متاسفانه شاهد مشکلات زیادی در کشورمان هستیم و یکی از این مشکلات کم آبی است که همواره بر آن تاکید میشود و میگویند باید آب کمتری مصرف کنیم تا دچار بی آبی نشویم.متاسفانه باید بگوییم در استان چهار محال و بختیاری مشکل کم آبی رایج تر شده و در شهرها و روستاهای زیادی با تانکر به مردم آب میرسانند.
شاید باور اینکه حدود 230 شهر و روستای چهارمحال و بختیاری با تانکر آبرسانی میشود برای اغلب ما که از دیرباز شنیده‌ایم این استان با یک درصد از خاک کشور 10 درصد منابع آبی را دارد سخت باشد. اما واقعیت این است که به گفته کارشناسان و مردم محلی در بیشتر روزهای سال نیمی از روستاها و شهرهای این استان با قطعی آب مواجه هستند.غم انگیز است که روستای «یان چشمه» در 2 کیلومتری سد زاینده رود کمتر از یک ساعت در طول شبانه روز آب دارد.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه ایران در ادامه می نویسد: اهالی شهر سردشت هم با حال و روز به مراتب بدتر در طول هفته فقط یک بار این شانس را دارند که از تانکر‌های آبرسانی، ظرفی آب به خانه‌های خود ببرند. در گذشته بواسطه بارش‌های مطلوب و وجود یخچال‌های طبیعی تولید آب در این استان حدود 7 درصد کشور بود، اما در حال حاضر، وضعیت این‌گونه نیست. همواره گفته شده این استان باکمترین مساحت بیشترین منابع آبی کشور را دارد، اما این موضوع باعث شد تونل‌های انتقال آب زخم‌های عمیقی بر پیکراین سرزمین بر جای بگذارد. کوچک‌ترین آسیب این تونل‌ها خشک شدن چشمه مروارید در منطقه شهریاری با دبی بالای یک هزار لیتر در ثانیه است. واقعیت این است که حدود 30 تا 40 درصد آب خروجی این استان توسط رودخانه «خرسان» از گوشه جنوبی که همان کهگیلویه و بویراحمد است وارد میشود و از آنجا به کارون می‌پیوندد، بدون آنکه قطره‌ای از این آب در چهارمحال و بختیاری استفاده شود. در این استان نیز مانند سایر مناطق کشور به دلیل برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی، فرونشست زمین در بیشتر دشت‌ها اتفاق افتاده، پدیده‌ای که تداوم آن موجب مرگ آبخوان‌ها و از دست رفتن ذخایر استراتژیک آب‌های زیرزمینی میشود.
زنگ خطر بحران کم آبی
«سیدهاشم فاطمی»، کارشناس مسائل آب در این خصوص اظهارداشت: سطح ایستایی آب در 12 دشت اصلی چهارمحال و بختیاری بشدت کاهش یافته است. 8 دشت این استان ممنوعه اعلام شده و ممنوعیت 4دشت دیگر نیز ابلاغ شده که در صورت لزوم اعمال میشود.
فاطمی، نبود تعادل میان میزان برداشت و منابع موجود آب‌های زیرزمینی را از عوامل مهم ایجاد بحران آب در این استان دانست و گفت: شیوه‌های نادرست کشت محصولات کشاورزی ازمهم‌ترین عوامل دراین زمینه است. وی مدیریت مصرف را مهم‌ترین راهکار جلوگیری از بحران آب در این منطقه دانست و تصریح کرد: اگر میزان برداشت از آب‌های زیرزمینی در حدود 30 درصد کاهش یابد، امکان احیای آبخوان‌ها وجود دارد. تغییر اقلیم، تغییر الگوی بارش‌ها از برف به باران و برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی، اجرای طرح‌های غیرمنصفانه باعث بحران در این استان شده است. اگر این روند ادامه داشته باشد می‌توان گفت که آب‌های زیرزمینی چهارمحال و بختیاری تا 4یا5 سال آینده به اتمام می‌رسد.
