نوزاد با ورود به دنیا با بسیاری از مسائل گوناگون که تابحال آنها را تجربه نکرده است مواجه می شود. او از همان روز اول سعی دارد که مسائل مختلف را درک کند و یا بگیرد ، بازی کردن با وی و استفاده از اسباب بازی می تواند در امر یادگیری نقش مهمی داشته باشد.
برای بازی با کودکان تازه متولد شده باید مسایلی را در نظر داشته باشید: به طور مثال، تکرار برای آنها بسیار جذاب است. بسیاری از بازی ها ابتدا برای آنها مفهومی ندارد اما اگر تلاش خود را ادامه دهید کودک به مرور یاد می گیرد که به بازی های شما بخندد.
مدت زمان توجه و تمرکز کودکان متفاوت است و به سن، دما و حالات روحی آنها بستگی دارد. گاهی کودکان از یک بازی تا ۲۰ دقیقه لذت می برند و گاهی مجبور هستید بازی را هر ۵ دقیقه یکبار تغییر دهید. با واکنش های کودک متوجه می شوید که آیا بازی را دوست دارد یا خیر. این واکنش ها شامل لبخند یا خندیدن است. اما اگر به اطراف نگاه یا گریه کند و از شما روی بر گرداند، باید بازی خود را عوض کنید.
اگر کودک در طول بازی گریه کرد ناامید نشوید. به فعالیت های آرامش بخش همچون بغل کردن، نگاه کردن به عکس های کتاب ها، خواندن آوازهای آرام یا شیر دادن روی بیاورید.
به این نکته توجه داشته باشید کودکان در برابر برخی از بازی ها که برای سن آنها مناسب تشخیص داده شده است، واکنش خوبی نشان نمی دهند یا حتی فعالیت های لازم را انجام نمی دهند. این مساله باعث وحشت شما نشود.
لازم نیست فکر کنید مثلا کودک هنوز نمی تواند چیزی در دست بگیرد یا شاید ایراد و مریضی خاصی داشته باشد. این مسله کاملا عادی است. شاید کودک شما رشد ضعیفی دارد و دیرتر از موعد فعالیت های لازم را نجام می دهد.
صفر تا سه ماهه
نوزادان در این سن همیشه خواب و درازکشیده هستند و ما فقط منتظر گریه آنها هستیم. آیا با این نوزادها می توان بازی کرد؟
برای بازی با این کودکان باید احساسات آنها را مورد توجه قرار دهید: لمس، بینایی (فقط فاصله نزدیک را می بینند)، بویایی و شنوایی (چشایی اکنون مد نظر ما نیست). در انتهای سه ماهه نخست تولد، نوزاد به تدریج تلاش می کند تا وسایل مختلف را با دست بگیرد و شیفته صدا، بو و بافت هستند.
باید توجه داشته باشید شاید نوزاد شما خیلی دیر یا اصلا به کارهای شما واکنش نشان ندهد. باید صبور باشید. با صبوری منتظر واکنش او بمانید.
رقصیدن
بعدازظهرها که نوزاد تاحدی بداخلاق و ترشرو می شود هیچ کاری به اندازه رقصیدن با او، او را شاد نمی کند. موسیقی شاد بگذارید و نوزاد را بغل کنید و با هم برقصید. شاید ابتدا کودک به چپ یا راست خم شود اما مطمئن باشید از بالا و پایین پریدن های آرام لذت خواهد برد.
البته حتما مراقب گردن نوزاد کوچک باشید و سعی کنید خیلی تکان نخورد. اگر خسته شدید، کودک را زمین بگذارید و به تنهایی برقصید.
بالا و پایین پریدن های پرهیجان یا تکان دادن دست ها برای نوزاد جالب است.
