شاید شنیده باشید که فلانی به جویدن ناخن عادت دارد. عادت های غلط مسائلی هستند که به سادگی بروز می کنند ، اما از بین بردن آنها کار بسیار دشواری است. جویدن ناخن نیز از دسته همین عادات به شمار می آید. اما راه درمان این موضوع چیست.
ممکن است خود شما هم دچار این عادت بد باشید، ولی تاکنون به آن توجه نکرده باشید. با حضور در جلسات خسته کننده سخنرانی یا زمان تماشای یک فیلم دلهره آور ممکن است ناخودآگاه، ناخن هایتان را بجوید که در برخی شرایط به عادت همیشگی شما بدل می شود.
در واقع ناخن جویدن نوعی عادت عصبی است که از نمونه های آن می توان به کشیدن یا کندن موها، انگشت مکیدن یا دست کردن داخل بینی اشاره کرد.
این رفتار میان کودکان و بزرگسالان شایع است که جویدن پوسته ناخن، بافت نرم اطراف ناخن و حتی خود ناخن را شامل می شود. این پدیده در ۲۸ تا ۳۳ درصد کودکان ۷ تا ۱۰ ساله مشاهده می شود که از این میان، ۱۹ تا ۲۹ درصد را افراد بالغ و ۵ درصد را میانسالان تشکیل می دهند، ولی برخی مطالعات نشان می دهد ۴۵ تا ۶۰ درصد کودکان ۸ تا ۱۱ ساله بیشتر در معرض ناخن جویدن قرار دارند و بیشترین سنی که به این رفتار گرایش دارند، افراد ۱۰ تا ۱۸ ساله هستند.
البته پس از ۱۸ سال این رفتار بندرت مشاهده می شود، ولی گاهی تا سنین بالاتر نیز ادامه می یابد. به خودی خود، ناخن جویدن شاید فقط رفتاری نامناسب و عصبی به نظر برسد، ولی اگر درمان نشود، ممکن است وخیم شده، موجب خونریزی، کبودشدگی، عفونت یا آسیب جدی و دائمی ناخن ها شود.
افراد اغلب این رفتار را ناخودآگاه انجام می دهند و توقف آن به خاطر آگاه نبودن از بروز رفتار بسیار دشوار است.
ناخن جویدن از کجا شروع می شود
این رفتار محرک در پسران نسبت به دختران شایع تر است و در موقعیت های ناآرام، پراسترس، گرسنگی، خستگی و عدم فعالیت تشدید می شود. در برخی موارد این رفتار می تواند علامت نوعی اختلال ذهنی یا احساسی باشد. در واقع علت ناخن جویدن، وسواسی ترکیبی از عوامل زیستی و محیطی است.
گاهی این رفتارها در حیوانات هم دیده می شود که اغلب نوعی مکانیسم آرایشی و بهداشتی در مغز تلقی می شود که برای تمیز کردن خود از آن استفاده کرده، منجر به بروز این رفتارها می شود. به عنوان مثال، دانشمندان موش هایی را مورد بررسی قرار داده اند که فاقد یک ژن خاص هستند و انجام بیش از حد رفتار ذکر شده باعث کچل شدن نقاطی از موهای آنها می شود. این رفتار موش ها تحت شرایط استرس زا تشدید می شود.
از علل اصلی ناخن جویدن می توان به استرس و خستگی اشاره کرد. برخی افراد با این کار از اضطراب رها می شوند و وقتی ذهن آنها خسته است، قسمتی از بدن خود را درگیر کاری می کنند.
کودکان و حتی افراد بالغ در واکنش به استرس برای رهایی از احساسات سرکوب شده خود از مکانیسمی تطبیقی استفاده می کنند که به نوعی رفتار عادتی بدل می شود.
بیشتر این افراد اغلب تصویر ضعیفی از خود در ذهن داشته، به خاطر مشکلات و اضطراب هایی که در درونشان ریشه دارد، خود را تنبیه می کنند. در حقیقت این رفتار جایگزینی منطقی برای مشکل آنهاست. برخی تنها در خواب شروع به جویدن ناخن ها می کنند که این امر مرتبط با استرس ناشی از خواب یا رویای آنهاست.
تنهایی و وراثت هم می توانند دلایل دیگری باشند که فرد را ترغیب به ناخن جویدن می کنند. افرادی که دارای عادات وسواسی هستند و زیاد دست هایشان را می شویند، بیشتر دچار این رفتارها می شوند.
