چاقی مسئله ای است که امروزه بسیاری از افراد دچار آن هستند. شاید برای برخی افراد تناسب اندام بسیار مهم باشد حتی اگر به قیمت جانشان هم تمام شود ، می خواهند وزن خود را کم کنند. توجه داشته باشید که در پیش گرفت برخی از رژیم ها می تواند در دراز مدت برای شما دردسر آفرین باشد.
البته که تقصیر شما نیست، چاق شدن تا حدودی تقصیر شماست، اما این که فکر کنید با رژیم غذایی خاص، در کوتاه ترین زمان ممکن می توانید به وزن ایده آل برسید، حتما اشتباه است. این جملات فقط در تبلیغات کاربرد دارد، نه در زندگی واقعی شما.
واقعیت این است که رژیم های سخت و کوتاه مدت کاهش وزن که مبنایش حذف یا کاهش برخی مواد غذایی ضروری یا محدود کردن وعده های اصلی غذایی است، حاصلی جز از دست رفتن سلامت جسمی و روحی در کوتاه مدت یا درازمدت نخواهد داشت.
رژیم کاهش وزن از هر فردی تا فرد دیگر متفاوت است؛ یعنی روش زندگی، شرایط فیزیکی و علت چاقی هر شخص باید در نوع رژیم غذایی وی در نظر گرفته شود.
بهترین و اصولی ترین برنامه غذایی کاهش وزن، چیزی است که بر پایه تغذیه متعادل، متناسب و متنوع پایه ریزی شده باشد و علاوه بر این بتوان آن را در درازمدت حفظ کرد.
دکتر تیرنگ نیستانی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی با تاکید بر این که همه رژیم های کاهش وزن صحیح نیست، می گوید: علت افزایش وزن در افراد مختلف متفاوت است یعنی ممکن است به دلایلی چون تغییر سبک زندگی، مسائل ژنتیکی و سابقه خانوادگی، الگوی نامناسب غذایی و کاهش فعالیت فیزیکی اتفاق بیفتد. پس ارائه یک رژیم اصولی که بتوان در درازمدت نیز آن را حفظ کرد، نیاز به بررسی این عوامل در هر فرد دارد.
حتی در بسیاری افراد با وجود وزن متناسب و طبیعی، چاقی های موضعی مشاهده می شود. یعنی فرد با شاخص توده بدنی طبیعی همچنان چاق محسوب می شود که بنا به نظر متخصصان تغذیه این مساله حتی می تواند خطرناک تر از اضافه وزن های طبیعی باشد که در آن وزن به طور کلی بالا می رود. به همین دلایل است که این متخصصان، رژیم های متفاوتی را برای کاهش وزن افراد که شامل یک برنامه صحیح تغذیه ای و فعالیت فیزیکی مناسب باشد، توصیه می کنند.
رژیمی با طعم سبزیجات
رژیم های غیراصولی همان هایی است که برای کاهش وزن در زمانی کوتاه توصیه می شود، بدون آن که به این نکته توجه شود که رژیم کاهش وزن برای هر فرد با در نظر گرفتن شرایط زندگی وی، تاریخچه بیماری ها، بحث ژنتیک و فعالیت های فیزیکی اش متفاوت است.دکتر نیستانی در گفت وگو با جام جم با تاکید بر این که رژیم های غذایی نادرست عوارض کوتاه مدت و درازمدتی بجا می گذارد که برخی از آنها غیرقابل درمان است، می گوید: یکی از خطرناک ترین رژیم ها، رژیم تک غذایی با تاکید بر مصرف سبزیجات است. البته این نوع رژیم سبزی خواری با گیاهخواری متفاوت است، چراکه در گیاهخواری معمولا تنوع مصرف مواد غذایی با مصرف شیر و تخم مرغ یا دانه های روغنی تا حدی حفظ می شود، اما در این نوع رژیم به غیر از میوه و سبزیجات هیچ یک از گروه های غذایی دیگر که وجودشان برای حفظ سلامت بدن ضروری است در برنامه تغذیه ای دیده نشده است.
این متخصص تغذیه می افزاید: متاسفانه بسیاری از افرادی که دچار چاقی یا اضافه وزن بالا می شوند تحت تاثیر یک یا دو عادت اشتباه تغذیه ای به چاقی مبتلا شده اند که عمده ترین این عادت ها می تواند جایگزین کردن میوه ها به جای وعده های اصلی غذایی باشد. چراکه میوه ها نیز اگر به مقدار زیاد و نامتناسب با شرایط جسمی فرد مصرف شود، به چاقی منجر خواهد شد، زیرا میوه ها نیز کالری دارند. همچنین عوارض چنین رژیم های غذایی اشتباهی می تواند عصبی شدن، پرخاشگری، کم خونی، اختلال قاعدگی، کمبود ریزمغذی ها و اختلالات پوستی و گوارشی باشد.
حذف غلات یعنی کمبود آهن وکلسیم
«اگر نان و برنج را از غذای روزانه ات حذف کنی به سرعت لاغر می شوی.» مسلما چنین توصیه ای را همه ما بارها از دیگران شنیده ایم غافل از آن که هیچ گروه غذایی در برنامه غذایی درست نباید نادیده گرفته شود و به گفته دکتر نیستانی سهم عمده ای از نیازهای تغذیه ای هر فرد از گروه غلات یعنی نان و برنج تامین می شود. بخصوص آن که غلات منبع خوب فیبر و تامین ویتامین های گروه B است. حتی مطالعات و بررسی های جدید نشان می دهد که سهم عمده آهن و کلسیم مورد نیاز بدن از طریق مصرف غلات تامین می شود.
هیچ وعده غذایی را حذف نکنید
«اگر شام ات را حذف کنی و به جای آن سالاد یا میوه بخوری به سرعت شکمت آب می شود.» دکتر نیستانی با خطرناک دانستن این نوع رژیم کاهش وزن که با توصیه به حذف یک وعده غذایی اصلی و بویژه وعده شام همراه است، می گوید: کسی که از خوردن شام انصراف می دهد یا گرسنه است و شام نمی خورد یا این که احساس گرسنگی نمی کند و حذف این وعده را به عنوان یک الگوی غذایی برای کاهش وزن برمی گزیند. در هر دو شرایط، بدن برای مقابله با افت قند خون تا وعده بعدی که حداقل ۱۰ تا ۱۲ ساعت با نوبت شام فاصله دارد، ناگزیر باید از ذخایرش که فقط منحصر به چربی نمی شود، استفاده کند. از آنجایی که چربی ها نمی تواند در بدن تبدیل به قند شود از پروتئین های ماهیچه استفاده می کند که حاصل اش تحلیل رفتن ماهیچه ها و به دنبال آن ذخایر استخوانی در درازمدت است.
● سنگ کیسه صفرا، پیامد رژیم های کم کالری
دسته ای از رژیم های کاهش وزن در کوتاه مدت به رژیم های بسیار کم کالری اختصاص دارد که در موارد معدودی برای برخی بیماران بستری که باید وزنشان بسرعت کاهش یابد، توصیه می شود، اما از آنجایی که مردم به خودی خود و بدون مشاوره متخصص تعذیه نمی دانند که به چه میزان کالری در روز نیاز دارند و کاهش مصرف کالری دریافتی شان با هدف کاهش وزن باید صورت بگیرد، محدود کردن خودسرانه مواد غذایی می تواند خطر ایجاد سنگ کیسه صفرا، کمبود مواد مغذی و ریزمغذی ها را به همراه داشته باشد. چنین برنامه غذایی نه تنها در درازمدت موثر نیست بلکه شخص قادر به تداوم آن نخواهد بود.
