در مطالب گذشته در رابطه با جوانه ها توضیحااتی دادیم ، همانطور که می دانید امروزه جوانه ی دانه های مختلف مانند گندم ، جو و حتی یونجه در فروشگاه ها به فروش می رسد. استفاده از این جوانه ها برای رشد قدی کودک بسیار مفید است.
این ادعا درست است که جوانه ها ارزش غذایی بالایی دارند؟
بله. هر دانه ای یک قوه نامیه دارد یعنی در یک زمان تعریف شده می تواند مجددا حیاتش را آغاز کند و طی این روند، میزان مواد مغذی موجود در آن افزایش پیدا می کند.
به نظر شما ارزش غذایی دانه ها با جوانه هایشان یکسان است؟
نه. وقتی دانه به جوانه تبدیل می شود ویژگی هایی پیدا می کند که قبلا نداشته است؛ مثلا سلنیوم موجود در دانه یا قابل دسترسی نیست یا در کمترین مقدار قابل دسترسی است ولی وقتی دانه، جوانه می زند مقدار سلنیومی که بدن می تواند دریافت کند، به چند برابر افزایش می یابد. در مورد ویتامین ها هم همین طور است. به طور مثال، ۱۰۰ گرم عدس خام، ۱۵ میلی گرم ویتامین C دارد ولی ۱۰۰ گرم جوانه عدس، دارای ۵/۱۶ میلی گرم ویتامین C است. البته جوانه زدن باعث می شود میزان دسترسی بدن به پروتئین های گیاهی نیز افزایش پیدا کند. به همین دلیل توصیه می کنیم قبل از پخت غلات و حبوبات اجازه دهید جوانه بزنند. در این شرایط دسترسی به پروتئین به مراتب بیشتر می شود، مقدار پورین و پریمیدین جوانه ها نیز بالا می رود و این ترکیب ها زمانی اهمیت پیدا می کنند که فرد دچار سوختگی یا سرطان است و باید سلول ها تکثیر سریعی داشته باشند و زودتر ترمیم شوند.
آیا با پختن یا تفت دادن جوانه ها از ارزش غذایی شان کاسته می شود؟
نه، می توانیم جوانه ها را روی سالادمان بریزیم. در ضمن، اگر آنها را بپزیم، حرارت باعث از بین رفتن موادمغذی آنها نمی شود.
آیا ارزش غذایی جوانه های مختلف با هم متفاوت است؟
چارچوب کلی ترکیب های غذایی و میزان پروتئین، چربی، ویتامین ها و موادمعدنی آنها چندان تفاوتی با هم ندارد. البته برخی دانه ها و جوانه ها حاوی ترکیب هایی هستند که خاص خودشان است. مثلا برخی جوانه ها ترکیب های حلقوی دارند که اشتها را بالا می برند، برخی دیگر اشتها را کاهش می دهند، برخی حاوی ویتامین K و… هستند. برخی هم بر شدت درد قاعدگی تاثیر می گذارند.
می توانید بگویید مصرف چه جوانه ای برای چه فردی مناسب تر است؟
در کل، نمی توان گفت کدام جوانه مناسب کدام فرد یا کدام بیماری است، اما تحقیقات نشان داده برای خانم های باردار بهترین جوانه، جوانه نخود و لوبیاست چون حداقل نمایه گلایسمی را دارند و جوانه های آنها حاوی مقادیر فراوانی از ماده ای به نام سلنوسیستئین است که در فرایند افزایش قد جنین تاثیر مثبتی می گذارد. قد جنین مادرانی که در طول بارداری از این جوانه ها مصرف می کنند در مقایسه با مادرانی که جوانه نخورده اند، بلندتر است. در کل، جوانه ها سلنیوم دارند و باعث افزایش قد کودکان می شود و ما به مادران توصیه می کنیم به فرزندانشان انواع جوانه ها را بدهند تا قدشان بلندتر شود.
جوانه ها را با چه موادی مصرف کنیم تا جذب مواد مغذی شان بهتر شود؟
مواد موجود در جوانه ها، جذب کاملی دارند و میزان جذب آنها تابع شرایطی مثل حرارت و دما یا pH نیست. نیازی نیست کار خاصی انجام دهیم مثلا آن را با آبلیمو یا ماست یا روغن بخوریم تا جذب مواد مغذی شان بیشتر شود.
آیا تمام جوانه ها قابل خوردن هستند یا محدودیت و ممنوعیتی وجود دارد؟
مصرف جوانه حبوبات و غلات، محدودیت و ممنوعیتی ندارد و می توان همه آنها را مصرف کرد. البته استثناهایی هم وجود دارد. مثلا برای فردی که مصرف باقلا برایش ممنوع است و فاویسم دارد، مسلما مصرف جوانه آن نیز توصیه نمی شود.
جوانه ها را در چه شرایطی و تا چه مدت می توان نگهداری و مصرف کرد؟
مادامی که دانه خشک است، حداقل امکان فساد قارچی و کپکی را دارد اما وقتی جوانه زد چون میزان آب آن فراوان است، عمری بین ۲ تا ۶ روز در یخچال دارد. توصیه می شود برای پیشگیری از لزج و بدبوشدن جوانه، آنها را در یخچال نگهداری و فورا مصرف کنید. وقتی جوانه تغییر رنگ می دهد و لزج می شود بو و طعم آن تغییر پیدا می کند و اینها نشانه هایی از فساد هستند.
آیا لازم است جوانه ها را قبل از مصرف بشوییم؟
اگر خودتان در منزل آنها را تهیه کرده اید و دانه ها را قبل از جوانه زدن شسته اید و در شرایط مناسب نگهداری کرده اید، نیاز به شستن نیست اما جوانه های آماده بهتر است شسته و در سبدی آبشان گرفته شود و بعد مصرف شوند.
میشه جوانه رو خشک کرد
سلام به دستندرکان عزیز سایت یک سوال دارم
ایا خشک کردن جوانه ها تحت شرایط بهداشتی بر خواصشان تاثیر میگذار؟
جوانه ها را می توان در فریزر نگهداری کرد؟
فریز کردن بسیاری از خواص جوانه ها را از بین می برد. در صورت امکان از جوانه های تازه استفاده کنید