سلیاک یک بیماری است که در اثر ختلال در روده به وجود می آید که می تواند ریشه های متفاوتی داشته باشد. که اغلب پزشکان آنرا به ژنتیک و عوامل وراثتی اختصاص می دهند. این بیماری می تواند تنش های مخربی در مقابل برخی پروتئین های غلات از قبیل گندم و جو نشان دهد . نشانه های این بیماری از اوایل دوران کودکی بروز می کنند.
بیماری سلیاک ژنتیکی است؟ داشتن کسی که در خانواده مبتلا به بیماری سلیاک است خطر را افزایش می دهد اما شما می توانید با دکتر خود مشورت کنید و گام های مشخصی برای کاهش خطر ابتلای خود بردارید. گلوتن پروتئین موجود در گندم، چاودار و جو است که افراد مبتلا به بیماری سلیاک نمی تواند آن را هضم کنند.
آن باعث ایجاد یک پاسخ ایمنی می شود و باعث واکنش های آلرژیک که سبب خساراتی به مخاط روده کوچک شما می شود مخاط روده آسیب دیده جذب مواد مغذی را مشکل می کند افراد مبتلا به بیماری سلیاک همچنین تجربه خستگی، اسهال، نفخ، کاهش وزن و کم خونی را دارند بسیاری از مردم فکر می کنند اگر فرد سلیاکی در خانواده باشد بیشتر احتمال ابتلا به بیماری سلیاک وجود دارد آیا واقعاً این درست است؟ آیا شما می توانید خطر ابتلا را به هر راهی کاهش دهید؟ اجازه بدهید راههای کاهش خطر را پیدا کنیم.
آیا ژنتیک در بیماری سلیاک نقش دارد؟
بله، اگر یکی از بستگان شما در حال حاضر دارای این بیماری باشد شما در افزایش خطر بیماری سلیاک هستید در حدود 5 – 10٪ از افرادی که دارای این بیماری هستند همچنین شخص دیگری در خانواده آنها دارای این بیماری است.
شما نیز اگر دارای ژن HLA-DQ8 یا ژن HLA-DQ2 باشید با احتمال زیاد به سلیاک مبتلا هستید ممکن است یک یا هر دو از این ژن ها را داشته باشید با این حال، حتی اگر شما این ژن ها را دارید به این معنا نیست که شما همچنین بیماری سلیاک خواهید داشت اما احتمال توسعه آن در برخی از مراحل بیشتر است آزمایش ژنتیک تا حد زیادی در این زمینه شما را کمک خواهد کرد.
سایر عوامل خطر بیماری سلیاک
هم مردان و هم زنان می توانند بیماری سلیاک را توسعه دهند مردم از هر نژاد و سن در معرض خطر هستند ولی عوامل خاصی می تواند خطر ابتلا به این بیماری های خود ایمنی ژنتیکی را افزایش دهد. برای مثال:
شما ممکن است در نهایت در حال توسعه بیماری سلیاک باشید اگر شما در حال حاضر برخی بیماری های خود ایمنی دیگر را داشته باشد که شایع ترین آنها دیابت نوع 1 و بیماری تیروئید است.
عوامل محیطی نیز ممکن است سبب افزایش خطر ابتلا به بیماری سلیاک در شما شود برخی تأثیرات زیست محیطی امکان پذیر است بارداری، آسیب های فیزیکی، عفونت، جراحی، زایمان و استرس شدید از عوامل خطر است.
هنگامی که شما در معرض خطر ابتلا به بیماری سلیاک هستید غربالگری طول عمر از اهمیت بسیار زیاد برخوردار است شما می توانید شرایط خود را در یک راه موثر تر بهتر مدیریت کنید اگر شما بدانید که بیماری سلیاک دارید آزمون ژن DQ2 , DQ8 را برای خود انجام دهید نتایج هر دو ژن برای یک نتیجه دقیق مهم است شما همچنین باید به یاد داشته باشید که گاهی اوقات ممکن است افراد دارای بیماری سلیاک باشند حتی زمانی که هیچ کدام از دو ژن را ندارد به طور مشابه، شما همیشه این بیماری ندارید حتی اگر تست برای این ژن مثبت باشد با این حال، تست طول عمر ضروری است.
