ذهن نیز مانند هر عضو دیگری از بدن ، بعد از مدتی احتیاج به رسیدگی دارد. اگر شما نسبت به سلامت مغز خود بی تفاوت باشید ، به مرور شاهد کاهش عملکرد آن خواهید بود همچنین در سنین بالا و پیری ، مشکلات فراوانی در این زمینه گریبان گیر شما خواهد شد.
آیا تمرین های مغزی می تواند مغز را با افزایش سن سالم تر نگه دارد و از نقصان حافظه جلوگیری کند؟ آیا این تمرین ها می تواند از ابتلا به بیماری های زوال عقل مانند آلزایمر پیشگیری کند؟ دانشمندان می گویند به تحقیقات بیشتری نیاز است تا بتوان به این سوال ها قطعی پاسخ داد…
اما برخی از مطالعه ها بیانگر منافع فعال بودن از لحاظ ذهنی بوده اند. همه این مطالعه ها نشان داده اند فعال نگه داشتن ذهن، باعث کاهش خطر نقصان در مهارت های فکری می شود بنابراین پرداختن به بازی ها، حل پازل ها و سایر انواع تمرین های مغزی ممکن است به کندکردن روند نقصان حافظه و زوال ذهنی کمک کند.
به نظر می رسد رابطه محکمی میان انجام تمرین های مغزی و کاهش خطر نقصان ذهنی وجود داشته باشد. برخی از بررسی ها نشان داده اند تمرین های مغزی می تواند آثار مثبت درازمدتی ایجاد کنند. مثلا در یک بررسی روی ۲ هزار و ۸۰۲ فرد ۶۵ ساله و بزرگ تر، افراد مورد آزمایش در
۱۰ جلسه تمرین مغزی در طول یک دوره ۵ تا ۸ هفته ای شرکت کردند. این جلسه ها شامل تمرین راهبردهایی برای بهبود حافظه، استدلال و سرعت پردازش اطلاعات بود. افرادی که این تمرین ها را انجام داده بودند، در این زمینه ها بهبود نشان دادند که حداقل برای ۵ سال ادامه یافت. جالب تر اینکه این تمرین ها حتی باعث بهبود در انجام کارهای روزانه مانند توانایی مدیریت مالی و انجام کارهای خانه شد.
پیشگیری از آلزایمر
درباره پیشگیری از آلزایمر و سایر موارد زوال عقل چه می توان گفت؟ آیا تمرین های مغزی در این موارد کمک کننده است؟ یک بررسی در سال ۲۰۱۰ به همین پرسش پرداخت. نتایج این بررسی نشان داد فعال ماندن از لحاظ ذهنی باعث تاخیر در نقصان شناختی یا فکری می شود اما پس از شروع آلزایمر، نقصان ذهنی در افرادی که از لحاظ ذهنی فعال بوده اند، با سرعتی بیشتر پیشرفت می کند اما چگونه چنین وضعیتی رخ می دهد؟ ممکن است در این بیماران فعال بودن از لحاظ شناختی، در ابتدا مغز را تقویت کرده باشد، در نتیجه علایم بیماری تا رسیدن به مراحل انتهایی تر هنگامی که روند بیماری به نقطه اوج می رسد، خود را نشان ندهند. شاید از این لحاظ که به این ترتیب افراد فعال از لحاظ ذهنی حتی اگر دچار آلزایمر شده باشند، ممکن است بخش کوتاه تری از زندگی شان را در حالت نقصان ذهنی بگذرانند، بتوان این وضعیت را مزیتی دانست. فعال بودن مغز چگونه باعث بهبود کارکرد مغز می شود؟ بررسی ها روی حیوانات نشان داده تحریک ذهنی ممکن است به این علل به حفاظت از مغز کمک کند: کاهش برخی از پروتئین ها که به صورت پلاک ها و کلافه هایی در مغز رسوب می کنند و مشخصه ابتلا به آلزایمر هستند، پشتیبانی از رشد سلول های عصبی جدید و تقویت ارتباط میان سلول های عصبی.
با فعال نگه داشتن مغز با تمرین های مغزی و سایر فعالیت ها، می توانید «ذخیره ای» از سلول های مغزی و اتصال هایشان برای خود بسازید. ممکن است حتی سلول های مغزی جدید رشد کنند. این پدیده ها ممکن است توضیحی برای وجود رابطه میان آلزایمر و تحصیلات پایین تر باشد. کارشناسان معتقدند تحریک اضافی ناشی از تحصیل با تقویت اتصال های مغزی باعث حفاظت از مغز می شود. البته نه تحصیل و نه تمرین های مغزی صددرصد نمی توانند از آلزایمر جلوگیری کنند اما ممکن است در به تاخیر انداختن شروع علایم یا امکان دادن به فرد که مدت طولانی تر زندگی باکیفیت داشته باشد، کمک کنند و همین میزان بهبود هم بسیار ارزشمند است.
بهترین تمرین های مغزی
پژوهشگران درباره بهترین ورزش ها برای مغز کمتر می دانند. بهترین تمرین ها ممکن است از شخصی به شخص دیگر متفاوت باشد اما به نظر می رسد ویژگی اصلی این تمرین ها باید فعال نگه داشتن و با چالش روبرو کردن مغز باشد.
یاد گرفتن چیزهای جدید باعث می شود سلول های جدید مغزی رشد کنند. حتی گاهی انجام کاری به سادگی غذا خوردن با دست غیرغالب، در این مورد سودمند است.
از تمرین های مغزی ای که ارزش امتحان کردن دارند، می توان به این موارد اشاره کرد: یادگرفتن مهارتی جدید مثل زبان دوم یا نواختن ساز، انجام بازی های صفحه ای با بچه ها یا نوه ها یا جمع شدن با دوستان برای انجام بازی های هفتگی. می توانید هرچند وقت یک بار، بازی جدیدی را امتحان کنید. مزیت دیگر انجام چنین فعالیت هایی، این است که ارتباط های اجتماعی ناشی از آن نیز به مغز شما کمک می کند، جدول های متقاطع کلمات، جدول های عددی و سایر انواع پازل ها را حل کنید و بازی های اینترنتی تقویت حافظه یا بازی های ویدیوئی را امتحان کنید. حتی جستجو در اینترنت هم ممکن است شیوه خوبی برای وارد کردن مغز به حوزه های جدید باشد. پژوهشگران با استفاده از ام آر آی نشان داده اند چنین فعالیت هایی مراکزی را در مغز فعال می کند که در کنترل تصمیم گیری و استدلال های پیچیده نقش دارند. خواندن، نوشتن یا حضور در کلاس های آموزشی برای بزرگسالان نیز شیوه های فوق العاده ای برای فعال نگه داشتن مغز به شمار می روند.
