کره یک محصول لبنی است که از شیر گاو ساخته شده است. این محصول از چربی شیر گرفته شده و به عبارتی چربی جدا شده و غنی شده ی شیر است که طعم و بوی تند چربی را دارد. این چربی و روغن غلیظ شده برای پخت و پز یا استفاده به عنوان یک منبع غذایی و مکمل کاربرد دارد.

در چند دهه گذشته کره به ناحق به علت بیماری های قلبی و عروقی سرزنش شده است چرا که درصدی از چربی های اشباع شده در خود دارد. با این حال به مرور زمان نظر افکار عمومی در خصوص خواص و فواید کره تغییر کرد.

ارزش غذایی کره

همانطور که می دانید این ماده غذایی عمدتا از چربی تشکیل شده است. در نتیجه کالری زیادی هم دارد. یک قاشق غذاخوری کره شامل ۱۰۱ کالری است. در ادامه مقادیر مواد غذایی کره را با هم می خوانیم:

    کالری – ۷۱۷

    آب – ۱۶درصد

    پروتئین – ۰.۹ گرم

    کربوهیدرات – ۰.۱ گرم

    شکر – ۰.۱ گرم

    فیبر – ۰ گرم

    چربی – ۸۱.۱ گرم

    اشباع ۵۱.۳۷ گرم

    اشباع نشده – ۲۱.۰۲ گرم

    امگا۳ – ۰.۳۲ گرم

    امگا۶ – ۲.۱۷ گرم

    چربی ترانس – ۳.۲۸ گرم

کره شامل ۸۰ درصد چربی است و بقیه ی آن از آب تشکیل شده است. درواقع در ساخت کره بخش چربی شیر از پروتئین ها و کربوهیدرات ها جدا می شود. کره یکی از پیچیده ترین چربی های رژیم غذایی است. این ماده غذایی شامل ۴۰۰ اسید چرب متفاوت است. حدود ۷۰ درصد از این اسید ها شامل اسید های اشباع و ۲۵ درصد آن اسیدهای غیراشباع است. چربی های اشباع نشده در یک مقدار حداقل وجود دارند و حدود ۲.۳ درصد از محتوی کل چربی کره را تشکیل می دهند. انواع دیگری از چربی های موجود در این ماده غذایی شامل کلسترول و فسفولیپیدها است.

حدود ۱۱ درصد از اسیدهای چرب موجود در این ماده غذایی دارای زنجیره ی کوتاه هستند که رایج ترین آن ها اسید بوتریک است. اسید بوتریک جزأ منحصر به فرد چربی شیر بوده و در شیر حیوانات نشخوار کننده مانند گاو و بز و گوسفند دیده می شود. بوتیرات یک شکل اسید بوتریک است که به منظور کاهش التهاب در دستگاه گوارش و به عنوان درمان بیماری کرون استفاده می شود.

چربی ترانس کره

برخلاف چربی های ترانس در غذاهای فراوری شده، چربی ترانس محصولات لبنی سالم به شمار می آید. این ماده غذایی غنی ترین منبع چربی های ترانس لبنی است. چربی های ترانس در محصولات لبنی معمولا اسید واکسینیک و اسید لینولئیک مزدوج یا همان CLA است. CLA یک نوعی از چربی با خواص درمانی مختلف است که حتی طبق مطالعات اخیر می تواند در مقابل بسیاری از سرطان های خاص موثر باشد. به علاوه این ماده می تواند در از دست دادن وزن و حتی به عنوان یک مکمل کاهنده وزن کمک کننده است. با این حال نگرانی هایی وجود دارد که دوز های بالای این ماده در بدن بتواند اثرات سوئی در سلامتی بدن داشته باشد. در انتها کره عمدتا از چربی تشکیل شده است. انواع چربی در کره اشباع شده ، اشباع نشده و چربی های ترانس است.

ویتامین ها و مواد معدنی موجود در کره

این ماده غذایی یک منبع غنی از ویتامین هاست. شرح زیر در خصوص ویتامین ها و مواد معدنی موجود در کره می باشد:

    ویتامین A : یک ویتامین فراوان در کره بوده به طوری که در یک قاشق غذاخوری آن یا ۱۴ گرم آن می توانید ۱۱ درصد از میزان ویتامین A نیاز روزانه ی خود را دریافت کنید.

