شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که در مواجهه و صحبت با برخی از افراد بسیار بی انگیزه هستید و معتقدید زیاد و پراکنده حرف زدن آنها شما را بی حوصله و دلزده می کند در مقابل هم حتی ممکن است با کسانی روبه رو شوید که به اصطلاح در حرف زدن با آنها چیزی برای گفتن نداشته باشید و مخاطبتان جرقه ای را برای باز کردن سر صحبت در ذهنتان روشن نمی کند.
هر دو دسته از این نوع افراد مخاطبانشان را خسته می کنند و درواقع نه تنها منزوی وگوشه گیر می شوند بلکه احساس و ذهنیت اطرافیان را نسبت به خود تغییر می دهند. اما تاکنون به این فکر کرده اید که شما جزو کدام دسته هستید و ذهنیت مخاطبتان در صحبت با شما چیست؟ آیا طرف مقابلتان برای صحبت با شما سر ذوق می آید یا اینکه کاملا فراری است؟
دکتر حمید فرج الهی روانشناس در گفت و گو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان با اشاره به شرایطی که منجر به بروز پرحرفی یا کم‌حرفی در افراد می شود، گفت: معمولا این حالات در افرادی که، احساس خوبی نسبت به خودشان ندارند، فاقد مهارت‌های ارتباطی هستند، در دوران کودکی توجه و دلبستگی کمی را دریافت کرده‌اند، احساس تنهایی می‌کنند، به دنبال راهی برای پرکردن خلاهای درونی یا خشمگین و مضطرب هستند، دیده می شود.
درون گرا هستید یا برون گرا؟
فرج اللهی درباره مقایسه روان‌شناسانه بین افراد درون‌گرا و برونگرا بیان کرد: بعضی از مردم ترجیح می‌دهند کمتر با مردم روبرو شده و حرف زنند درحالی که برخی دیگر کار و صحبت با دیگران را ترجیح می‌دهند. طبق تقسیم‌بندی‌های روانشناسی به افرادی که جزو دسته اول هستند، افراد درون‌گرا و به گروه دوم، افراد برونگرا می‌گویند.
وی افزود: درون‌گرایی، ویژگی افرادی است که تودار هستند و به کناره‌گیری از مردم و تنهایی گرایش دارند، لذا غالبا به افراد کم‌حرف معروف هستند؛ ویژگی گوشه‌گیر بودن این افراد به‌ندرت دچار تغییرات اساسی می شود. اما افراد برونگرا بیشتر به ارتباطات اجتماعی و صحبت بامردم گرایش دارند.
به گفته وی از آنجاکه افراد برونگرا علاقه به کار گروهی و صحبت با دیگران دارند، پس می‌توان گفت بسیاری از افراد برونگرا افرادی خوش‌صحبت و شاید هم پرحرف هستند.
نظرتان چیست؟ دیکته نانوشته یا دیکته پراز اشتباه؟
این دکترای روانشناسی اظهار داشت: نکته مهم این است که همه افراد باید یاد گیرند در موقعیت‌های ارتباطی، انعطاف‌پذیری بیشتری داشته باشند تا به آنها پرحرف، وراج یا کم‌حرف و تودار گفته نشود.
وی درباره افراد کم حرف گفت: فقدان اعتمادبه‌نفس از مهم‌ترین علت‌های کم‌حرفی است؛ یعنی شخص به خود باور ندارد که بتواند گفتگویی باکیفیت را با دیگران به‌درستی اجرا کند بنابراین حتماً از انجام آن سربازمی‌زند و اعتقاد دارد یک دیکته نانوشته بسیار بهتر از یک دیکته نوشته‌شده اما دارای غلط است.
وی با بیان اینکه فقدان اعتماد به نفس باعث می‌شود افراد نتوانند احساسات واقعی خود را نشان دهند و افراد کم‌حرف باشند، افزود: هیچ انسانی موظف نیست که همه مردم را تحت تأثیر اعمال و رفتار خود قرار دهد پس باید به‌راحتی هم‌صحبتی با دیگران را شروع کرد و به‌تدریج آن رابهبود بخشید.
این خانواده ها فرزندانی کمرو بار می آورند
فرج اللهی یکی از علت‌های اساسی در پرحرفی یا کم‌حرفی را نداشتن مهارت‌های ارتباطی دانست و بیان کرد: باوجود گسترش علم و رشد ذهنی بشر در حوزه‌های مختلف اما بی‌سوادی ارتباطی، هنوز یکی از مشکلات شایع بشر در دنیای امروز است که این خود زمینه‌ساز مشکلات روانشناختی دیگری می‌شود.
وی درباره رفع این بی سوادی ارتباطی توصیه کرد: قبل از آنکه خانه را ترک کنید، مطمئن شوید که حرفی جالب برای گفتن دارید. مطالب لازم برای گفتگوی مناسب با دیگران در کتاب‌ها، مجله‌ها و شبکه‌ها اجتماعی به‌وفور قابل دسترس است و می توان آنها را به خاطر سپرد.
این دکترای روانشناسی ادامه داد: علم روانشناسی ثابت کرده، دوران کودکی و اتفاقات سال‌های آغازین زندگی تأثیر اساسی و پایدار بر همه مراحل زندگی خواهد گذاشت و قطعاً خانواده و محیطی که فرزندان در آن رشد می‌کند درپرحرف بودن یا کم حرف بودن و خجالتی بودن یا نبودن وی مؤثر است. اگر والدین افرادی کمرو باشند احتمالا این خصوصیت را به فرزند خود نیز منتقل می‌کنند، همچنین والدین عصبی و سخت‌گیر نیز فرزندانی کمرو و خجالتی خواهند داشت.
