افسردگی می تواند دلایل و انواع مختلفی داشته باشد ، یکی از انواع این اختلال که می توان از سری شایع ترین نوع افسردگی دانست. افسردگی فصلی است. این موضوع برای بسیاری از افراد رخ داده است. شاید برایتان جالب باشد که علت این موضوع را بدانید.
شاید شما هم از جمله افرادی باشید که در روزهای آخر پاییز تا اول بهار احساس افسردگی و غم دارید و شاید به همین علت از دو فصل پاییز و زمستان متنفر هستید. چنانچه جزو این گروه از افراد به شمار می روید، این مطلب را بخوانید.
روان شناسان به احساس رقیق تر غمگینی در روزهای کم نور می گویند «غمگینی زمستانی» و به احساس شدیدتر غمگینی و ناامیدی که چند نشانه بدنی مثل خواب آلودگی هم همراهش باشد، می گویند «افسردگی زمستانی». اما این که چرا ما در روزهای ابری مستعد این احساسات منفی می شویم و راه حلش چیست، سوالی است که باید تا آخر مطلب با ما همراه باشید تا جوابش را پیدا کنید.
شیوع
جالب است بدانید افسردگی زمستانی هم مثل افسردگی های دیگر بیشتر به سراغ خانم ها می آید بویژه خانم های بیست تا سی ساله. حدود ۴ تا ۶ درصد کل جمعیت جهان دچار این نوع افسردگی هستند. این در حالی است که تقریبا ۱۰ تا ۲۰ درصد نیز دچار افسردگی های خفیف زمستانی می شوند.
جغرافیا
در عرض های بالای جغرافیایی (مثلا کشورهای شمال اروپا) که زمستان های بلندتر و کم نورتری دارد، این افسردگی بیشتر رخ می دهد. مثلا معلوم شده است تنها یک درصد افسرده های ژاپنی براساس فصل ها افسرده می شوند، درصورتی که در آلاسکا این میزان به ۲ / ۹ درصد هم رسیده است. یا در فنلاند ۷۵ درصد زنان در گروه سنی ۲۰ تا ۴۵ سال دچار افسردگی زمستانی هستند.
نشانه ها و علل افسردگی زمستانی
و اما نشانه های افسردگی زمستانی. این نشانه ها اگر در فصل های کم نور سال به مدت دو هفته متوالی شما را رها نکرد، یعنی شما افسردگی وابسته به فصل دارید.
دلیل قطعی بیماری تا به امروز به صورت دقیق مشخص نشده است اما به دلیل شیوع بالای آن در مناطق خاص، تصور دانشمندان بر این اصل استوار است که بیماری به دلیل تغییر در میزان نور خورشید ایجاد می شود. تئوری آنها از این قرار است که چون در زمستان و پاییز میزان قرار گرفتن در معرض آفتاب کاهش پیدا می کند، ساعت بیولوژیک بدن که خواب، حالات درونی و هورمون ها را تنظیم می کند به تاخیر افتاده و معمولا در زمستان روند کندی را دنبال می کند. یکی دیگر از نظریه ها این است که مواد شیمیایی مغزی که وظیفه انتقال اطلاعات میان نرون ها (اعصاب) را به عهده دارند و به انتقال دهنده عصبی مشهورند (به عنوان نمونه: سروتین) در افراد مختلف متفاوت است. محققان براین باورند که قرار گرفتن در معرض نور می تواند چنین ناهماهنگی هایی را از نو متعادل سازد.
پیشگیری
اگر احساس می کنید دارای برخی علائم این بیماری هستید، به پزشک متخصص مراجعه کرده و مورد آزمایش قرار بگیرید. اگر تشخیص داده شد که شما مبتلا به این نوع افسردگی هستید، می توانید از نکات زیر استفاده و کاری کنید که این بیماری مجدد در شما بروز نکند:
سعی کنید تا آنجا که می توانید در طول روز، وقت خود را در بیرون از خانه صرف کنید. حتی اگر آسمان ابری است باز هم این کار را انجام دهید؛ چراکه نور خورشید باز هم در آسمان وجود دارد و می توانید از فواید آن بهره مند شوید.
یک رژیم غذایی متعادل، سرشار از ویتامین و مواد معدنی استفاده کنید. این کار انرژی بیشتری به شما می دهد و همچنین تمایل شما به غذاهای شیرین و نشاسته دار را کاهش می دهد.
سعی کنید حداقل سه روز در هفته به مدت ۳۰ دقیقه ورزش کنید.
