پراشتهایی عصبی چگونه قابل درمان خواهد بود این عارضه با چه عواملی پدید می آید و چه روش هایی در برطرف کردن این عارضه موثر خواهند بود سیری ناپذیری و شتاب در خوردن بدون توجه به کالری و مقدار غذا می تواند نشانه هایی از پرخوری عصبی باشد بهتر است به عادات و رفتار غذایی خود دقت کنید شاید شما نیز دچار پراشتهایی عصبی شده اید و خودتان بی اطلاع هستید.
پر اشتهایی عصبی نوعی اختلال تغذیهای و مشخصهی اصلی آن خوردن مقدار زیادی غذا در یک زمان کوتاه و بدون دلیل خاص و پس از آن وادارکردن بدن به تخلیهی انرژی اضافی است.
این تخلیهی کالری اضافی از طریق روشهایی از قبیل استفراغ یا استفاده از داروهای مسهل، تنقیه یا استفاده از داروهای مُدر صورت میگیرد. همچنین بسیاری از افراد بهجای انجام چنین روشهایی به ورزشهای سنگین یا روزهداریهای طولانیمدت برای ازبین بردن کالری دریافتی اضافی پناه میبرند.
این مسأله میتواند منجر به جراحات و آسیب جدی در فرد شود. یکی از مشخصههای اصلی این رفتار این است که در هنگام غذاخوردن اصلاً نمیتوانند میزان غذای دریافتی خود را کنترل کنند. آنها میخورند و میخورند و حتی زمانیکه احساس سیری و حتی ناراحتی میکنند باز هم به غذاخوردن ادامه میدهند.
اغلب افرادی که پراشتهایی عصبی دارند به این نکته اذعان دارند که رفتارشان طبیعی نیست و نمیتوانند آنرا کنترل کنند. آنها معمولاً نسبت به رفتار خود خجالتزده و ناراحت هستند و در نتیجه رفتار و عادات غذایی خود را از دیگران پنهان میکنند. . بهعنوان مثال شبها بعد از آنکه تمام خانواده خوابیدند به غذاخوردن میپردازند و یا قبل از رسیدن به خانه غذا تهیه کرده و در ماشین مصرف میکنند.
رژیمگرفتن یکی از محرکهایی است که فرد را به جادهی ابتلا به پراشتهایی عصبی هدایت میکند. فردی که در آینده پراشتها میشود نسبت به وزن و شکل ظاهری خود خیلی حساس است و مرتباً رژیم کاهش وزن میگیرد. اغلب خانمها به این اختلال دچار میشوند. آنها در ابتدا با رژیمهای خیلی سخت و کم کالری شروع میکنند و پس از آنکه نتوانستند در رژیم غذایی موفق باشند به مقدار خیلی بیشتر از حد گرسنگی غذا میخورند تا احساس خود را برطرف سازند؛ اما پس از آن احساس گناه کرده و شروع به ورزشهای سنگین یا تخلیهی غذا از بدن خود میکنند تا از شر کالریهای اضافی خلاص شوند. در ابتدا این رفتار بهندرت اتفاق میافتد؛ اما بهتدریج عادی شده و باعث ایجاد اختلال در روابط دوستانهی فرد، روابط اجتماعی و فعالیتهای روزانه او میشود. این قبیل رفتارها اثرات زیانباری بر سلامتی فیزیکی و روانی افراد گذاشته و باید هرچه سریعتر درمان شوند.
علل ایجاد کننده پرخوری عصبی:
وراثت:
خویشاوندان نزدیک، معمولاً مادر یا خواهر مبتلا به این اختلال، شانس درگیری فرد را بیشتر میکنند. این مسأله در خصوص زنان بیشتر از مردان صدق میکند. تاریخچهی خانوادگی افسردگی، الکلیسم و چاقی، ریسک بروز این بیماری را بیشتر میکند.
عوامل بیولوژیکی:
شواهد مختلفی نشان میدهند که پراشتهایی عصبی با مقادیر کم سروتونین مغز در ارتباط است. سروتونین یک انتقال دهنده عصبی است که یکی از نقشهای آن تنظیم احساس سیری یا پری در فرد بوده و به او میگوید غذاخوردن را متوقف کند. انتقال دهنده های عصبی در اختلالات ذهنی دیگر از قبیل افسردگی نیز تغییر میکنند که این مسأله اغلب با پراشتهایی همراه است.
عوامل روانی:
بهنظر میرسد که انواع مختلفی از شخصیتها بیشتر از بقیه در معرض خطر ابتلا به پراشتهایی عصبی هستند. این افراد کمتر قادرند که محرکات محیطی را تحت کنترل در بیاورند. آنها اغلب درگیر رفتارهای پرخطری از قبیل خرید زیاد، اعتیاد به مواد مخدر یا الکل و رفتارهای جنسی پرخطر هستند. این افراد اعتماد به نفس ضعیفی داشته و اعتماد به نفس در آنها بستگی به تصدیق اطرافیان دارد. در بین آنها اختلالات دیگری از قبیل افسردگی، وسواس فکری عملی و اضطراب شایع است.
عوامل اجتماعی:
اغلب در خانوادهی این افراد اختلالاتی از قبیل الکلیسم، افسردگی و چاقی دیده میشود. این خانوادهها اغلب با هم درگیری و مشاجره دارند و شرایط زندگی ثابتی ندارند. شرایط و تغییرات زندگی از قبیل تغییر محل زندگی، درسخواندن در مدرسهی جدید و ازدستدادن روابط با دوستان صمیمی میتواند باعث شروع این اختلال در افراد شود.
دورههای بیش خواری/تخلیهی غذا نتایج فیزیکی خاص خود را بهدنبال دارند که عبارتند از:
آسیب دندانها در اثر تماس مداوم با اسید معده از استفراغ؛ و خرابی مینای دندان
تورم غدد بزاقی، زخم در دهان و حنجره
دهیدراتاسیون (از دست رفتن آب بدن)
زخم در انگشتان بهخاطر استفاده از آنها برای استفراغکردن
عدم تعادل الکترولیتها که توسط روشهای آزمایشگاهی مشخص میشود
پوست خشک
خستگی
عدم تعادل دورههای عادت ماهیانه در زنان
وزن، ضربان قلب و فشار خون ممکن است طبیعی باشند.
درمان بیمار بستگی به درجهی آسیب فیزیکی واردشده به او در اثر پرخوری و شدت احتمال آسیبرساندن به خودش دارد. در صورتیکه تعادل الکترولیتهای بدن بیمار بهطور جدی بههم خورده باشد، باید او را در بیمارستان بستری کرد و تحت مراقبت قرار داد. عدم تعادل الکترولیتها منجر به اختلال در فعالیت قلب و سایر عوارض ناخواسته میشود. هرچه درمان سریعتر آغاز شود، موفقیت آن نیز بیشتر خواهد بود. بهبودی بیمار بدون مداخلات حرفهای انجام نمیشود. پراشتهایی درماننشده میتواند منجر به مرگ فرد در اثر زخم معده یا مری شود.
بعضی از روشهای پیشگیری از پراشتهایی عصبی به شرح زیر هستند:
اگر فرزندی دارید نسبت به وزن خود وسواس نداشته باشید؛ و شکل ظاهری خود و رژیم غذاییتان را در حضور فرزندان به چالش نکشید.
فرزندانتان را بهخاطر شکل بدنشان ملامت نکنید و هرگز آنها را با دیگران مقایسه ننمایید.
به فرزندان خود بگویید که آنها را همانطور که هستند دوست دارید.
سعی کنید هر زمان که امکانپذیر باشد همراه با خانواده غذا بخورید.
به کودکان خاطرنشان کنید که هنرپیشههای تلویزیون و مدلهای مجلات مُد بدن سالم و طبیعی ندارند.
کودک خود را تحت رژیم غذایی قرار ندهید؛ مگر آنکه پزشک شما را به این کار تشویق کند.
اجازه ندهید کودکتان در تارنماهای مخصوص افراد پراشتها جستوجو کند. این تارنماها توصیههای نامناسبی از طرف بیماران به کودک منتقل میکنند؛ به آنها یاد میدهند که چگونه غذا را تخلیه کرده و رفتار همدیگر را مورد حمایت قرار میدهند.
اگر فرزند شما در ورزشهای رقابتی فعالیت میکند، حتماً نقطه نظرات مربی او در خصوص وزن بدن را مورد بررسی قرار دهید.
از علایم اعتماد به نفس پایین، اضطراب، افسردگی و اعتیاد به مواد مخدر یا الکل آگاه باشید و هر زمان که چنین چیزی در فرزند خود مشاهده کردید، بلافاصله نسبت به درمان آن اقدام کنید.
اگر فکر میکنید کودکتان مبتلا به اختلال تغذیهای است برای کمک پزشک و مداخلهی انجامشده از طرف او صبر نکنید. هرچه این اختلال زودتر درمان شود، عوارض آن کمتر شده و درمان راحتتر انجام میشود.
بسیاری از بیماران مبتلا به پراشتهایی عصبی دچار شکست میشوند. این افراد برای پیشگیری از این مسأله میتوانند توصیههای زیر را رعایت کنند:
هرگز رژیم نگیرید. در عوض برنامهریزی کنید تا از غذاهای سالم استفاده نمایید.
با بقیهی افراد غذا بخورید و به تنهایی از غذا استفاده نکنید.
درمان را ادامه دهید و نکات توصیهشده را کاملاً اجرا کنید.
افکار منفی خود را تحت نظر قرار داده و سعی کنید با خود مثبت فکر کنید.
هر روز سعی کنید زمانی را به انجام امور لذتبخش اختصاص دهید.
همیشه مشغول باشید، ولی نه خیلی فعال؛ حداقل روزی هفت ساعت استراحت کافی داشته باشید.
هر روز زمانی را با افرادی که دوست دارید و آنها نیز به شما علاقه دارند بگذرانید.