رانندگان مختلف خطاهای مختلفی مرتکب می شوند و هریک به گونه ای در مورد خطای خود قضاوت می کنند سرعت بالا ، ناتوانی در پردازش اطلاعات ، کمبود ضوابط اخلاقی و حس انتقام جویی در واکنش افراد ب ه خطای رانندگی شان تاثیر میگذارد نشان دادن دست فرمان و مهارت خود به دیگران در رانندگی نوعی بیان و ابراز وجود به دیگران است .
چگونگی رانندگی با خودرو نشان دهنده وجوه مختلف شخصیتی و رفتاری است (البته در بررسی بلند مدت بیشتر صادق است) زیرا رعایت قوانین و مقررات، احترام به حقوق دیگران، داشتن کنترل درونی و بیرونی در مقابل محرک های ترافیکی و میزان پاکیزگی و سلامت ایمنی اتومبیل و ایجاد فضای آرامش بخش برای سرنشینان و رانندگان دیگر، همه نمونه هایی از رفتار اجتماعی راننده است که هنگام رانندگی، ناخودآگاه شخصیت واقعی یا هوش هیجانی فرد را منعکس می کند. از لحاظ روان شناسی چند نوع خطای شناختی حین رانندگی وجود دارد:
خطای نسبت دهی: اشتباهات دیگران را به شخصیت یا مهارت آن ها نسبت می دهیم و اشتباهات خود را به موقعیت وابسته می دانیم.
خطای دانینگ کروگر: توانایی و مهارت خودمان را بیشتر از آنچه که واقعا هست ارزیابی می کنیم؛ مثلا برای نشان دادن دست فرمان خود به دیگران، با ویراژ یا سرعت غیرمجاز و نداشتن ارزیابی همه جانبه، خود و دیگران را به دلیل این خطای ذهنی مهارت در معرض خطر قرار می دهیم.
خطاهای قضاوت که خود چند نوع است:
* خطای سرعت (سرعت بالا همیشه باعث صرفه جویی در وقت می شود.)
* خطای ظاهر (قضاوت براساس نوع خودروی طرف مقابل نه خود شخص). مثلا برای خودروهای شاسی بلند گرانقیمت کمتر بوق می زنند و اجازه عبور راحت تر به آن ها می دهند!
* خطای پردازش اطلاعات (فرد فکر می کند مغز توان پردازش انبوه اطلاعات حین رانندگی را دارد!) گاهی افراد حین رانندگی اصلا حواسشان به اطراف نیست و دلمشغولی یا موضوعی در ذهن دارند یا فکر می کنند مغز توان دریافت لحظه ای تمام محرک های محیطی مثل فاصله، سرعت و… را دارد.
* خطای محیطی (آلودگی صوتی و هوا، ترافیک، نوع جاده و خیابان، آب و هوا مثل مه آلود یا بارانی بودن و… می تواند باعث اختلال در قضاوت فرد شود. در ارزیابی شخصیتی افرادی که قوانین رانندگی را رعایت نمی کنند، درجات بالایی از هیجان خواهی و تحریک پذیری، رفتارهای نمایشی برای ارضای غریزه خودنمایی، روحیه رقابت جویی بیمارگونه و تلاش برای اول شدن در همه زمینه ها حتی در رانندگی (بیشتر در افراد خودشیفته و ضداجتماعی)، انتقام جویی یا تلافی رفتار راننده مقابل قانون شکن، مصرف مواد، انواع اختلالات افسردگی و اضطرابی و روان پریشی و… دیده می شود.
ضوابط اخلاقی بیشتر افراد در شرایط سخت، کمی کمرنگ می شود و مثلا در ترافیک ، خستگی یا استرس برای زود رسیدن، تعارف مودبانه همیشگی در آن ها کاهش می یابد.
زندگی آنلاین