نمایش وسایل مختلف به کودک
بیشتر زمان بازی شما با نوزادان کوچک به نمایش وسایل مختلف صرف می شود. همه وسایل خانه که سمی، برقی یا خطرناک نیستند را می توان برای معرفی به کودک انتخاب کرد. نوزادان قاشق، همزن دستی، کتاب و مجله های عکس دار، بطری و قوطی های رنگی آب میوه و شامپو و … را خیلی دوست دارند.
برای بازی با نوزادان صفر تا سه ماهه می توانید وسایل مختلف را اطراف خود جمع کنید. سپس همچون یک جادوگر یکی از آنها را بیرون بیاورید و به کودک نمایش دهید و با زبان کودکانه و با هیجان نام وسیله را ذکر کنید. وسیله را باید در فاصله ۳۰ سانتی متری صورت کودک نگهدارید تا بتواند آن را تشخیص دهد زیرا دید کودک هنوز تکمیل نشده است.
از نوزادان دو و سه ماهه نباید انتظار داشته باشید کتاب را درک کنند و از آن لذت ببرند. اما کتاب و مجلات رنگی و عکس دار برای آنها جالب است. نوزادها به شنیدن داستان کتاب تمایلی ندارند و هنگامی که چند ماه بزرگ تر شدند کتاب را از دست شما می گیرند و آن را می بندند. این کارها همه باعث پرورش کودک می شوند. کودکان از نگاه کردن به کتاب و لم دادن در آغوش شما لذت می برند اما به داستان آن تمایلی ندارند.
سفر به کمد مادر
به عنوان یک سرگرمی، نوزاد را بغل کنید و داخل کمد لباس های خود بروید. لباس های روشن، ابریشمی، سوئیشرت های پشمی، شلوارهای جین یا پیراهن های حریر خود را به او نشان دهید. پارچه های لطیف و نرم را روی پوست صورت، دست و پای کودک بکشید. لباس های پرزدار را روی زمین بگذارید و کودک را روی آنها قرار دهید.
پس از چند ماه کودک تمایل خواهد داشت تا به وسایل مهره دار، زینت دار و گلدوزی شده نیز دست بزند. اما اکنون او فقط به این لباس ها و پارچه ها نگاه می کند.
ببین بالای سر من چیست؟
می توانید با ساده ترین وسایل اطراف خانه خود سرگرم شوید. در پایین چند نمونه از آنها را ذکر کرده ایم:
تکه ای روبان، پارچه یا نخ ضخیم را به یک قاشق چوبی گره بزنید و آن را در مقابل صورت کودک جلو و عقب ببرید.
روسری نرم و نازکی را به طور مرتب در هوا حرکت دهید و روی سر کودک بگذارید.
وسیله ای همچون یو یو درست کنید و جلوی صورت کودک بالا و پایین ببرید و هنگامی که پایین آمد بگوید: «دالی، دالی».
حتما توجه داشته باشید که نخ، روبان یا نوارهای پارچه ای را در دسترس نوزاد رها نکنید. ممکن است آن را در دهان بگذارد یا دور گردن او پیچیده شود.
آواز خواندن
شاید صدای بدی داشته باشید اما نوزاد متوجه آن نمی شود. در این سن می توانید با صدای بلند برای نوزاد خود آوازهای اپرایی بخوانید. کودک از هر چه بخوانید خوشش خواهد آمد. برخی از کودکان از آواز خواندن به همراه حرکات بدن خوششان می آید.
شاید ابتدا احساس احمق بودن به شما دست دهد اما با دیدن توجه و خوشحالی کودک خود، شما هم احساس خوب پیدا می کنید. سعی کنید در آوازهایی که می خوانید نام کودک را نیز صدا کنید. آوازهای خود را با صداهای کارتوونی، خنده دار یا حیوانات ترکیب کنید تا هیجان انگیزتر شود.
آواز خود را با صدای کوتاه شروع کنید و به تدریج صدا را بالا ببرید. هنگام آواز خواندن می توانید برای جلب توجه بیشتر از عروسک های انگشتی هم کمک بگیرید.