انتقال کارشناسی مازاد آب
فاطمی افزود: اجرای انتقال آب باید به صورت کارشناسی و تنها در خصوص مازاد آب به نحوی باشد که موجب خشک شدن منابع آب‌های زیرزمینی و خسارت به محیط زیست نشود و تبعات منفی و غیرقابل برگشت زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی نداشته باشد. کاهش دبی 40 درصدی رودخانه بهشت آباد نشان می‌دهد که با آبگیری سد تونل سوم کوهرنگ و سد غدیر بابا حیدر «آورد» این حوضه نزدیک به 20 درصد دیگر نیز کاهش خواهد یافت و این موضوع ایجاب می‌کند که طراحان انتقال آب از این حوضه با در نظر گرفتن آورد واقعی آن و سهم محیط زیست در اعداد و ارقام خود تجدید نظر کنند.
این کارشناس مسائل آب گفت: انتقال غیرکارشناسی موجب خشک شدن منابع آب‌های زیرزمینی این استان از قبیل چشمه‌ها، قنوات و چاه‌ها میشود. دشت‌هایی از قبیل دشت شهرکرد که شامل مناطق فرخشهر، هفشجان، شمس‌آباد و طاقانک است ممنوعه اعلام شده و در صورت ادامه این روند زیست دشت‌های جونقان، کیار و شلمزار را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. وی با اشاره به اینکه 90 درصد آب مورد نیاز این استان از سفره‌های زیرزمینی تأمین میشود، افزود: در گذشته دبی آب چاه‌های استان 17 لیتر بر ثانیه بود که متأسفانه این رقم به سختی به 2لیتر در ثانیه رسیده است.
وی تسریع در اجرای طرح انتقال آب بن – بروجن را خواستار شد و گفت: اجرای این طرح برای شهرستان شهرکرد بویژه منطقه صنعتی سفید دشت ضروری است واگرانتقال آب اجرا نشود این استان را خطر جدی تهدید می‌کند.
نتایج بررسی کارشناس غیربومی
فاطمی ادامه داد: آمارهایی که در خصوص برداشت آب این استان ارائه میشود، در بیشتر موارد حقیقی نیست. کشاورزان اصفهانی گلایه دارند که چهارمحال و بختیاری بیشتر از حد مجاز آب برداشت می‌کند و این موضوع را به شکل جدی در رسانه‌ها مطرح کرده‌اند. در حالی که طبق نظر کارشناسی که از تهران برای بررسی مسأله آمده بود این موضوع صحت ندارد. بنا بر گلایه کشاورزان اصفهانی نسبت به ارائه آمارهای کارشناسان بومی استان با پیگیری‌های متعدد، یک کارشناس از تهران به استان آمد و از «سد زاینده‌رود» تا سد «چم آسمان» را به طول 110 کیلومتر مورد بررسی قرار داد. این بررسی‌ها مشخص کرد که کمتر از 30 لیتر در ثانیه از سوی چهارمحال و بختیاری آب برداشت میشود که این رقم کمتر از میزان مورد اعتراض بود. در تمام چهارمحال و بختیاری بین 230 تا 240 حلقه چاه غیرمجاز وجود دارد، اما در اصفهان حدود 17 هزار چاه غیرمجاز حفر شده که از این تعداد 5 هزار چاه در حوزه زاینده رود قرار دارد.
بیابان‌زایی درکمین چهارمحال و‌بختیاری
«علی محمدی مقدم»، مدیرکل منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری نیز گفت: امسال وارد نهمین سال پیاپی خشکسالی شده‌ایم و طبق پیش‌بینی‌های انجام شده روند کاهش بارش‌ها در پاییز نیز ادامه دارد. سطح افت آب‌های زیرزمینی در برخی دشت‌ها از جمله دشت خانمیرزا تا ۷۰ متر رسیده است. بیابان‌زایی در دشت‌های خانمیرزا و شهرکرد اتفاق افتاده و این دشت‌ها به کانون گرد وخاک تبدیل شده که می‌توان گفت پدیده بیابان‌زایی درانتظار این استان است. چرای بی‌رویه دام، کشت غیراصولی دیم در عرصه‌های ملی و همچنین قطع درختان باعث تخریب و از بین رفتن جنگل‌ها و پوشش گیاهی استان شده است. میانگین بارندگی این استان در سال زراعی جاری ۴۹۲میلیمتر گزارش شده که نسبت به میانگین سال زراعی گذشته که ۵۹۰میلیمتر است با کاهش ۱۷درصدی مواجه است. وی خاطرنشان کرد: آب پشت سد زاینده رود کاهش پیداکرده و چهارمحال و بختیاری در حال حاضر از استان‌های خشک کشور است و مانند گذشته دیگر پر آب نیست.
منبع : سلامت نیوز