آب یکی از مهم ترین و اصلی ترین موادی است که بدن انسان در طول روز به آن نیاز شدید دارد. فرد باید همیشه میزان آب مورد نیاز خود را استفاده کند ، چرا که کم آبی بدن در مدت کوتااهی می تواند باعث چروکیدگی پوست و به مرور بیماری های دیگر شود.
کمبود آب در بدن می تواند عواقب بسیاری را در پی داشته داشته باشد؛ از خشکی و چروکیدگی پوست گرفته تا یبوست! در ادامه این مطلب به مهم ترین عوارض کمبود آب در بدن اشاره خواهیم کرد…
کم آبی و پرخوری
مصرف آب به صورت مستقیم با متابولیسم بدن یا تولید انرژی ارتباط مستقیم ندارد. یعنی با نوشیدن آب در بدن انرژی تولید نمی شود، اما از آنجایی که کم آبی می تواند روی مرکز گرسنگی بدن اثر بگذارد، ممکن است با کم آب شدن بدن الگوهای غذا خوردن هم تغییر کنند. به عبارت ساده تر امکان تغییر در مقدار، نوع و حجم غذا خوردن در اثر کم آبی بدن وجود دارد. بنابراین اگر فردی بخواهد الگوی غذایی مناسبی داشته باشد و پرخوری سراغش نیاید، باید به اندازه کافی در طول روز آب بنوشد و اجازه ایجاد شرایط کم آبی را در بدنش ندهد. مصرف متعادل و به اندازه آب هم از فردی به فرد دیگر یا از شرایطی تا شرایط دیگر تفاوت می کند. اگر به محض کوچک ترین احساس خشکی دهان، نیاز بدن?تان را به آب با نوشیدن یک لیوان از این مایع حیات پاسخ دهید، به طور حتم دچار کم آبی و برهم خوردن نظم کارکرد ارگان های مختلف بدنتان نخواهید شد. بهتر است بدانید مهم ترین علامت کم آبی بدن، خشک شدن دهان است که باید به آن توجه داشته باشید.
کم آبی و عدم دفع دارو
کم آبی در سالمندان بیشتر از سایر افراد اتفاق می افتد، بنابراین نوشیدن آب کافی و متعادل برای آنها اهمیت زیادی دارد. از طرف دیگر، معمولا داروهای زیادی را با توجه به شرایط?شان مصرف می کنند. از آنجایی که مواد متابولیکی ناشی از مصرف داروها باید از بدن دفع شوند و دفع این مواد بیشتر از طریق ادرار و کلیه صورت می گیرد، باید در طول روز و همراه با داروهایشان به مقدار کافی آب بنوشند. به عبارت ساده تر، به دلیل اینکه دفع مواد زائد داروها با دفع مقدار قابل توجهی از آب بدن همراه است و این مساله می تواند باعث کم آب شدن بیش از اندازه بدن سالمندان شود، پس آنها نباید نوشیدن مقدار کافی آب را فراموش کنند. بدن سالمندان به صورت فیزیولوژیکی، چه دارو مصرف بکنند و چه نکنند، در معرض کم آبی قرار دارد و این نشان دهنده اهمیت نوشیدن آب در این گروه از افراد است. توجه به تعادل آب و الکترولیت و تامین آب موردنیاز بدن در تمام گروه های سنی و جنسی اهمیت زیادی دارد و توجه به این مساله در شرایطی خاص مانند ابتلا به برخی بیماری ها و در گروه سالمندان و نوزادان که جزو آسیب پذیرترین گروه ها هستند، اهمیت دوچندانی پیدا می کند. براساس نتایج مطالعات کوچک ترین تغییر در شرایط تعادل مایعات در بدن، با اختلالات در تمرکز ذهنی و مشکلات شناختی در مغز همراه است و فعالیت های روزانه فردی که با کاهش تمرکز ذهنی روبرو است و به هماهنگی نیاز دارد دچار اختلال می شود. این اختلال می تواند حتی تا مرحله بیمارگونه نیز پیش برود.
کم آبی و کاهش قدرت یادگیری
نکته دیگر در مورد نقش آب در میزان یادگیری افراد است. بد نیست بدانید کوچک ترین میزان کاهش آب و مایعات در بدن افراد، اول از همه بر مغز اثر می گذارد به گونه ای که اگر آب بدن فردی کم بشود، قدرت تمرکز ذهنی او هم تحت الشعاع قرار می گیرد و کاهش می یابد. شاید برایتان جالب باشد اگر متوجه شوید حتی ۲ تا ۳ درصد کاهش دریافت آب هم می تواند تمرکز و توجه ذهنی را در بدن کاهش دهد و این کاهش توجه و تمرکز به طور مستقیم روی یادگیری به خصوص کودکان، نوجوانان یا دانشجویان در حال تحصیل یا هر فرد دیگری که در حال استفاده از حداکثر پتانسیل ذهنی خود برای یادگیری است، تاثیرگذار خواهد بود. چنین مساله ای نشان می دهد کم آبی می تواند بر عملکردهای ذهنی اثر مستقیمی داشته باشد.
کم آبی و عادت ماهیانه
نوشیدن آب در زنان به دلیل اینکه در دوران عادت ماهیانه، دفع خون با مقداری از آب و الکترولیت همراه است، در پیشگیری از کم آبی و تعادل آب و الکترولیت نقش موثری دارد. اگر در این شرایط به تعادل آب و الکترولیت توجه نشود، حداقل اختلالات که همان «حالت های شناختی» یعنی تمرکز ذهنی است، بروز پیدا می کند و باتوجه به شدت کم آبی، به صورت خفیف یا شدید نمایان می شود. در صورتی که کم آبی بدن، بسیار جدی باشد، مسایل کلینیکی و بالینی را هم همراه دارد بنابراین نوشیدن آب در دوران عادت ماهیانه اهمیت زیادی دارد و باید با توجه به شرایط فردی، تعادل آب و الکترولیت بدن تنظیم و کنترل شود. از سوی دیگر، نوشیدن آب در دوره یائسگی در سلامت بدن موثر است. دوره یائسگی معمولا در سنین ۵۰ ۴۵ سالگی اتفاق می افتد و با دوران سالمندی همراه است. در این دوره با کاهش فعالیت بدنی، بافت ماهیچه ای بدن کاهش می یابد و بافت پیوندی و چربی جایگزین آن می شود. درواقع با تغییر در شرایط فیزیولوژیک و شیوه زندگی، فرد به شدت در معرض کم آبی قرار می گیرد. بنابراین توصیه می شود همان طور که تمام حواس خود را حساس نگه می دارید، با کمترین احساس تشنگی یعنی خشکی مخاط دهان باید آب بنوشید تا از بروز اختلالات ناشی از کم آبی پیشگیری کنید.
