آموزش دستشویی کردن از سخت ترین کار هایی است که بر عهده والدین است. اغلب کودکان در برابر این امر مقاومت می کنند و یا در دیر ترین زمان ممکن اقدام به انجام این کار می کنند. بنابراین لازم است تا روشی مناسب را برای آموزش این امر به فرزندان انتخاب کنیم. با دکتر سلام همراه باشید.
این روش شامل آموزش توالت از هنگام تولد با دنبال کردن نشانه‌هایی که نوزاد بروز می‌دهد، آغاز می‌شود.
آموزش توالت از هنگام تولد
در این روش به جای استفاده از پوشک، کودکان می‌آموزند از دو هفتگی از یک مخزن مناسب استفاده کنند. نوزادان را پس از خوردن غذا یا هنگامی که نشانه‌های تمایل به دفع را نشان می‌دهند، روی توالت یا محل مناسب دیگری (لگن، کوزه، فنجان حتی روی زمین) قرار می‌دهند. اگر نوزاد کار را درست انجام دهد، با دادن غذا یا محبت کردن به او پاداش داده می‌شود.
سال‌ها پیش در سال ۱۹۷۷ پژوهشگران توصیه کردند: «عوامل اجتماعی- فرهنگی نقش بسیار تعیین‌کننده‌تری نسبت به آنچه اکنون تصور می‌شود، در آمادگی برای آموزش توالت دارند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که این فرایند می‌تواند به نوزادان کمک کند به‌سرعت دفع کردن در یک محل مناسب را یاد بگیرند.» این شیوه از طریق یک ارتباط دوجانبه میان مراقب و نوزاد تاثیر می‌گذارد. مراقبان نوزاد نشانه‌هایی را که نوزاد بروز می‌دهد، پیگیری می‌کنند و همچنین می‌توانند به نوزاد برای دفع کردن پیام دهند.
این روش چقدر موثر است؟
برخی پژوهشگران بر اساس این تفاوت فرهنگی بحثی را مطرح می‌کنند که نوزادان از نیازشان برای دفع از هنگام تولد آگاه هستند. پژوهشگران دیگر پیشنهاد می‌کنند که نوزادان ترجیح می‌دهند خشک بمانند تا اینکه در پوشک کثیف باقی بمانند و این ترجیح است که باعث می‌شود ارتباط بین مراقب و نوزاد به‌راحتی ایجاد شود.
یک بررسی نشان داد که کودکانی که از ۳۳ روزگی از این روش استفاده کرده بودند، در پنج‌ماهگی برای توالت تعلیم‌یافته بودند. در این بررسی، والدین به پیام کودک برای دفع توجه داشتند و در حال نشستن روی توالت پشت نوزاد روی سینه مراقب قرار می‌گرفت. هنگامی‌که نوزاد دفع انجام می‌داد، مراقب از پیام‌های صوتی برای تقویت این رفتار استفاده می‌کرد. معمولا این پیام‌ها صدای «پسس» برای ادرار و صدهای متفاوت برای دفع مدفوع بود.
تفاوت‌های فرهنگی درباره استفاده از پوشک
برخی والدین در کشورهای غربی معمولا از قنداق برای مدیریت دفع فضولات نوزادان و کودکان کم‌سن استفاده می‌کنند. برخی از والدین ترجیح می‌دهند از قنداق‌های یک‌بارمصرف استفاده کنند که گفته می‌شود بثورات پوشک را کاهش می‌دهد. بثورات پوشک دانه‌های قرمز و ملتهب در اطراف ناحیه پوشک به‌طور عمده ناشی از رطوبت و باکتری یا قارچ یا سایر بیماری‌های پوستی مانند اگزما هستند.
گروه دیگری از والدین با توجه به ملاحظات زیست‌محیطی استفاده از قنداق‌های قابل‌مصرف دوباره را ترجیح می‌دهند که معمولا از کتان ساخته می‌شوند.
دو نوع پوشک وجود دارد: قنداق‌های دوتکه که اغلب یک لایه جاذب دارند و یک لایه بیرونی ضدآب و قنداق‌های یک‌تکه که لایه جاذب درونی را با لایه بیرونی ضدآب ترکیب کرده‌اند. والدین همچنین نیاز به پوشک برای درون قنداق دارند. استفاده هردوی این اقلام ممکن است ازلحاظ زیست‌محیطی درست نباشد.
شواهدی درباره مشکلات زیست‌محیطی دراین‌باره وجود دارد، ازجمله آب و آفت‌کش‌هایی که برای کشت پنبه استفاده می‌شود، یعنی ماده اصلی که در قنداق‌های قابل‌مصرف مجدد به کار می‌رود. نیاز به محصولات پاک‌کننده، آب داغ و شستن مداوم نیز ممکن است ازلحاظ زیست‌محیطی آسیب‌رسان باشد. قنداق‌های پارچه‌ای نسبت به قنداق‌های یک‌بارمصرف با سرعت بیشتری خیس می‌شوند و نیاز به تعویض بیشتری دارند.
یک مورد دیگر زحمتی است که مراقب بچه می‌کشد را نمی‌توان بی هزینه دانست و ممکن است در ارزیابی هزینه و منافع پوشک‌های قابل‌مصرف مجدد در نظر گرفته نشود.
سن آموزش توالت در غرب بالا می‌رود
آمادگی برای توالت معمول یک شاخص رشدی شمرده می‌شد و توانایی کنترل مثانه و روده با بلوغ عصبی مربوط می‌شود. برای اینکه آموزش توالت موفق باشد، کودکان باید بتوانند پس از شناخت نیاز به دفع به سوی توالت بروند، لباسشان را درآورند، به‌طور کامل دفع انجام دهند، خود را پاک کنند، دوباره لباسشان را بپوشند و سیفون توالت را بکشند. خانواده‌های غربی در طول ۸۰ سال گذشته سن آموزش توالت را از کمتر از ۱۸ ماه در ۴۰ سال پیش به حدود ۲۱ تا ۳۶ ماه در حال حاضر افزایش داده‌اند.
شروع کردن آموزش توالت در ۱۸ ماهگی ممکن است به توصیه پزشکان مربوط باشد.
نظرها درباره چگونگی شروع آموزش توالت از اوایل قرن بیستم تغییر کرده است، برای مثال در دهه ۱۹۲۰ دوازده‌ماهگی سن مناسب این کار شمرده می‌شد. در دهه ۱۹۶۰ توصیه این بود که این کار پس از ۱۸ ماهگی انجام شود. پژوهشگران می‌گویند؛ این تغییرات ممکن است به علت برنامه کاری والدین، دسترس بودن اقلام یک‌بارمصرف و رویکرد لیبرال‌تر به فرزند پروری باشد.
رابطه میان مراقبان و نوزادان هم پیچیده است. والدین با مشاهده دقیق نشانه‌های نوزاد می‌توانند بیاموزند که نیازهای کودک را درک کنند. چنین کاری ممکن است خانواده را از نیاز به خریدن پوشک برای سه سال و تمیزکاری‌های پس از اشتباهات اجتناب‌ناپذیر خلاص کند.