    ویتامین D : کره منبع مناسبی از این ویتامین خورشیدی است.

    ویتامین E : آنتی اکسیدانی بسیار قوی است که اغلب در غذاهای چرب یافت می شود.

    ویتامین B12: این ویتامین که کوبالامین هم نامیده می شود، درمواد غذایی با منشا حیوانی مانند تخم مرغ و گوشت و محصولات لبنی یافت می شود.

    ویتامین K2: کره حاوی شکلی از این ویتامین به نام menaquinone است که که می تواند در برابر بیماری های قلبی و پوکی استخوان موثر باشد.

جمع بندی: کره سرشار از ویتامنی های مختلف است. این ویتامین ها عبارتند از :A، D، E، B12، و K2

مزایای بهداشتی و درمانی کره

چند سال پیش کره به عنوان یک غذای ناسالم شناخته می شد چرا که مقادیر زیادی از چربی های اشباع شده را در خود داشت. با این حال افکار عمومی و علمی به آرامی کره را به عنوان یک غذای مقوی و سالم پذیرفت.

خواص کره

سلامتی قلب و عروق

بیماری های قلبی یکی از علل اصلی مرگ و میر هستند. رابطه ی بین چربی های اشباع شده و بیماری قلبی یک موضوع به شدت بحث برانگیز برای دهه های اخیر بوده است. ما به خوبی می دانیم که مصرف بالای چربی های اشباع می تواند به بالا بردن سطوح کلسترول در خون که یک عامل بیماری های قلبی و عروقی است کمک کند. با این حال بالا رفتن کلسترول لزوما باعث نگرانی نیست. مشخصات چربی خون و یا نوع کلسترول نیز بسیار مهم است.

مصرف چربی های اشباع شده می تواند به بهبود چربی خون کمک کند چرا که:

    آن ها سطح لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) را که به عنوان کلسترول خوب هم شناخته می شود افزایش می دهد که این روند با کاهش بیماری های قلبی عروقی در ارتباط است.

    آن ها ممکن است سطح لیپوپروتئین ها با چگالی کم (LDL) را افزایش دهند که تا حدودی با تبدیل آن ها به ذرات بزرگ LDL در کاهش بیماری های قلبی عروقی موثر هستند.

با تمام این صحبت ها بسیاری از مطالعات که هدف پیدا کردن یک ارتباط مستقیم بین چربی های اشباع شده و بیماری های قلبی عروقی را داشته اند با شکست مواجه شدند. همین امر در خصوص مصرف کره هم صدق می کند و مطالعات نشان می دهند که مصرف این ماده ی خوراکی با افزایش بیماری های قلبی عروقی در ارتباط نیست. حتی مطالعاتی هستند که اثبات می کنند مصرف محصولات لبنی با چربی بالا برای سلامت قلب و عروق سودمند نیز هستند. با این حال مصرف بیش از اندازه ی آن می تواند مشکل ساز باشد.

جمع بندی: این ماده غذایی به عنوان یک منبع غنی از چربی های اشباع شده می تواند مقصر به نظر بیاید اما شواهد قابل توجهی خلاف این مورد را اثبات می کند.

چاقی در اثر مصرف کره

بسیاری از مردم معتقدند که این ماده غذایی می تواند سبب چاقی شود چرا که درصد بالایی از کالری و چربی را با خود دارد. با این حال به نظر نمی رسد که اگر کره را به عنوان بخشی از رژیم غذایی نرمال مصرف کنید خطری در خصوص چاقی شما را تهدید کند. باید توجه داشته باشید که اصولا کره در مقادیر بالا مصرف نمی شود بلکه به عنوان یک تکمیل کننده رژیم غذایی و یا به عنوان روغن پخت و پز به کار می رود که خود مقادیر زیادی به نظر نمی رسد. به عبارتی کره به عنوان یک همراه و بخشی از وعده ی غذایی مصرف می شود نه به عنوان یک وعده ی غذای اصلی.

