امروزه شبکه های اجتماعی علاوه بر مزیت هایی که دارند توانسته اند تهدیدی جدی برای زندگی زناشویی باشند.با گسترش این شبکه ها متاسفانه مواردی از قبیل خیانت،رفیق بازی،اعتیاد و … گسترش یافته است.اگر دقت کنید زمانی که این شبکه ها نبودند صمیمیت بیشتری در خانواده ها وجود داشت و افراد وقت بیشتری در کنار هم بودند.
چه کسانی تاثیرپذیرند؟
تاثیراتی که انسان‌ها از عوامل محیطی خویش می‌پذیرند، انکارناپذیر است. قطعا فرد در میزان این تاثیر‌پذیری نقشی بسیار مهم ایفا می‌کند. برای مثال در زمینه اعتیاد کسانی که از عزت نفس پایینی برخوردارند و همچنین از قدرت لازم برای استفاده از رفتار جرئت‌مندانه و «نه گفتن» برخوردار نیستند، بیشتر از افراد دیگر تحت تاثیر دوستان یا اشخاصی که پیرامون‌شان هستند و مصرف‌کننده‌اند، قرار گرفته و رو به مصرف مواد می‌آورند و کسانی که در این دو مورد، عزت نفس و رفتار مقتدرانه، ضعفی ندارند، بسیار کمتر تحت تاثیر دیگران قرار می‌گیرند. در اینجا قصدم این نیست که نقش شبکه‌های پرزرق و برق و برنامه‌ریزی‌شده را بر روابط نادیده بگیرم، بلکه بیشتر می‌خواهم به نقشی که هرکدام از ما در زندگی به‌عهده می‌گیریم و طریقه و نوع ایفای نقش، بپردازم. با این مقدمه به زمان حال برمی‌گردیم.
در حال حاضر، داشتن گوشی اندرویددار و حضور در شبکه‌های اجتماعی ظاهرا از ملزومات جدی زندگی است و حتی در خانواده‌هایی که شرایط مالی مناسبی وجود ندارد، این موضوع قابل تأمل است. بهتر است این واقعیت را بپذیریم که در عصر ارتباطات نمی‌توان افراد را از استفاده و عضویت در شبکه‌های مجازی برحذر داشت،زیرا فواید و اثرات مثبت این مسیر نیز انکارناپذیر است. آنچه اهمیت دارد قطعا نوع و شکل و فرهنگ استفاده از این نرم‌افزارها و برنامه‌هاست که متاسفانه بعد از ایجاد مشکل، تازه به یاد فرهنگ‌سازی می‌افتیم. بیاییم نگاهی به عوامل مثبت و منفی این شبکه‌ها داشته باشیم و تاثیرات آن را بر زوج‌ها بررسی کنیم؛ زوج‌هایی که عملا هسته یک خانواده را تشکیل می‌دهند، یعنی مهم‌ترین بخش اجتماع.
فواید شبکه‌های اجتماعی
1. ایجاد سرگرمی
برای بسیاری افراد که به عناوین مختلف سرگرمی‌های غنی و مناسب ندارند، این شبکه‌ها می‌توانند سرگرم‌کننده باشند. گاهی شاهدیم اشخاصی که در شغل‌هایی مانند فروشندگی مشغولاند، در زمان‌های بی‌کاری از شبکه‌های مختلف بازدید می‌کنند و سرشان با گوشی گرم است. خواندن مطالب متفاوت، دیدن تصاویر و ویدئوهای مختلف زمینه سرگرم‌شدن را مهیا می‌کند.
2. بالاتررفتن سطح اطلاعات عمومی
اشخاصی را می‌بینیم و می‌شناسیم که حاضر به خواندن کتاب یا شرکت در کلاس آموزشی نمی‌شدند، حالا در گوشی خود درحال خواندن و پیگیری موضوعات مختلف و بعضا آموزشی‌اند. عضویت افراد در شبکه‌های خبری، علمی و روان‌شناسی باعث افزایش سطح اطلاعات افراد و درنهایت جامعه خواهد شد.
3. افزایش و سهولت در روابط افراد
اگر زمانی برای ارتباط با عزیزان و دوستان صمیمی و آشنایان راحت‌ترین مسیر تلفن بود، اکنون کافی است به گروه‌هایی که در خانواده‌ها و اقوام شکل می‌گیرد، سر زد. گروه‌هایی که در آن از عقاید و افکار و مسائل روزمره و تاریخ مهمانی‌هایشان صحبت می‌کنند، نوشتاری، تصویری و با ضبط صدا، دوستان قدیمی یکدیگر را می‌یابند و به یاد ایام قدیم خاطرات خود را به اشتراک می‌گذارند.
4. تبلیغات شغلی و تلاش برای افزایش درآمد
موارد استفاده از این شبکه‌ها فقط به رابطه با دوستان و اقوام و سرگرمی و افزایش اطلاعات ختم نمی‌شود، مدتی است افرادی با مشاغل مختلف از این شبکه‌ها برای تبلیغ و معرفی کالاهای خود و فروش آن‌ها استفاده می‌کنند. حذف واسطه‌ها، بدون اجاره دفتر یا مکانی خاص باعث کاهش چشمگیر قیمت‌ها برای مصرف‌کنندگان و خریداران است.
