانتری که خود از بنیانگذاران نظام شبکه بودند، نگرش نظام سلامت کشور به بهورزان و روستانشینان تغییر کرد.
اسفندیاری نیز تأکید می‌کند: سال‌ها به طور پراکنده به مسایل بهورزان پرداخته می‌شد و حتی نشست‌ها و مراسم بزرگداشت «روز بهورز» محدود بود، اما در سال جاری برای اولین بار در مردادماه شاهد برگزاری شورای ملی بهورزی بودیم که طی آن نیز چندین مسؤول در حد وزارتخانه بهداشت و درمان و ده‌ها مسؤول از سراسر کشور حضور داشتند که این امر بارقه امیدی برای جمعیت بهورزان محسوب میشود.
* دردهایی که فقط کهنه شدند
امروزه بیش از 18 هزار خانه بهداشت در کشور فعال هستند که بیش از 35 هزار بهورز در آن‌ها خدمت میکنند. حال آنکه سال‌هاست به طور موسمی و نمایشی مسؤولی یا نماینده و کارشناسی از مطالبات و توقعات بهورزان سخن گفته و بعد به فراموشی سپرده است. برای نمونه در 18 بهمن سال 90 با پیگیری‌های مکرر این گروه، احتساب دوره آموزش بهورزی جزو سنوات خدمات و شغل بهورزی جزو مشاغل سخت و زیان آور با قید یک فوریت به تصویب نمایندگان ملت رسید. حال آن که با گذشت پنج سال از این ماجرا، هنوز هم این مسأله از مطالبات جدی بهورزان کشور شمرده میشود.
سلمان هاشمی با بیان اینکه چندین سال است مطالبات بحق بهورزان کمتر مورد توجه بوده و همیشه مورد بی مهری قرار گرفته‌اند، می‌افزاید: از خواسته‌های مکرر این قشر احتساب دو سال دوره آموزشی است که در بدو خدمت گذراندیم، همچنین با وجود پیگیری‌ها و وعده‌های متعددبرای پرداخت حق بیمه آن دوران از طرف وزارت بهداشت، اقدام ثمربخشی هنوز صورت نگرفته است.
وی اضافه می‌کند: مشکلات سکونت در روستاهای دورافتاده موجب شده برخی بهورزان برای فراهم شدن شرایط تحصیل خود و فرندان، به شهرها مهاجرت کرده یا مداوم در رفت و آمد باشند که این مسأله مشکلات جدی را برای آن‌ها فراهم کرده است. به طوری که طی ماه گذشته دو تن از همکاران ما در شهرستان‌های اراک و سبزوار از دست رفته‌اند. در حالی که می‌توان به جای این افراد از نیروهای تازه نفس بومی استفاده کرد. همچنین نبود سازمان یا انجمنی برای ایجاد همبستگی و رفع نیازهای رفاهی بهورزان به صورت کشوری احساس میشود. از این رو در برخی استان‌ها اقدام‌هایی پراکنده صورت گرفته، اما تا رسیدن به هدف نهایی فاصله زیادی داریم.
* سختی کار ما را ببینید
اسفندیاری نیز در همین زمینه می‌گوید: از انتظارات بهورزان آن است که دو سال دوره آموزشی نیز جز سنوات خدمت آن‌ها محسوب شود، زیرا ازهمان بدو استخدام از این افراد تعهد شغلی گرفته اند . همچنین در سایر موارد همانند دانشگاه افسری یا دانشسرای تربیت معلم این دوره جز سنوات خدمت آن‌ها محاسبه میشود. بهورزی، حرفه‌ای است که به دلیل ماهیت خود با چالش‌ها و مشکلات متعددی مواجه است که می‌توان به ارتباط با بیماران، بُعد مسافت و فعالیت در مناطق دورافتاده و سخت گذر اشاره کرد. از این رو بهورزان انتظاردارند این شغل جزو مشاغل سخت و زیان‌آور شمرده شده و از مزایای آن برخوردار باشند. البته مدتی است که در زمینه این موارد پیگیری‌هایی در حد وزارتخانه در حال انجام است و روند اداری خود را طی می‌کند که امیدواریم به ثمر برسد.
* طرح تحول و دغدغه‌های مضاعف
از برنامه‌های جنجالی و پرحاشیه حوزه سلامت در سال‌های اخیر، اجرای طرح تحول نظام سلامت بود. اجرای این طرح چه تأثیری بر عملکرد بهورزان داشت؟
سلمان هاشمی با تأیید مزایای این طرح می‌گوید: برای اولین بار در کشور، بیش از 80درصد خانه‌های بهداشت به خانه‌های الکترونیک تبدیل شده اند تا به صورت آنلاین و یکپارچه به روستانشینان خدمت رسانی کنند و آن گونه که از شواهد پیداست، به جرأت می‌توان گفت، تا پایان سال همه خانه‌های بهداشت به سامانه یکپارچه خدمات رسانی سلامت کشور می‌پیوندند . البته این طرح چالش‌هایی را داشته است، چنانکه برای اجرای این طرح‌ها به علت اینکه از قبل نظرات بهورزان در آن‌ها اعمال نشده و خواسته‌های آنان نادیده گرفته شده است، به جز تحمیل بار کاری مضاعف و بیش از توان بهورزان و در نهایت امتیازی برای طراحان برخی طرح ها، دستاورد چندانی نداشتند. در صورتی که قراربود در ازای این همه خدمت اضافه، کارانه بهورزان افزایش یابد، اما در بسیاری استان‌ها به دلیل کمبود بودجه اجرایی نشد و در برخی دیگر نیز سلیقه ای برخورد کردند که خود زمینه‌ساز پرداخت‌های ناعادلانه را فراهم کرد.
وی خاطرنشان می‌کند: حجم بالای کارها و چندپیشه بودن و به عبارتی آچار فرانسه بودن بهورزان به علت فراگیری آموزش‌های پایه ای و متنوع آنان سبب شده کارشناسان رده‌های بالاتر، هر روز یک طرحی را به سوی خانه‌های بهداشت روانه کنند، بدون آنکه نگران حجم بالای کار بهورزان و نتیجه مطلوب طرح باشند.
اسفندیاری نیز تأکید می‌کند: بهورزان در دهه 60 حدود پنج بسته خدمتی را پوشش می‌دادند که در حال حاضر بسیار گسترده شده، چنانکه تمام گروه‌های سنی را حتی از قبل تولد افراد، تحت پوشش دارند. این در حالی است که در سال‌های اخیر شاهد افزایش تعداد خانه‌های بهداشت نیز بودیم که بر فعالیت بهورزان اثرگذار بوده است. از این رو سعی شده تعداد افراد تحت پوشش بهورزان از 1500 نفر به حدود 800 نفر برسد، اما همچنان تراکم مسؤولیت این گروه قابل توجه است. چنانکه از خواسته‌های بهورزان اجرای عادلانه و منطقی نظام هماهنگ حقوق و دستمزدهاست.
* کلام آخر
با توجه به آنچه گفته شد، باید پرسید، برای بهبود جایگاه بهورزان چه می‌توان کرد؟
سلمان هاشمی می‌گوید: جا دارد در حوزه سلامت از طریق جذب بهورز به صورت بومی برای روستاهای دور افتاده و غیربومی برای روستاهای حاشیه شهرها، نیروهای کارشناس تأمین شود، به این شکل که ابتدا بهورز با مدرک کاردانی بهداشت آموزش دیده و جذب شود و سپس با فراهم کردن شرایط ادامه تحصیل آنان و پس از گذراندن دوره تعهد 10 ساله خدمت در روستا، از آن‌ها به عنوان کارشناسان اداره و آموزشگاه بهورزی استفاده شود. همچنین حمایت و تشویق کانون‌های بهورزی در استان‌ها می‌تواند گامی مؤثر در تقویت روحیه مشارکتی بهورزان در حل مشکلات و نیازهایشان باشد، زیرا بهورزان شاغل و بازنشسته در این کانون‌ها می‌توانند برخی چالش‌های پیش روی شبکه‌های بهداشتی شهرستان‌ها را رفع سازند.
منبع: قدس آنلاین
چه فایده کو گوش شنوا…….. سیر از گرسنه خبر نداره………