خوردن نوشیدنی در هنگام غذا و یا بعد از غذا باعث بروز مشکلات گوارشی در فرد می شود ، اما عده ی کمی از ما هستیم که به این موضوع اهمیتی دهیم. اگر شما هم جز آن دسته افراد هستید که بعد از غذای چای می نوشید ، این مطلب را بخوانید.
حتما شما هم بارها شنیده اید بهتر است همراه غذا، آب یا نوشیدنی های دیگر را مصرف نکنید اما چند درصد ما می توانیم به این توصیه عمل کنیم؟…
اصلا چرا چنین توصیه ای شده است؟ آیا واقعا می شود دور انواع نوشیدنی ها را هنگام خوردن غذا، خط کشید؟ دکتر سیدعلی کشاورز، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و مدیر گروه تغذیه دانشگاه تهران در این باره می گوید: «ما هیچ وقت نمی گوییم تحت هیچ شرایطی حق نوشیدن آب را همراه غذای خود ندارید بلکه می گوییم برای پیشگیری از اختلال هضم، در مصرف نوشیدنی های مختلف کنار غذاهای اصلی تان خودداری کنید. معمولا افرادی در مصرف نوشیدنی همراه غذا افراط می کنند که غذای شان را به خوبی نمی جوند. غذایی که به خوبی جویده نشود، به خوبی هم با بزاق دهان آغشته نمی شود و همین اولین مرحله از هضم غذا، دچار اختلال می شود. با این حساب، اگر غذای تان را به خوبی و اندازه کافی بجوید، اشکالی ندارد اگر مقداری نوشیدنی هم در سفره غذایی تان داشته باشید و بدون افراط، آن را هم مصرف کنید». حالا سوال مهم اینجاست که چه نوع نوشیدنی ای؟ آب؟ دوغ؟ شربت های سنتی یا نوشابه؟
با غذاهای گوشتی، دوغ بنوشیم یا ننوشیم؟
یکی از باورهای قدیمی که درباره نوشیدنی های همراه غذا وجود دارد، این است که نباید دوغ را کنار غذاهای حاوی گوشت مصرف کنیم چون کلسیم موجود در دوغ باعث ایجاد اختلال در جذب آهن موجود در گوشت ها می شود. دکتر کشاورز درباره این باور قدیمی می گوید: «بیشتر غذاهایی که ما در وعده ناهار یا شام مصرف می کنیم، حاوی گوشت قرمز یا گوشت سفید هستند و انواع گوشت ها هم دو نوع آهن آلی یا «هم» و آهن معدنی یا «غیرهم» دارند که البته این نوع دوم یا غیرهم، اهمیت کمتری در فهرست ارزش تغذیه ای گوشت ها دارد. بهتر است بدانید که آهن هم موجود در گوشت ها، چندان تحت تاثیر عوامل و خوراکی های دیگر قرار نمی گیرد و این آهن غیرهم است که بیشترین تاثیر را از خوراکی های دیگر می گیرد.» وی در مورد گذاشتن ماست و دوغ بر سر سفره می گوید: «مصرف کلسیم باعث ایجاد اختلال در جذب آهن غذا می شود اما از آنجا که مشکل کمبود مصرف خوراکی های حاوی کلسیم و ابتلا به پوکی استخوان و عوارض ناشی از آن در ایران رو به افزایش است، نمی توانیم توصیه کنیم خانواده ها، ماست و دوغ را از سر سفره غذایی شان بردارند.» بنابراین باید در مصرف ماست و دوغ همراه غذا، حد تعادل را رعایت کنید. یعنی خوردن ۱ پیاله ماست یا ۱ لیوان دوغ با هر غذایی، مشکلی ایجاد نمی کند اما برای پیشگیری از ایجاد اختلال در جذب آهن غذا نباید در مصرف لبنیات همراه غذاهای گوشتی افراط کنید.»
با چه غذاهایی شربت آبلیمو یا آبمیوه بخوریم؟
شربت آبلیمو یکی از شربت های سنتی ما ایرانی هاست که اگر شکر زیادی نداشته باشد، می تواند یکی از بهترین و مغذی ترین نوشیدنی های همراه غذا هم محسوب شود. دکتر کشاورز معتقد است ویتامین C موجود در شربت آبلیموی تازه یا یک لیوان آب مرکبات تازه ای که همراه غذا مصرف می شود، می تواند جذب آهن غذا را تا حد زیادی افزایش دهد بنابراین اگر نمی توانید آب تازه مرکبات را هم همراه غذای خود کنید، بهتر است یک عدد پرتقال، نارنگی یا لیمو را پس از غذا، بخورید. بد نیست بدانید هر ۲۵ گرم ویتامین C می تواند تا ۵۰ درصد، جذب آهن غذا را بالا ببرد. از طرفی بخشی از آهن غذای ما به دلیل نوشیدن چای با فاصله کوتاهی پس از مصرف غذا، از دست می رود. اینکه به مردم بگوییم پس از صرف غذا، چای ننوشند، یک بار روانی منفی برای آنها ایجاد می کند. به همین دلیل و برای برداشتن این بار روانی، می توان به طرفداران چای بعد از غذا توصیه کرد بعد از نوشیدن چای، یک عدد مرکبات یا مقداری آب مرکبات تازه و طبیعی هم مصرف کنند تا اختلال چشمگیری در جذب آهن غذایشان ایجاد نشود.
جای شربت های سنتی در سفره غذایی ما ایرانی ها کجاست؟
شربت سکنجبین، بهارنارنج، به لیمو و آلبالو، جزو سنتی ترین شربت های ما ایرانی هاست که از گذشته های دور تا امروز، روی میز غذای خیلی از خانواده های ایرانی بوده و هستند. دکتر کشاورز درباره همراه کردن شربت های سنتی ایرانی با غذاهای مختلف می گوید: «این شربت ها، می توانند نوشیدنی و همراهان خوبی برای غذاهای ما باشند و به خوبی جای انواع نوشابه های گازدار و مضر را بگیرند اما باید به این نکته هم توجه کنیم که الگوی زندگی و تغذیه ای امروزمان با گذشته ها تفاوت بسیاری کرده است. یعنی ما دیگر تحرک مردمان گذشته را نداریم بنابراین زیاده روی در مصرف همین شربت های سنتی هم می تواند ابتلا به اضافه وزن و چاقی در پی داشته باشد. با این حساب، اگر شربت های سنتی را گاهی در برنامه غذایی داشته باشید، اشکالی ندارد اما برای طولانی مدت، بهتر است همان آب ساده را به جای شربت های سرشار از قند و شکر، مصرف کنید. البته این را هم اضافه کنم که اگر بتوانید شربت های سنتی را با کمترین شکر ممکن یا با عسل طبیعی تهیه کنید، ارزش تغذیه نوشیدنی تان را افزایش خواهید داد.»
