ظروف پلاستیکی و پاکت های پلاستیکی که غالبا برای بسته بندی مواد غذایی استفاده می شوند را بهتر است برای موادغذایی سرد استفاده کنید و از قرار دادن مواد غذایی گرم درون ان ها پرهیز کنید و از انتقال مواد شیمیایی موجود در این بسته بندی ها به موادغذایی درون آن ها پیشگیری کنید در این صورت این ترکیبات وارد بدن مصرف کنندگان مواد غذایی خواهند شد .
بحث درباره فتالاتهای موجود در محصولات پلاستیکی و انتقال آنها به مواد غذایی، مدتی است که در علم تغذیه و صنایع غذایی مطرح شده و برخی از مصرفکنندگان را نگران کرده است. فتالاتها میتوانند در انواع بستهبندیهای پلاستیکی یا ظرفهای پلاستیکی وجود داشته باشند اما میزان انتقالشان به مواد غذایی و تاثیر منفیشان بر بدن (مانند ایجاد تغییرات هورمونی) شدیدا به نوع بستهبندی، ماده غذایی و دمای نگهداری مواد غذایی بستهبندی شده بستگی دارد. از آنجایی که بیشتر این ترکیبات غیرقطبی هستند، امکان انتقال آنها به مواد غذایی غیرقطبی هم بیشتر خواهد بود.
برای مثال، امکان انتقال یافتن ترکیبات شیمیایی غیرقطبی به داخل مواد غذایی چرب و حاوی روغن یا حتی خود روغن، بسیار بیشتر از احتمال انتقال یافتن آنها به آب یا مواد غذایی غیرچرب مانند میوهها و سبزیهاست. البته غلظت اولیه فتالاتها و سایر پلاستیسایزرها در بستهبندی بسیار حائز اهمیت است چرا که هرچه غلظت اولیه این مواد در بستهبندی کمتر باشد مسلما امکان نفوذ و مهاجرت آنها به داخل مواد غذایی کاهش می یابد لذا میزان کاربرد این مواد توسط تولیدکنندگان ظروف پلاستیکی می بایست کنترل شود. آدیپاتها از دیگر گروه پلاستیسایزرها هستند که میتوانند جایگزین فتالاتها شوند و خطر کمتری برای مصرفکنندگان مواد غذایی خواهند داشت.
هر چه دمای نگهداری مواد غذایی در ظروف پلاستیکی حاوی فتالات افزایش پیدا کند، امکان مهاجرت این ترکیبات داخل مواد غذایی هم بیشتر میشود. از اینرو، توصیه میشود موادغذایی بستهبندی شده در ظروف پلاستیکی، ترجیحا در دمای پایین نگهداری شده و از تماس مستقیم نور آفتاب با این محصولات کاملا جلوگیری شود. بهتر است بدانید مهاجرت ترکیبات شیمیایی به غذا، با دمای هوا رابطه مستقیمی دارد؛ یعنی هرچه دما افزایش پیدا میکند، احتمال مهاجرت این ترکیبات داخل مواد غذایی هم بیشتر میشود. ب
ه همین دلیل است که ما اکیدا توصیه میکنیم از ظرفهای پلاستیکی برای گرم کردن مواد غذایی، خصوصا مواد غذایی چرب، استفاده نکنید و در صورت امکان، تمام مواد غذایی (مخصوصا مواد غذایی حاوی چربی) را در ظرفهای شیشهای نگهداری یا گرم کنید. معمولا نفوذ چربی از مواد غذایی چرب باعث تحرک زنجیرههای پلیمری شده و فضای خالی بین زنجیرههای پلیمری در بستهبندیهای پلاستیکی افزایش مییابد که به دنبال آن شدت فرآیندهای نفوذ و مهاجرت از بستهبندی افزایش مییابد و در ارتباط با کاربرد کیسه فریزرها برای نگهداری مواد غذایی، در صورت نگهداری مواد غذایی در محل خنک و دمای یخچال یا فریزر، خطر مهاجرت مواد شیمیایی به حداقل میرسد، زیرا در دماهای بسیار پایین مواد شیمیایی انرژی کافی برای نفوذ در داخل پلیمر و انتقال به داخل ماده غذایی را نخواهند داشت.
دکتر مهدی فرهودی
عضو هیئتعلمی دانشگاه علومپزشکی شهیدبهشتی
سلامت