جمع بندی: اگرچه کره دارای چربی بالایی است اما به نظر نمی رسد مصرف میزان کم و معقول آن خطر چاقی را به همراه نداشته باشد.

عوارض جانبی کره

این ماده ی خوراکی در مقادیر متعارف تاثیرات سوئی بر سلامتی شما ندارد.

روغن کره

این ماده غذایی در مقادیر زیاد می تواند منجر به اضافه وزن و مشکلات بهداشتی و بالا بردن سطح کالری بدن شما شود.

آلرژی شیر

آلرژی شیر نوعی از آلرژی است که به علت پروتئین شیر ایجاد می شود. هرچند مقدار زیادی از این پروتیئن در کره وجود ندارد اما باز هم ممکن است مصرف مقادیر بالای آن موجب آلرژی شود. آرژی شیر به خاطر پروتئین آب پنیر موجود در شیر ایجاد می شود و کسانی که به این آلرژی مبتلا هستند باید در مصرف محصولات لبنی احتیاط کنند.

بیماری عدم تحمل لاکتوز

این ماده غذایی مقدار کمی از لاکتوز را در خود دارد و مصرف میزان متوسط این ماده برای کسانی که به این بیماری مبتلا هستند امن است. کره کشت که حاوی شیر تخمیر شده است مقدار لاکتوز کمتری داشته و مناسب تر است.

جمع بندی: کره در کل به طور کلی یک ماده غذایی سالم است و مصرف مقدار متوسط آن خطری برای شما ایجاد نمی کند. به علاوه کره لاکتوز پایینی داشته و مقدار متوسط آن حتی برای کسانی که به بیماری عدم تحمل لاکتوز مبتلا هستند مشکلی ایجاد نمی کند.

گاوهای علف خوار و محصولات لبنی

خوراک گاوهای شیرده می تواند یک تاثیر مستقیم بر کیفیت محصولات لبنی داشته باشد. در بخش های تجاری اصولا گاوها با دانه های مخصوص تغذیه می شوند درحالی که محصولات لبنی گاوهایی که با علف تغذیه می شوند می توانند کیفیت بهتری  داشته باشند. باید توجه داشته باشید که در برخی کشورها مانند ایرلند و نیوزلند گاوها بیشتر با علف تغذیه شده و البته در ماه های تابستان محصولات لبنی کیفیت بهتری دارند.

علف در تغذیه ی گاوها می تواند مقدار اسیدهای چرب سالم مانند امگا۳ و اسید لینولئیک کنژوگه را بالاتر ببرد. علاوه بر این در این دسته محصولات لبنی ویتامین های محلول در چربی و آنتی اکسیدان ها مانند کاروتنوئیدها و توکوفرول ها به مقدار قابل توجهی افزایش می یابد. در کل باید گفت کره ی گرفته شده از شیر گاوهای علف خوار در مقایسه با سایرین سالم تر است.

طریقه ی تولید کره

اولین گام در تولید این ماده خوراکی از شیر جدا کردن چربی شیر است. در گذشته با مشک زدن شیر خامه و کره ی آن را جدا می کردند درحالی که در روش مدرن از راهکار کارامدتر به نام سانتریفیوژ استفاده می شود. در مرحله ی بعد با یک سری حرکات شدیدتر دستگاه چربی را از بخش مایع آن کاملا جدا می کنند. و بخش مایع را به عنوان دوغ نگه می دارند. زمانی که دوغ تخلیه شد کره آماده است تا بسته بندی شود.

خلاصه

کره یک محصول لبنی تولید شده از شیر است. عمدتا از چربی تشکیل شده و منبع غنی از ویتامین هاست. این ویتامین ها عبارتند از  A E، D، و K2. با این حال کره تقریبا چربی خالص است. با توجه به میزان بالای کالری آن مصرف در مقادیر بالا می تواند دردسر ساز باشد. با توجه به محتوای چربی اشباع شده این ماده غذایی می تواند برای افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و اضافه وزن مقصر باشد. با این حال مطالعات متعدید خلاف این را نشان داده است. مصرف متوسط کره می تواند مزایای زیادی را شامل حال تان کند درحالی که ضرر چندانی هم نداشته باشد.

منبع: هفت گنج