به گزارش دکتر سلام ایران به عنوان یکی از بزرگترین بازار های لوازم آرایشی بهداشتی در جهان شناخته می شود که رتبه دوم را در مصرف لوازم آرایشی در خاورمیانه و درکل جهان رتبه هفتم را از آن خود کرده است؟ به راستی علت این مصرف بالای لوازم آرایشی و بهداشتی چه می تواند باشد؟ آیا زنان ایرانی اعتماد به نفس خودشان را از دست داده اند؟
با این آمار و ارقام، کشور ما یکی از بهترین بازارها برای لوازم آرایشی است؛ آنهم نه از راه قانونی، بلکه بیشتر از راه قاچاق. چرا که به گفته مسئولان ۸۰ درصد از کالاهای آرایشی وارد شده به ایران از راه قاچاق وارد کشور میشوند.
لوازم آرایشی در ایران ۹۳ درصد در میان زنان و هفت درصد در میان مردان مصرف میشود. بنابر آخرین آمارهای جهانی، ۱۴ میلیون زن ایرانی ۳/۱میلیارد دلار از بازار ۲/۷میلیارد دلاری فروش لوازم آرایش خاورمیانه را به خود اختصاص دادهاند. این میزان تاکنون روندی تصاعدی داشته و مصرف لوازم آرایشی همه اقشار و سنین زنان جامعه را کم و بیش درگیر کرده است تا جایی که سن استفاده از لوازم آرایشی در ایران به ۱۴سال رسیده است. ازدیاد مصرف مواد آرایشی و آرایش کردن در میان زنان ایرانی، توجه رسانهها و پژوهشهای جهانی را نیز به خود جلب کرده است. خبرگزاری فرانسه در گزارشی درباره لوازم آرایشی در ایران گفته بود که ظرفیت بازار آرایش در این کشور بسیار بالاست. همچنین یک موسسه تحقیقاتی به نام TMBA گفته که حدود ۱۴میلیون دختر و زن بین ۱۵ تا ۴۵ ساله در شهرهای بزرگ ایران، به طور متوسط ماهانه ۵/۷یورو برای خرید لوازم آرایشی هزینه میکند. به عبارت دیگر اگر جمعیت زنان خاورمیانه ۱۵۵میلیون نفر باشد، ۹ درصد این زنان یعنی ۱۴میلیون نفر زنان ایرانی حدود یک سوم یعنی ۲/۱ میلیارد دلار هزینه لوازم آرایشی از ۷/۲ میلیارد دلار بازار لوازم آرایشی خاورمیانه را پرداخت میکنند. این در حالی است که اغلب اجناس در بازار ایران تقلبی، نا مرغوب و چینی هستند و لوازم آرایشی قاچاق بدون هیچ گونه نظارت و مجوزی در فروشگاهها و حتی کنار خیابان به فروش میرسند. چه بخواهیم و چه نخواهیم در چند سال اخیر تمایل زنان ایرانی نسبت به لوازم آرایش افزایش یافته است. نباید درباره استفاده ایرانیان از لوازم آرایشی برخوردی از بالا به پایین و منعکننده داشت، بلکه باید ریشهها و عوامل روانی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و… فرد و جامعه را مورد بررسی قرار داد. سالهاست که کشور ما دچار معضل استفاده بیرویه از لوازم آرایشی است. به این موضوع میتوان از ابعاد مختلف روانشناختی و جامعهشناختی پرداخت. در مبحث روانشناسی بدن، بدن انسانی یک ویژگی ظاهری و در معرض قضاوت جامعه و عموم مردم است. در جامعه ما از این بدن، صورت در میان زنان و مو در میان مردان بیش از همه مورد توجه و دیدهشدن قرار دارد. افراد در ارتباط با یکدیگر و در نگاه اول بدون شناخت شخصیت فرد مقابل و تنها از طریق ظاهر با او وارد ارتباط می شوند، بنابراین این چهره و ظاهر هستند که در ابتدای امر قضاوت میشوند.
چرا نمیشود با لوازم آرایشی مقابله کرد؟
تمایل در استفاده از لوازم آرایش در کشور ما در حدی است که اگر یک نوجوان ایرانی تمایلی به استفاده از لوازم آرایشی نداشته باشد، از سوی همسالان خود «عقبافتاده» تلقی میشود و تحت فشاری قرار میگیرد که مقاومت در برابر آن کار سادهای نیست. در این زمینه میتوان به دخترانی اشاره کرد که در ابتدای ورود به دانشگاه ظاهری ساده دارند، اما پس از گذشت مدت زمانی شروع به استفاده از لوازم آرایشی میکنند و در نهایت به نقطهای میرسند که بدون آرایش نمیتوانند در جامعه حضور پیدا کنند.
چرا اعتماد به نفس نداریم؟
یکی از دلایل کاهش اعتماد به نفس ایرانیها، دلیل تاریخی آن است؛ اعتماد به نفس ایرانیان در برهههای مختلف تاریخی توسط حکام زمان از میان رفته است. علاوه بر این باید بر تاثیر شکست بر کاهش اعتماد به نفس در افراد اشاره کرد. اعتماد به نفس را یک وضعیت روانشناختی میدانند که در اثر اتفاقات محیطی تعریف میشود. فردی که زندگیاش با پیروزیها و اتفاقات مناسبی همراه باشد، نگرشی مثبت پیدا میکند و در نتیجه به خود نیز نگرشی مثبت خواهد داشت. حال فرد یا اجتماعی را تصور کنید که شکستهای زیادی را تجربه کرده باشد، چنین فردی حس منفی نسبت به خود پیدا خواهد کرد. جامعه ما همیشه درگیر استرسهای زیادی بوده است. این جامعه حالا نیز مشکلات زیادی از جمله مشکلات اقتصادی بارزی دارد که همگی نوعی شکست هستند. در نتیجه همه این شرایط و اتفاقات طی سالها منجر به کاهش اعتماد به نفس ایرانیها شدهاند. در نتیجه افراد جامعه که اعتماد به نفسی شکننده دارند، تلاش میکنند تا آن را به نحوی جبران کنند و «لوازم آرایش» یکی از راههای آن است! هرچند که آرایش کردن نمیتواند شکستها را جبران کند، اما فردی که اعتمادش به خود دچار تزلزل شده به اشتباه از آن مدد میجوید. این مشکل یک نفر نیست بلکه بخش زیادی در جامعه با این نارسایی درگیر هستند؛ افراد تلاش میکنند تا زمانی را صرف دور شدن از استرسهایشان کنند و برچیز دیگری متمرکز شوند. برای مثال دختری که با خانوادهاش در تنش است، زنی که دچار شکست عاطفی شده و… سعی میکند تا با «عامل حواسپرتی» همچون آرایش کردن رنج و درد را کمتر متوجه شود. اما این عامل تنها به افراد در زمان کوتاهی کمک خواهد کرد و پس از آن مجددا افراد به همان استرسها و مشکلات همیشگیشان بازمیگردند و به همین دلیل نوعی رقابت پنهان برای آرایش بهتر در میان زنان شکل میگیرد تا سلیقه و زیبایی آنها را مورد دید و قضاوت سایرین قرار دهد.
منبع:آرمان