این رفتار بیشتر در کودکانی مشاهده می شود که دچار اختلال بیش فعالی، بی توجهی، اختلال اضطرابی و دفع ادرار غیرارادی هستند.
پیامدهایی که باید جدی بگیرید
ناخن جویدن علاوه بر پیامدهای فیزیکی، نتایج بد احساسی هم روی فرد به جا می گذارد. ناخن جویدن دائم باعث قرمزی و زخم شدن انگشت ها شده، ممکن است موجب خونریزی پوست اطراف ناخن های جویده شده و نیز عفونت آن نقطه گردد.
این کار باکتری ها و ویروس های موجود روی انگشت ها را به دهان منتقل کرده، احتمال بروز عفونت ها را بالا می برد.
از طرفی پوست زخم شده اطراف ناخن، محل مناسبی برای ابتلا به انواع ویروس ها و عفونت های باکتریایی می شود. خیس ماندن مداوم ناخن ها و پوست اطراف آنها احتمال عفونت قارچی ناخن و تبخال های دهانی را افزایش می دهد و ممکن است باعث ریش شدن، بد حالت شدن و از بین رفتن ناخن ها شود. عفونت ها و باکتری های نهفته در زیر ناخن ها با ورود به معده باعث بروز مشکلات و عفونت های معده ای و روده ای می شود.
از سوی دیگر ناخن جویدن بخصوص در سنین پایین که دندان ها در حال رشد هستند، آثار بدی روی رشد دندان ها داشته، باعث رشد کج دندان ها و ردیف نبودن آن و التهاب لثه می شود.
جالب است بدانید با وجود تمام ضررهایی که این رفتار در پی دارد، برخی به این کار ادامه می دهند. یک دلیل این است که افراد با ناخن جویدن سعی می کنند خود را آرام کنند. زمان استرس، افراد به دنبال راهی برای آرام کردن خود می گردند و برخی تصور می کنند با جویدن ناخن ها احساس آرامش بهتری دارند و در واقع این رفتار در سیستم عصبی آنها اثر آرامبخش داشته و سطح تحریک را پایین می آورد.
دلیل دوم برای ادامه این رفتار تحریک است. به عبارت دیگر زمانی که فردی خسته و غیرفعال است، ناخن جویدن سیستم عصبی را تا حد مورد نیاز تحریک می کند. این کار آنها را هوشیار نگه می دارد.
دلیل دیگری که افراد را وادار به جویدن ناخن ها می کند، کمال گرایی است. به این معنا که برخی به خاطر بد حالت بودن ناخن های خود سعی دارند با جویدن آنها به شکل مورد نظرشان برسند و رفته رفته این کار به عادت تبدیل می شود.
راه های مقابله با ناخن جویدن
شاید تصور کنید ناخن جویدن مشکل حادی نیست که بخواهید به درمان آن فکر کنید، در حالی که تداوم این رفتار علاوه بر اثرات سوئی که به جای می گذارد، موجب بروز اختلالاتی در روند زندگی و کار و ارتباطات شما می شود. در روش های درمان دارویی، بیشتر از داروهای ضدافسردگی استفاده می کنند و چند هفته زمان می برد تا اثرات اولیه ظهور کند.
البته دارو درمانی شاید تا حدود ۶۵ درصد به بهبود شما کمک کند، ولی در اصل به عنوان یک درمان مکمل مورد استفاده قرار می گیرد. در درمان های طبیعی، برخی افراد از اینوزیتول ویتامین B استفاده می کنند که نیاز به ناخن جویدن را کاهش می دهد.
این ماده در بدن به انتقال دهنده های عصبی تبدیل شده، فعالیت سروتونین را در مغز کاهش می دهد. اینوزیتول را باید در مقادیر بالا مصرف کنید، ولی به خاطر محلول در آب بودن ویتامین B، سمی در بدن ساخته نمی شود.
روش دیگر، شامل تکنیک های روان درمانی است که توسط متخصصان روان شناس صورت می گیرد. شاید درمان ناخن جویدن مدت زیادی طول بکشد، ولی راهکارهای ساده و اعتقاد به بهبود می تواند شرایط شما را روز به روز بهتر و به شما در ترک کامل این عادت رفتاری وسواسی کمک کند.
