ترس مسئله ای است که در همه ی افراد وجود دارد. این حس شخص را در برابر خطرات مصون نگاه می دارد. اکثر مردم از چیز هایی مانند تاریکی ، مار ، عنکبوت و … میترسند. بد نیست بدانید که گاهی این ترس می توان تبدیل به بیماری ای به نام هراس شود.
ترس یک واکنش طبیعی است اما وقتی که ترس آنقدر جدی شود که زندگی روزمره را مختل کند، به عنوان هراس (فوبیا) شناخته می شود. طبق تعریف انجمن روانپزشکی آمریکا، هراس عبارت است از یک ترس نامعقول و بسیار شدید از یک شی یا یک وضعیت. در اغلب موارد، هراس مستلزم حس به خطر افتادن یا ترس از آسیب دیدن است. برای نمونه، کسانی که دارای هراس از مکان های باز هستند (اگورا فوبیا)، از گرفتار شدن و به دام افتادن در یک مکان یا وضعیت غیرقابل فرار و کلا از بودن در محیط های دربسته می ترسند.
نشانه های هراس
نشانه های هراس وقتی آشکار می شوند که شخص در معرض شی یا وضعیتی که از آن می ترسد، قرار گیرد یا حتی گاهی وقتی که به آن فکر می کند، بروز می کند. نشانه های معمول این هراس ها عبارتند از:
سرگیجه
نفس تنگی
تهوع
ترس از مرگ آنی
حس غیرواقعی بودن
در برخی موارد، این نشانه ها ممکن است آنقدر شدید باشد که به یک حمله جدی و تمام و کمال اضطراب بینجامد. در نتیجه این نشانه ها و حالت ها، برخی افراد به انزوا و گوشه گیری روی می آورند که این خود به مشکلات جدی در زندگی روزمره آنها می انجامد. در موارد دیگر، فرد ممکن است به خاطر توجه مداوم به مرگ قریب الوقوع یا بیماری های خیالی به مراقبت پزشکی نیاز پیدا کند.
انواع هراس ها
هراس ها به سه رده کلی تقسیم می شوند:
هراس اجتماعی: ترس از وضعیت های اجتماعی مثلا ترس از صحبت کردن در جمع
هراس از مکان های باز: ترس از گرفتار شدن در یک مکان یا موقعیت غیرقابل فرار مثلا ترس از گرفتار شدن در آسانسور
هراس های خاص: ترس از یک چیز خاص
هراس های خاص دارای چهار نوع عمده هستند:
۱ ترس از محیط و طبیعت: ترس از صاعقه، آب، توفان و…
۲ ترس از حیوانات: ترس از مار، عنکبوت، جوندگان و…
۳ ترس از عناصر مرتبط با پزشکی: ترس از دیدن خون، آمپول، ویزیت پزشک و…
۴ ترس از یک موقعیت خاص: ترس از راه رفتن روی پل عابر پیاده، تنها ماندن در خانه، ترس از رانندگی و…
شیوع انواع هراس
هراس ها حالت بسیار شایعی هستند. برای نمونه، در آمریکا بیشتر از ۱۰درصد کل جمعیت، حداقل از یک حالت مشخص هراس دارند و در این کشور، هراس شایع ترین اختلال روانی است. معمولا تعداد زنانی که گرفتار هراس هستند بسیار بیشتر از مردان است. در بسیاری از موارد، مردم می توانند تشخیص دهند که ترسشان غیرمنطقی است و در نتیجه، برای غلبه بر هراس خود اقدام می کنند. طبق «راهنمای آماری اختلالات ذهنی»، تنها حدود ۱۰ درصد هراس ها در تمام طول عمر باقی می مانند.
درمان هراس
چند رویکرد مختلف برای درمان هراس ها وجود دارد. اثربخشی هر درمان به خود فرد و نوع هراس بستگی دارد. در زیر، برخی از روش های درمان آورده شده اند:
در درمان های موسوم به درمان های مواجهه ای، به منظور کمک به بیمار برای غلبه بر ترسش، او را در معرض چیزی که از آن می ترسد، قرار می دهند. یک نوع از درمان مواجهه ای، غرق کردن یا غرقه سازی است که در آن، بیمار برای مدتی طولانی، بدون فرصت یا امکان فرار، با چیزی که از آن می ترسد، مواجه می شود. هدف از این روش، کمک به فرد در روبه رو شدن با آنچه از آن هراس دارد و درک این واقعیت که آسیبی از آن به او نمی رسد، است.
روش دیگری که غالبا برای درمان هراس به کار گرفته می شود، شرطی سازی متقابل یا تقابلی نام دارد. در این روش به بیمار یاد داده می شود که واکنش متفاوت و تازه ای نسبت به چیزی که از آن می ترسد، نشان دهد. بیمار یاد می گیرد که به جای وحشت زده شدن در صورت مواجهه با شی یا حالت مورد نظر از روش های آرامش درمانی استفاده کند و آن را جایگزین اضطراب و ترس کند. این رفتار جدید با واکنش وحشت زده قبلی ناسازگار است و در نتیجه، واکنش هراس به تدریج از بین می رود. شرطی سازی تقابلی معمولا در مورد بیمارانی به کار گرفته می شود که قادر نیستند درمان های مواجهه ای را تحمل کنند.