مضرات شبکه‌های اجتماعی
1. اشتغال زیاد و اعتیاد به حضور در کانال‌ها و چک‌کردن دائمی آن‌ها
در بخش سرگرمی این برنامه‌ها، برخی افراد با سنین مختلف که تعدادشان نیز کم نیست، گاهی ساعت‌ها وقت خود را در این شبکه‌ها صرف می‌کنند و عملا نمی‌توان آن‌ها را از موبایل‌شان جدا کرد تا جایی که هم‌اکنون اختلالاتی با عنوان اعتیاد به گوشی، نگرانی از گم‌شدن گوشی، قطع اینترنت، جاگذاشتن گوشی، تمام‌شدن شارژ باتری تحت عنوان موبوفوبیا و نوموفوبیا تشخیص داده شده است.
2. امکان راحت دسترسی به موارد غیراخلاقی و غیرقانونی
این مورد از دیرباز به غیر از گوشی و پیش از ایجاد شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک و مانند آن وجود داشته است؛ از زمانی که دسترسی به اینترنت بیشتر شد و امکان استفاده از آن برای اکثر افراد مهیا شد. بنابراین نمی‌توان همه تقصیر را به گردن شبکه‌های اجتماعی انداخت اما گوشی‌همراه زمینه را برای استفاده مخفیانه نیز بیشتر مهیا می‌کند. بنابراین برای کسانی که شاید از وجدان اخلاقی ضعیف‌تری برخوردارند، زمینه برای سوءاستفاده آماده شده است. شکایات همسران نیز در این مدت بیشتر شده، مواردی در اتاق مشاوره با آن روبه‌رو هستم مبنی بر شِکوه از اینکه همسرم در کانال‌های غیراخلاقی عضو است و در گوشی‌اش تصاویر و فیلم های غیراخلاقی زیادی وجود دارد.
اینجا با واقعیتی روبه‌روییم؛ استفاده زیاد و غیراصولی، سرک‌کشیدن به هرکانالی و عضویت در آن ها زمینه‌ای برای انحرافات و تخریب رابطه زناشویی ایجاد می‌کند و می‌تواند ذائقه فرد را خراب کرده، به خیانت و طلاق عاطفی منتهی شود.
3. دورشدن همسران و اعضای خانواده از یکدیگر
از دیگر معایب استفاده مکرر و وابسته‌گونه به شبکه‌های اجتماعی، فاصله‌گرفتن افراد از یکدیگر است. افراد خانواده در کنار یکدیگرند اما هرکدام با یک گوشی مشغولاند. ارتباط حضوری آدم‌ها با یکدیگر کاملا تحت‌الشعاع قرار گرفته است و در مهمانی‌ها نیز شاهد این مورد هستیم.
در زندگی زناشویی نیز این مورد به‌شدت تاثیرگذار و مخرب است. شکایت یکی از مراجعان من این بود که خانمم گوشی‌اش را داخل رختخواب نیز می‌آورد و تا آخرین لحظه‌ای که خوابش ببرد، مشغول است.
خانمی مطرح می‌کرد که شوهرم بعد از آمدن به منزل و صرف شام بلافاصله گوشی‌اش را برمی دارد و مشغول می‌شود و در مقابل اعتراض من می‌گوید: اگر حرفی داری بگو من گوش می‌دهم.
به قول باربارا دی آنجلیس، زن و شوهری که در یک روز حداقل 20 دقیقه صحبت موثر با یکدیگر نداشته باشند، آن روز را جزو زندگی مشترک به حساب نیاورند چراکه آن روز مجرد بوده‌اند.
به طور کلی می توان گفت اعتیاد و وابستگی روانی موضوعی است که عملا در زندگی همه جاری است. مثلا به نوشیدن چای عادت کرده‌ایم، به تماشاکردن تلویزیون، شنیدن موزیک و مانند آن‌ها وابستگی داریم. نکته قابل تامل این است که تشخیص دهیم کدام‌یک از وابستگی‌هایمان مضر است و ما در برابر آن احساس ضعف می‌کنیم و برای غلبه بر این ضعف نیاز به چاره‌اندیشی داریم. مثلا اگر برای چند روز در برابر نوشیدن چای مقاومت کنیم، عادت‌مان تغییر می‌کند و فشار کمتری را تجربه می‌کنیم.
تذکر بسیار جدی برای همسران
بی‌توجهی به یکدیگر، نگذراندن زمان کیفی مناسب، نبود یا کمبود محبت و خلل در روابط عاطفی و جنسی زنگ خطری جدی برای ادامه مناسب و باکیفیت و وفادارانه یک ارتباط است.
ارتباط را می‌توان به باغ تشبیه کرد؛ همان‌طورکه باغ برای ادامه حیاتش به نور مناسب، آب کافی و خاک مرغوب و رسیدگی باغبان نیاز دارد، رابطه نیز برای ادامه حیات خود به آگاهی،توجه، مراقبت، تعهد و دلسوزی، گرما، صمیمت، تفریح و وفاداری نیاز دارد و درصورت رعایت این موارد می‌توان آن را زنده نگه داشت، درغیراین‌صورت از بین خواهد رفت و خزان آن را شاهد خواهیم بود. اگر واقعا تخریب نشود، عملا فقط ظاهرش حفظ خواهد شد و در باطن گرما و صمیمیت و نشاطی از آن برنخواهد خاست و رضایتی برای طرفین ایجاد نخواهد شد.
منبع: مجله ی زندکی ایده آل
