وجود این همه منبع در رابطه با نسخه‌های خانگی نشان می‌دهد که بسیاری از والدین نه‌تنها به این شیوه درمانی باور دارند، بلکه به شکلی فعال از نسخه‌های خانگی برای درمان فرزندشان استفاده می‌کنند. اما اخیرا داستان‌های ترسناک و هشداردهنده زیادی در این باره مطرح شده است؛ مثل آن پدر و مادر کانادایی که باعث شدند فرزند خردسال‌شان به‌دلیل ابتلا به مننژیت جانش را از دست بدهد، چون به‌جای بردن او به بیمارستان سعی کرده بودند با نسخه‌های خانگی او را درمان کنند. اما با تجربه یک روش خانگی غیرعلمی باعث خفگی او شدند.
هر روزه کودکان بیشتری به‌دلیل سهل‌انگاری والدین در به‌کارگیری نسخه‌های خانگی دچار آسیب‌های جبران‌ناپذیر می‌شوند. برای آگاه‌سازی والدین در این مطلب با دو متخصص کودکان صحبت کردیم. تا ببینیم در چه شرایطی می‌توان سراغ نسخه‌های خانگی رفت و به توصیه مادربزرگ‌ها گوش داد.
درمان خانگی یا مدرن؟
دکتر جوزف گیگانته، از اساتید طب اطفال است. از او پرسیدیم وقتی پای درمان کودکان با استفاده از نسخه‌های خانگی به میان می‌آید، شما کدام روش را می‌پسندید؛ نسخه‌های خانگی یا روش‌های مدرن پزشکی؟ او می‌گوید: «فلسفه من در رابطه با به‌کارگیری نسخه‌های خانگی این است که آسیبی به کودک وارد نشود؛ فلسفه‌ای که با سوگند بقراط سازگار است.
بسیاری از نسخه‌های خانگی کمک چندانی به کودک نمیکنند یا کلا بی‌اثر هستند. با این حال، اگر پدر و مادر احساس می‌کنند که یک نسخه خانگی خاص آسیبی به کودک نمی‌زند، مشکلی با آن ندارم. وضعیت دومی وجود دارد که بیشتر نگران‌کننده است. این زمانی است که پدر و مادر به انتخاب خود از یک درمان طبی موثر سر باز زده و به جای آن سراغ درمان خانگی می‌روند که احتمال دارد بی‌اثر باشد و درمان کودک را به تاخیر بیندازد یا حتی به او آسیب زده و باعث مرگ او شود.»
به نظر شما چه علائم و نشانه‌هایی در خانه قابل درمان‌اند؟
«علائم و بیماری‌های بی‌خطر زیادی وجود دارد که والدین می‌توانند آنها را در خانه درمان کنند. شایع‌ترین این بیماری‌ها سرماخوردگی است که والدین می‌توانند با مراقبت از کودک در خانه او را به‌راحتی درمان کنند. اگر کودک فقط علائم شایع سرماخوردگی مثل احتقان، سرفه، آبریزش بینی، عطسه، گلودرد و تب را دارد، جای نگرانی نخواهد بود.
تب هم در خانه قابل درمان است. بسیاری از والدین در مواجهه با تب نگران می‌شوند، اما تب واکنش بدن به عفونت است و راهی است که بدن برای مبارزه با عفونت در پیش می‌گیرد. دادن تب‌بر به کودک کمک می‌کند از تب خلاص شود و احساس بهتری داشته باشد. اسهال و استفراغ هم از نشانه‌های رایج سرماخوردگی در کودکان هستند که در خانه قابل درمان‌اند. در این شرایط سعی کنید کودک را به نوشیدن مایعات بیشتر تشویق کنید تا همیشه هیدراته بماند.»
کدام بیماری‌ها را نباید در خانه درمان کنید؟
تب بالای ۳۸درجه در نوزادان کمتر از ۳ماه نباید در خانه درمان شود. تب ممکن است نشانه یک عفونت حاد باکتریایی باشد. اگر تب با سردرد شدید و سفت شدن گردن همراه باشد، احتمال دارد کودک به مننژیت مبتلا شده باشد. به‌علاوه، در صورتی که تب شدید بیش از ۵روز ادامه داشته باشد، والدین باید کودک را نزد دکتر ببرند.
رایج‌ترین اشتباهات برای درمان کودکان در خانه
«رایج‌ترین اشتباهی که والدین در درمان خانگی کودکان مرتکب می‌شوند، عدم استفاده کافی از داروی تب‌بری است که پزشک تجویز کرده است. دوز این داروها براساس وزن کودک تعیین می‌شود. با افزایش وزن نوزاد، دوز مصرفی تب‌بر باید افزایش یابد؛ با این حال، اغلب والدین هر بار از همان دوز قبلی استفاده می‌کنند و در نتیجه در درمان کودک شکست می‌خورند. اشتباه دیگری که برخی والدین مرتکب می‌شوند، استفاده از دماسنج نامناسب است.