تضاد دنیای مردان کم حرف با دنیای خانم‌های عاشق صحبت
فرج اللهی عنوان کرد: خانم‌ها همواره با ذکر جزئیات همه‌چیز را بیان می‌کنند و این موضوع را از جانب دیگران هم می پسندند، در حالی که مردان بسیار متفاوت هستند. اکثر مردان با کاهش حداقلی تبادل اطلاعات، فقط نتیجه نهائی را اعلام می‌کنند، بنابراین از ذکر جزئیات خودداری می‌کنند و به‌جای آن دید کلی و اجمالی ارائه دهند، از زنان هم درخواست دارند به ارائه یک دید اجمالی بسنده کنند.
وی افزود: هرگاه یک مرد و زن باهم به گفت‌وگومی‌نشینند، بیشتر اوقات نتیجه ای مانند عدم صحبت به اندازه کافی یا احساس آقایان بر صحبت بیش از اندازه بانوان یا احساس بانوان بر صحبت ناکافی آقایان حاصل می شود.
فرج اللهی یادآور شد: از آنجا که یکی از عوامل موثر در بروز مشاجره میان زوجین، عدم آگاهی و شناخت نسبت به تفاوت خصوصیلت بین مردان و زنان است، مردان در هنگام احساس پرحرفی بانوان همواره باید این نکته را به خاطر داشته باشند که این مسئله تنها به دلیل ایجاد صمیمیت بیشتر و استحکام روابط موجود بامرد است و دلیلی بر اذیت یا آزار مخاطب نیست.
عاملی که شما را موقتا پرحرف می کند؛ خودخوری ممنوع!
این دکترای روانشناسی درباره دلایلی که می‌تواند به‌طور موقتی باعث کم‌حرفی یا پرحرفی شود، گفت: خشم و عصبانیت نسبت به اتفاقاتی که در زندگی همه ما رخ می‌دهد، یکی از این دلایل است. بنابراین سعی کنید اگر حرفی روی دلتان سنگینی می‌کند قبل از اینکه مابین شما و کسانی که دوستشان دارید فاصله بی اندازند هر چه زودتر آن را به زبان بیاورید. درواقع بهتر است اگر از کسی گله و شکایتی دارید به‌جای خودخوری، با آرامش با او صحبت کنید.
به گفته وی، صحبت کردن همیشه به شفاف شدن فضا و برطرف کردن بسیاری از سوءتفاهم‌هایی که در اثر سکوت‌های بیجا ایجاد می‌شود کمک می‌کند.
فرج اللهی ادامه داد: همچنین معمولا افراد مضطرب برای رهایی از این حالت خود به پرحرفی رو می آورند. این حالت که درخانمهای مضطرب، بیشتر گزارش می‌شود؛ یعنی خانم‌ها تلاش می‌کنند با حرف زدن اضطراب خود را تخلیه کنند. البته افرادی هستند که پرحرفی در آن‌هادوره‌ای اتفاق می‌افتد.
تستی ساده برای رفع زیاده یا کم‌گویی
وی راههای غلبه بر پر حرفی و کم حرفی را به شرح زیر بیان کرد:
1- مکالمات روزمره خود را مورد بازبینی قرار دهید
شاید خوب باشد که گفت‌وگوهای خود را ضبط و سپس به آن گوش کنید، در این حین چند سؤال مشابه سؤالات زیر را از خودتان بپرسید و صادقانه پاسخ دهید:
الف- چه کسی بیشتر در جمع صحبت می‌کرد؟
ب- آیا بیشتر در مورد من صحبت کردیم یا دیگر دوستانم؟
2- بررسی کنید که چقدر بیشتر از حد لازم صحبت کرده‌اید
آیا شما اغلب در حال به اشتراک گذاشتن اطلاعاتی به دیگران هستید که منظور شما را نمی‌رساند؟
پیشنهاد من به شما این است که یک دفترچه کوچک همراه داشته باشید یا در تلفن همراه خود هر بار حس کردید که این‌گونه صحبت می‌کنید، یک علامت بزنید و بررسی کنید که در روز چند بار این اتفاق رخ می‌دهد.
3- به‌صورت آگاهانه تلاش کنید که بیشتر گوش دهید و کمتر پرحرفی کنید
مردم شنونده‌های خوب را دوست دارند زیرا هرکسی در درون خود دوست دارد که در مورد خودش صحبت کند.
4- بیش‌ازحد اجازه ندهید سکوت حکم‌فرما شود
این نکته‌ای مهم در نشست‌های گروهی است.
5- لازم نیست که جزئیات بی‌ارزش را در مورد یک موضوع بیان کنید
منتظر بمانید و ببینید درصورتی‌که دیگران خواستار اطلاعات بیشتری بودند، جزئیات بیشتری را بیان کنید.
6- آرام و شمرده صحبت کنید
به‌طورکلی سعی کنید سرعت خود را با مخاطبتان هماهنگ کنید، نه آن‌قدر تند صحبت کنید که مخاطب متوجه نشود و نه به‌قدری آرام که مخاطب را خسته کنید.
بنابراین با استفاده از نکات ارائه شده از جانب متخصصان روانشناسی به راحتی می توانید ویژگی پرحرفی یا کم حرفی خود را تشخیص داده و با پیگیری راهکارهای فوق آنها را بهبود بخشید. همواره اطلاع از ویژگی های خود و دیگران می تواند در داشتن ارتباطاتی خوب بخصوص در زندگی مشترک موثر واقع شود.
گزارش از محیامعصومی
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان