یکی از مسائلی که باعث بروز ناراحتی در والدین می شود ، دزدی کردن کودکشان است. این موضوع نگران کننده است ، پدر و مادر از این می ترسند که این عادت بد تا سنین بالاتر در کودک بماند. علت اصلی دزدی در کودکان این است که در سنین 2 3 سالگی کودک خود را مالک همه چیز می داند.
۱. عدم تشخیص مالکیت شخصی
معمولا کودکان تا سن ۳ ۲ سالگی خود را مالک همه افراد و اشیا و حتی خورشید و ماه می دانند. درواقع مفهوم مالکیت شخصی در کودکان، از سن ۵ ۴ سالگی به تدریج شکل می گیرد و در صورتی که والدین مفهوم مالکیت را برای کودکان مشخص نکنند، امکان دارد کودک به دلیل آنکه خود را مالک همه چیز می داند، دست به سرقت بزند بدون اینکه آن را عملی خلاف بداند. بنابراین والدین باید معنی و مفهوم مالکیت شخصی را با مثال های روشنی برای کودک شرح دهند. اگر کودک متوجه شود که وسایل متعلق به فرد یا افراد دیگری است و باید برای برداشتن آنها از صاحبش اجازه بگیرد، این نوع سرقت برطرف می شود.
۲. جالب بودن اشیا
گاهی اوقات کودک وقتی با یک جسم جالب، جذاب یا عجیب مواجه می شود، از فرط علاقه به آن، آن را برمی دارد. در چنین مواردی باید به کودک یادآوری شود که این وسیله متعلق به او نیست اما می تواند با اجازه صاحبش، آن را بردارد و ببیند و بعد آن را برگرداند. البته اگر برای والدین مقدور است، می توانند آن وسیله را با توجه به نیاز کودک برای وی بخرند.
۳. عدم کنترل غرایز
معمولا کودکان قادر به کنترل غرایز خود نیستند و نمی توانند نیازهای اولیه شان را به تعویق بیندازند به همین دلیل وقتی گرسنه یا تشنه هستند، سعی می کنند نیازهای خود را به هر روش ممکن که هست، برطرف کنند یا اینکه اگر به وسیله ای نیاز دارند، آن را بر دارند، در نهایت تکرار چنین رفتاری، باعث عادی شدن سرقت می شود. بدون اینکه متوجه این قضیه باشد. بهترین روش برای پیشگیری از این نوع سرقت، آموزش کودک برای کنترل و تغییر غرایز با رفع نیازهای اولیه کودک در اولین زمان ممکن است.
۴. ایجاد هیجان
گاهی اوقات کودکان برای ایجاد هیجان، دست به سرقت می زنند. این مساله اغلب در کودکانی اتفاق می افتد که زندگی یکنواختی دارند و هیجان بارزی در زندگی شان مشاهده نمی کنند. بهترین روش پیشگیری برای این نوع سرقت، ایجاد شرایط هیجانی با بازی و ورزش است. تنوع، ایجاد هیجان های مثبت در مسابقه های کودکان، رفتن به شهربازی و انجام بازی هایی با هیجان مورد علاقه کودک، روش های مناسبی برای پیشگیری از این نوع سرقت هستند.
۵. تقلید کودکانه
کودکان در سنین ۶ ۴ سالگی از رفتارهای پدر و مادر و سایر افراد خانواده الگوبرداری و این رفتارها را تقلید می کنند. به عنوان مثال، کودک در صورت مشاهده برداشتن پول توسط اعضای خانواده از کیف و جیب دیگران، این کار را تقلید می کند و بدون اینکه این عمل را خلاف بداند، آن را تکرار می کند. تنها راه پیشگیری از بروز چنین رفتاری، انجام ندادن این نوع اقدام ها از سوی اعضای خانواده است.
۶. اثبات پایان دوران کودکی
برخی کودکان برای اینکه به دیگران ثابت کنند دوران کودکی آنها پایان یافته است و بزرگ شده اند و به قدر کافی قدرت و شهامت دارند، دست به کارهای خطرناکی از جمله سرقت می زنند. بهترین روش پیشگیری از این اختلال رفتاری، تشویق و تقویت اقدام ها و فعالیت های مثبت کودکان است.
۷. انتقام گیری
وقتی کودکان با فردی مشکلی دارند و نمی توانند در برابر او مقابله کنند، ممکن است بخواهند با برداشتن وسایل شخصی فرد از وی انتقام بگیرند. در این حالت، فقط وسایل یک فرد مشخص گم می شود که شایع ترین شکل این نوع سرقت و انتقام، بین کودک با همکلاسی های خود یا اعضای خانواده است. بهترین روش برای جلوگیری از این رفتار، شناسایی اختلاف و رفع مشکل است.
۸. وسواس اجباری
بیماری «وسواس اجباری دزدی» اگرچه بیماری شایعی نیست اما برخی از نوجوانان ممکن است به این بیماری مبتلا می شوند. این اختلال، شبیه به وسواس اجباری نجس و پاکی است و فرد خود را مجبور به برداشتن وسایل افراد می داند. البته فرد می داند که کار خلافی انجام می دهد و از انجام آن نیز ناراحت می شود و گاهی سعی می کند وسایل دزدی شده را به صاحبش برگرداند. البته سرقت در برخی دیگر از بیماری های روانی از جمله جنون جوانی، اختلالات شخصیتی و اعتیاد نیز وجود دارد.
۹. الگوبرداری دوران نوجوانی
در سنین بلوغ خصلت الگوبرداری بالا بوده و نوجوانان از شخصیت های مورد علاقه شان سرمشق می گیرند. برخی از نوجوانان نیز با تماشای صحنه های خشونت یا سرقت در فیلم یا تئاتر و… تحت تاثیر بازیگر مورد علاقه شان قرار می گیرند و با الگوبرداری از وی ممکن است دست به سرقت بزنند تا شبیه به هنرپیشه محبوبشان شوند. برای پیشگیری از بروز چنین سرقتی، بهتر است والدین همراه با فرزندشان در سینما حضور داشته باشند و از عوارض دزدی و قباحت آن به او توضیح دهند.
۱۰. عوامل اجتماعی
ریختن قبح و زشتی سرقت در جامعه با بیان این جملات که «این کار را می کنند» یا «برداشتن وسایل کم ارزش که جرم نیست» و… سرقت را در نظر کودک یا نوجوان امر عادی جلوه می دهد و آنها بدون اطلاع از احکام شرعی و قانونی دست به سرقت می زنند. بیان احکان دینی و قوانین موجود توسط رسانه ها برای اطلاع رسانی و آگاهی، نقش موثری در پیشگیری از این نوع سرقت دارد.
۱۱. اختلالات جنسی دوران بلوغ
در دوران بلوغ با افزایش میل جنسی به خصوص در پسران گاهی فرد با سرقت قسمتی از لباس یا وسایل شخصی خانم ها، خودارضایی می کند. هر چند این اختلال علت تعداد معدودی از سرقت هاست اما با کشف آن و مراجعه به روان پزشک، می توان با دارودرمانی و رفتاردرمانی این مشکل را حل کرد.
۱۲. نیازهای مادی
نیازهای مادی نقش زیادی در شکل گیری سرقت در کودکان ایفا نمی کنند ولی به هر حال اگر نیازهای اولیه کودک توسط والدین تامین نشود، احتمال انجام سرقت در کودک افزایش می یابد. رفع نیازهای اساسی کودک (به همراه کم کردن توقعات) و پرداخت پول توجیبی در پیشگیری از بروز چنین رفتاری موثر است.