دقیق‌ترین راه اندازه‌گیری تب در نوزادان استفاده از یک دماسنج دیجیتالی است. اشتباه رایج دیگر استفاده از داروهای سرماخوردگی بدون نسخه است. این داروها برای کودکان موثر نیستند و ممکن است عوارض جانبی خطرناکی به‌دنبال داشته باشند. به یاد داشته باشید که در تمام این موارد باید آگاهی و دانش کافی داشته باشید و با مشورت یک متخصص از آنها استفاده کنید.»
چطور میتوانید از اتفاقات گذشته درس بگیرید؟
«خوشبختانه، داستان غم‌انگیز مرگ کودکان در نتیجه درمان خانگی چندان رایج نیست، اما همین موارد اندک نیز قابل پیشگیری هستند. این اتفاقات معمولا به‌دلیل بی‌فکری والدین، باورهای نادرست و تشخیص غلط درمانگران طبیعی رخ می‌دهد.
والدین باید مراقب باشند و زیاد به توصیه‌های بعضا غیرعلمی فامیل، دوستان و اعضای خانواده توجه نکنند. هیچ چیز جای ویزیت و معاینه پزشک را نمی‌گیرد؛ این واکسن است که از بیماری جلوگیری کرده و جان میلیون‌ها نفر را نجات داده است. با این حال، اگر از داروهای خانگی استفاده می‌کنید، بهتر است نیم نگاهی هم به نظر یک پزشک متخصص در حوزه درمان‌های طبیعی داشته باشید تا اگر در عرض یک تا دو روز آتی نتیجه نگرفتید، به توصیه او عمل کنید.
پزشک درمانگر طبیعی
دکتر جیمی اوسکین، در زمینه هومیوپاتی و طب اطفال تخصص دارد. از او پرسیدیم به‌عنوان یک دکتر متخصص در درمان طبیعی اطفال، نظرتان در رابطه با نسخه‌های خانگی چیست؟ که وی در جواب گفت: «به اعتقاد من سبک زندگی برای سالم بودن کودکان از اهمیت بسیاری برخوردار است. به‌عنوان مثال، من به پدر و مادرهای زیادی مشاوره می‌دهم تا وضعیت تغذیه فرزندشان را بهبود ببخشند یا آنها را به ورزش کردن و خوابیدن تشویق کنند. این نکات نقش قابل‌توجهی در تضمین سلامت کودک دارند. درمان طبیعی نیز در کنار این عوامل موثر خواهد بود. به‌عبارت دیگر، درمان خانگی با توصیه پزشک طرف طبیعی این معادله را برقرار می‌کند تا سلامت کودک تامین شود.»
به نظر شما چه علائم و بیماری‌هایی در خانه قابل درمان هستند؟
«برآمدگی‌ها و کبودی‌های کوچک به‌راحتی در خانه قابل درمان هستند و نیازی به کمک پزشک ندارند. سرفه و سایر علائم سرماخوردگی با مصرف داروهای بدون نسخه درمان می‌شوند. رینیت آلرژیک (تب یونجه) نیز در خانه و با استفاده از شیوه‌های مدرن و شیوه‌های طبیعی درمان قابل بهبود است. گوش درد هم از این قاعده مستثنی نیست. از آنجا که اکثر عفونت‌های گوش ویروسی هستند، به خودی خود محدود شده و ظرف مدت ۴۸تا ۷۲ساعت آینده برطرف می‌شوند. این موارد را حتما با آگاهی و دانش کافی و مشورت با پزشک انجام دهید.»
این علائم نشانه خطراست!
«هر عارضه حاد و مزمن، مانند تب شدید، هذیان، غش کردن، سفتی گردن، گلو درد، اسهال و استفراغ بیش از حد، کم شدن آب بدن، مشکل تنفسی یا آسم باید به کمک پزشک درمان شوند. همچنین، مشکلات مزمنی که با داروهای بدون نسخه مرسوم برطرف نمی‌شوند، باید تحت نظارت یک پزشک متخصص بررسی شوند. به‌عنوان مثال، درمان عفونت مزمن گوش، اگزما یا پسوریازیس، ADHD یا همان اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی، اوتیسم، تیک عصبی، آسم و بیماری‌های خود ایمنی به درمان طبی نیاز دارند.»
بی‌اطلاعی و بروز حادثه
«این اتفاقات غم‌انگیز قابل تحمل نیستند. در اکثر موارد، بی‌اطلاعی والدین یا سهل‌انگاری آنها باعث بروز فاجعه می‌شود. هرچه باشد استفاده از نسخه‌های خانگی در زمان ابتلای کودک به مننژیت یک سهل‌انگاری بزرگ است و کار خطرناکی محسوب می‌شود. وقتی کودک از علائم بارز مننژیت مانند تب و سفتی گردن برخوردار است، باید بلافاصله در بخش اورژانس بستری شود. اتفاقاتی از این دست نشان می‌دهند که والدین حین به‌کارگیری روش‌های درمان خانگی باید به عقل سلیم خود رجوع کنند و در هر شرایطی، ایمنی کودک را در اولویت قرار دهند. مسلما درباره تمام مواردی که گفته شد باید با آگاهی کامل و مشورت با پزشک عمل کنید.»