در صورت نیاز: در ماه های زمستان با یک مشاور در ارتباط باشید.
در فعالیت های گروهی شرکت کرده و ارتباط خود را با جمع قطع نکنید. در طول زمستان، این امر کمک چشمگیری به شما می کند.
چه کار کنیم؟
انگار ما انسان ها واقعا مثل گیاهان محتاج نوریم و وقتی جهان مثل گلخانه های تاریک می شود، هم جسم و هم روان ما پژمرده می شود. حالا که همه چیز زیر سر کم بودن نور است، می شود با زیاد کردن نور محیط، از حس افسردگی زمستانی رها شد؛ اما چطور؟
۱. نور درمانی کنید: تحقیقات اخیر نشان می دهد پرتو درمانی تا حد زیادی می تواند در درمان بیماری موثر واقع شود. گاهی اوقات داروهای ضد افسردگی نیز ـ هم در کنار پرتو درمانی و هم به تنهایی ـ مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین گذراندن روز، در زیر نور خورشید نیز می تواند به بهبود بیمار کمک کند. باید سعی شود به طور کلی میزان قرار گرفتن بیمار در معرض نور خورشید چه در خانه و چه در محل کار افزایش پیدا کند.
درمان از طریق یک قطعه که شامل لامپ های فلوئورسنت بوده و دارای یک روکش پلاستیکی است (تا امواج فرابنفش را خنثی کند) صورت می پذیرد. شدت نور باید حداقل بین شش تا هشت لامپ فلوئورسنت باشد. حتما لازم نیست بیمار به طور مستقیم به نور خیره شود، بلکه باید کارهای روزمره خود مانند غذا خوردن یا مطالعه کردن را در فاصله یک تا دو متر از آن انجام دهد. این روش کاملا مطمئن بوده و در بیشتر موارد نتیجه بخش است. بهره مندی از این روش، آن هم در ساعات پایانی روز موجب بروز بی خوابی در فرد می شود. بیشتر متخصصان ترجیح می دهند بیماران خود را صبح ها به مدت ۳۰ دقیقه در معرض پرتو شش ـ هشت لامپ فلوئورسنت قرار دهند. حدود دو تا چهار روز پیشرفت های چشمگیری در بیماران رخ می دهد و طی دو تا چهارهفته بیماران به کلی بهبود پیدا می کنند. در صورت متوقف کردن پرتو درمانی، علائم بیماری بسرعت از نو خود را نشان می دهد؛ به همین دلیل این نوع روش درمان باید در سراسر فصل کم نور ادامه پیدا کند.
۲. کوچ کنید: تجربه افسرده های شمال اروپا ثابت کرده است یک مهاجرت کوتاه مدت هدفمند به یک شهر یا کشور جنوبی تر، حال افسرده های زمستانی را بهتر می کند. شما هم می توانید از تنوع جغرافیایی کشورمان استفاده کنید و یک سفر زمستانی به جنوب کشور را در برنامه هایتان بگذارید.
علائم افسردگی زمستانی
۱ـ اندوه: همه انواع افسردگی، یک نشانه مهم و مرکزی دارند؛ احساس غمگینی و پوچی در بیشتر ساعات روز.
۲ـ اشتهای زیاد: در خیلی از افسردگی ها اشتهای آدم کم می شود، اما در افسردگی زمستانی اشتها زیاد می شود؛ بخصوص به چیزهای شیرین پر از کربوهیدرات.
۳ـ افزایش وزن: وقتی آدم بی اندازه شیرینی می خورد، معلوم است که چاق می شود.
۴ـ احساس خستگی و کاهش میزان انرژی: احساس کوفتگی بی دلیل هم سراغ افسردگان زمستانی می آید.
۵ ـ احساس خواب آلودگی: درست مثل موجوداتی که به خواب زمستانی می روند، افسرده های زمستانی هم دلشان نمی خواهد رختخواب را ترک کنند.
۶ ـ نداشتن تمرکز: افسرده های زمستانی فقط جسم به هم ریخته ای ندارند، آنها نمی توانند ذهن شان را مثل گذشته مرتب و روی موضوعی تمرکز کنند.
۷ـ تحریک پذیری عصبی: افسردگان زمستانی زودتر می رنجند و زودتر هم از کوره در می روند.
۸ ـ تمایل به تنهایی: این افراد در اغلب مواقع دوست دارند تنها باشند و کسی مزاحم شان نشود.