نشانه های ابتلا به بیماری سلیاک
بیماری سلیاک ژنتیکی است؟ دانستن این مهم است اما شما همچنین باید قادر به شناسایی علائم اولیه بیماری سلیاک باشید علائم و نشانه ها ممکن است بسیار متفاوت باشد و معمولاً در کودکان و بزرگسالان متفاوت است.
اکثر بزرگسالان دچار خستگی، اسهال و از دست دادن وزن هستند اما در کل اکثریت زیادی مسائل گوارشی ندارد این بزرگسالان علائم دیگر بیماری سلیاک، مانند زخم های دهان، کم خونی، آسیب به مینای دندان، خارش پوست، تاول و از دست دادن تراکم استخوان را دارند این افراد همچنین ممکن است سردرد، درد مفاصل، بازگشت اسید به مری، کاهش عملکرد طحال و آسیب سیستم عصبی را داشته باشند.
از سوی دیگر کودکان ممکن است علائم و نشانه های مانند یبوست، اسهال، تحریک پذیری، کاهش وزن، تاخیر در بلوغ، کوتاهی قد و برخی از علائم عصبی، مانند سردرد، معلولیت، تشنج و عدم هماهنگی عضلات یادگیری را تجربه کنند.
راه هایی برای مدیریت شرایط بیماری سلیاک
بیماری سلیاک ژنتیکی است؟ بله، خطر با داشتن یکی از بستگان افزایش می یابد شما می توانید گام های خاص برای کاهش خطر ابتلا خود بردارید حتی وضعیت خود را مدیریت کنید.
1. مکمل های طبیعی را در نظر داشته باشید
دکتر شما علائم شما را در نظر گرفته و مصرف مکمل های مواد معدنی و ویتامین را در موارد کمبودهای تغذیه ای شدید توصیه می کند و ممکن است مصرف مکمل هایی حاوی آهن، فولات، کلسیم، ویتامین D، ویتامین B-12، ویتامین K و روی را توصیه کند شما معمولاً نیاز به این مکمل به شکل قرص دارید اما برخی از مردم آن را به طور مناسب هضم نمی کنند دکتر شما ممکن است در هنگامی که دستگاه گوارش نمی تواند ویتامین ها را جذب کند توصیه به تزریق مواد مغذی خاص نماید.
2. به برچسب توجه نمایید
این برای جلوگیری از هر چیزی که ممکن است حاوی گلوتن باشد مهم است شما کاملاً نیاز به اجتناب از غذاهای بسته بندی شده دارید مگر اینکه به وضوح غذایی فاقد گلوتن ذکر شود این بدان معنی است که شما ممکن است از مصرف پاستا، غلات، حبوبات، محصولات پخته شده و همچنین آب نبات، آبجو، سس، سوپ، سس سالاد، گوشت ناهار فراوری شده و غذاهای دریایی جلوگیری کنید از دانه های خاص مانند جو دو سر نیز باید اجتناب شود زیرا ممکن است در طول پردازش حاوی گندم باشد جو خالص برای مصرف ایمن است.
3. یک برنامه رژیم غذایی داشته باشید
شما نیاز به مشورت با دکتر خود برای تعیین بهترین برنامه رژیم غذایی دارید چند مواد غذایی حتی در زمان داشتن بیماری سلیاک مجاز هستند به عنوان مثال، شما می توانید میوه ها، گوشت تازه، سیب زمینی، محصولات لبنی، شیر، سبزیجات را مصرف نمایید ممکن است رژیم غذایی شما همچنین شامل دانه های خاص و نشاسته، مانند arrowroot، گل تاج خروس، ذرت، گندم سیاه، ذرت، برنج، کوینولا چیپس ذرت خالص و تاپیوکا باشد.
کارون معمولاً یک جایگزین خوب برای گلوتن است و شما همچنین می توانید چند محصولات فاقد گلوتن، از جمله نان و پاستا را پیدا کنید.
به خاطر داشته باشید که هیچ درمان اثبات شده برای درمان بیماری سلیاک وجود ندارد درمان آنزیم ممکن است به برخی از مردم در بهبود هضم گلوتن کمک کند اما هیچ شواهد علمی که همیشه موثر باشد وجود ندارد بنابراین، همیشه بهتر است یک رژیم غذایی فاقد گلوتنداشته باشیم این تنها راه برای جلوگیری از برخورد با عوارض مرتبط با بیماری سلیاک است.
