vegetarianism یا همان گیاهخواری نوع خاصی از زندگی است که فرد در آن از هیچگونه مواد گوشتی و مواد مربوط به آن استفاده نمی کند. افراد زیادی در سرتاسر دنیا هستند که با گیاه خواری زندگی خود را می گذرانند البته در ابتدا ممکن است هیچ مشکلی احساس نکنند اما به مرور زمان اوضاع تغییر خواهد کرد.
با حذف هر کدام از این مواد غذایی کمبود ریزمغذی های کلیدی در بدن خود را نشان میدهد. با این حال گیاه خواران و طرفداران رژیم های غذایی گیاهی باید بدانند که تکیه کامل بر این نوع رژیم ها باعث کمبود حداقل 7 ریزمغذی مهم در بدن می شود و گیاه خواران مطلق باید برخی از این ریزمغذی ها را به صورت مکمل دریافت کنند:
ویتامین ب 12: این ویتامین در هیچ یک از منابع غذایی گیاهی یافت نمی شود. ویتامین ب 12 محلول در آب است که برای ساخت گلبول های قرمز خون، حفاظت از اعصاب و عملکرد طبیعی مغز لازم است. بدون دریافت مکمل این ویتامین و منابع غذایی غنی از آن، بدن دچار کم خونی ناشی از فقر ویتامین ب 12 خواهد شد. عموما این ویتامین در غذاهای حیوانی مانند ماهی، گوشت، محصولات لبنی و تخم مرغ یافت می شود. ضعف و خستگی، نقص در عملکرد مغز، اختلالات مغزی، اختلالات روانی، اختلالات عصبی در نوزادان شیر مادر خوار، آنمی مگالوبلاستیک، افزایش احتمال آلزایمر از جمله علائم فقر ویتامین ب 12 است.
کراتین: کراتین بیشتر در عضلات ذخیره می شود اما مقادیر چشمگیری از آن نیز در مغز تجمع می یابد. عملکرد آن به عنوان ذخیره انرژی قابل دسترس برای سلول های ماهیچه ای و افزایش قدرت و استقامت به آنهاست. کراتین، توانایی افزایش حجم و استقامت ماهیچه را دارد. مقداری کراتین توسط کبد ساخته می شود. بنابراین کراتین، یک ماده مغذی ضروری در برنامه غذایی نیست. با این حال گیاهخواران دارای مقادیر پایین تری از کراتین در عضلاتشان هستند. از آنجایی که کراتین در هیچ یک از گیاهان وجود ندارد، گیاهخواران باید آن را از طریق مکمل دریافت کنند. در گیاهخواران دریافت مکمل کراتین فوایدی مانند بهبود عملکرد فیزیکی و مغزی را در پیش دارد.
کارنوزین: نوعی آنتی اکسیدان است که برای عملکرد ماهیچه ها بسیار مهم است. کارنوزین تنها در غذاهای حیوانی یافت می شود. با این حال، به دلیل سنتز آن از اسیدآمینه هیستیدین و بتاآلانین، برای بدن ضروری نیست. منابع غذایی دریافت بتاآلانین عبارتند از گوشت و ماهی که افزایش سطوح کارنوزین پس از دریافت آنها، کاملا مشهود است. گیاهخواران در مقایسه با گوشت خواران، مقادیر کمتری از کارنوزین در عضلات خود دارند. مکمل یاری با بتا آلانین، سبب افزایش سطوح کارنوزین در بدن می شود. کارنوزین سبب افزایش قوا و حجم ماهیچه ها می شود.
دوکوزا هگزانوئیک اسید: یاDHAیک اسید چرب امگا 3 ضروری است که برای عملکرد طبیعی مغز ضروری است. کمبود این اسید چرب، اثرات منفی بر سلامت ذهنی و عملکرد مغزی کودکان دارد. بعلاوه دریافت کم این اسید چرب در دوران بارداری، اثرات منفی بر عملکرد مغزی نوزاد دارد. این اسید چرب عموما در ماهی های چرب و روغن ماهی یافت می شود اما در بعضی از جلبک های ریز هم یافت می شود. در بدن این اسید می تواند از اسید آلفا لینولنیک ساخته شود که به میزان زیادی در بذر کتان، گردو، روغن کلزا وجود دارد. با این حال گیاهخواران مطلق از این نظر از گوشت خوارانDHAکمتری دارند. گیاهخوران می توانند این اسید چرب را از مکمل هایی که از ریز جلبک ها ساخته شده اند، دریافت کنند.
آهن هم: تنها در غذاهای حیوانی، خصوصا گوشت قرمز وجود دارد. این نوع آهن از آهن غیر هم جذب بهتری دارد. آهن هم، علاوه بر جذب بهتر و بالاتر نسبت به آهن غیر هم، باعث افزایش جذب آهن غیر هم نیز می شود. برخلاف آهن غیر هم، آهن هم تحت تاثیر فاکتورهای غذایی مانند فیتات موجود در سبوس غلات قرار نمی گیرد. به این دلیل گیاهخواران، خصوصا خانم ها، بیشتر در معرض آنمی قرار دارند.
منبع: دکتر سلام
