در این بخش از مجله پزشکی دکتر سلام، به شما نکات و توصیه هایی را عرض می کنیم که اگر در تعطیلات نوروزی تصمیم داشتید به سفر بروید بسیار به شما کمک خواهد کرد. همینجا برای شما سفر خوبی را آرزومندیم. تکاپوی روزهای آخر سال نوید تغییر و نو شدن می‌دهد. همه در حال خرید هستند و تدارک برای روزهای تعطیل. عده‌ای در خانه می‌مانند و به دید و بازدید و بجا آوردن سنت‌های قدیمی می‌پردازند و عده‌ای دیگر هم ترجیح می‌دهند راه سفر پیش گیرند و به نقطه‌ای نزدیک یا دور دست بروند، اما سفرهای نوروزی به برنامه‌ریزی نیاز دارد. مسافران دور از شهر هستند و امکانات نیز کمتر است و اگر حادثه یا بیماری رخ دهد، بسختی می‌توانند خود را به یک مرکز درمانی برسانند. بنابراین باید مجهز و آگاه‌تر از همیشه سفر نوروزی خود را آغاز کنند تا بتوانند نهایت لذت را از آن ببرند.
چه خطراتی در سفرهای نوروزی مسافران را تهدید می‌کند؟
خطری که مسافران را در سفرهای نوروزی تهدید می‌کند یکی در طول سفر و دیگری وقتی است که افراد در مکانی مستقر می‌شوند، بخصوص در مواردی که مسافران از شهر دور هستند و به امکانات رفاهی دسترسی ندارند. این موضوع وقتی مشکل‌تر می‌شود که کودک یا فرد بیمار و میانسالی هم همراه خانواده است.
بعضی از خانواده‌ها چادر تهیه می‌کنند و در یک نقطه دور از شهر شب را سپری می‌کنند. چادر مکان امنی نیست و ممکن است حیوانات ریز یا جانوری در اطراف آن وجود داشته باشد. به علاوه مسافران به آب شرب دسترسی ندارند و از نظر بهداشت هم در تنگنا قرار می‌گیرند یا احتمال دارد با کاهش ناگهانی دما روبه‌رو شوند. تحمل این شرایط برای جوانان شاید امکان‌پذیر باشد، ولی کودکان، شیرخواران و افراد میانسال و بیمار ممکن است نتوانند شرایط را تحمل کنند. این نحوهمسافرت مشکلات خاصی به همراه دارد.
چه نوع مشکلاتی؟
افراد بیمار یا سالمند نمی‌توانند در چنین مکانی استراحت کنند یا به‌موقع غذا بخورند. دارو برای آنها باید به اندازه کافی برداشته شود. مصرف دارو برای بعضی از بیماران ضروری است و اگر در دسترس نباشد، سلامتشان به مخاطره می‌افتد. بیماران قلبی، ریوی و دیابتی نباید زیاد از شهر دور بمانند. بیماران مبتلا به دیابت باید دقت کنند در طول سفر نوروزی مانند روزهای معمولی به‌موقع داروی خود را مصرف کرده و انسولین‌شان را تزریق کنند. همراه داشتن وعده‌های غذا در طول سفر نوروزی و اجتناب از پرخوری ضروری است. جوان‌تر‌ها باید از افراد در معرض خطر محافظت کنند و همه شرایط را بسنجند.
سفرهای جاده‌ای اگر با آگاهی انجام نشود می‌تواند برای مسافران مشکل بیافریند. بسیاری از مردم به امید این که در طول راه می‌توانند آب و غذای کافی خریداری کنند از همراه داشتن غذا اجتناب می‌کنند، اما غذای بین راهی که از رستوران‌ها یا فروشنده‌های دوره گرد تهیه می‌شود، ممکن است بهداشتی نباشد و باعث بیماری شود.
چه بیماری‌هایی در طول سفرهای نوروزی شایع‌تر است؟
بیماری‌های مربوط به سفرهای نوروزی عموما از نوع گوارشی هستند و در اثر ورود یک عامل میکروبی به دستگاه گوارش ایجاد می‌شود. اسهال و استفراغ مهم‌ترین بیماری‌های بین راهی است. این بیماری اغلب موقتی است و با کمی رعایت برطرف می‌شود.
خوردن برنج ساده همراه با ماست به بهبود کمک می‌کند، ولی همیشه چنین نیست و احتمال بروز بیماری عفونی جدی هم وجود دارد. اسهال و استفراغ غیرعادی یا خونی توام با تب یا اسهال و استفراغی که ادامه یابد و قطع نمی‌شود، حتما نیاز به معاینه پزشک دارد. در اسهال و استفراغ شدید به‌سرعت آب بدن کاهش پیدا کرده و بیمار دچار کم آبی می‌شود. کم آبی بدن خطرناک است و هر چه سریع‌تر آب بدن با تزریق سرم باید جایگزین شود.
چه غذاهایی را برای سفرهای نوروزی توصیه می‌کنید؟
غذاهای سرخ شده و سنگین، مواد گوشتی، ماهی و تخم‌مرغ به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. غذاها باید جامد بوده و بهتر است در خانه تهیه شوند. متاسفانه بسیاری از ایرانی‌ها هنگام سفر مقدار زیادی تنقلات مانند شیرینی، آجیل، چیپس و پفک خریداری کرده و در طول سفر میل می‌کنند. این کار پرخوری محسوب می‌شود و باعث دل درد و دل‌پیچه خواهد شد.
لبنیات، میوه و سبزیجات تازه که در خانه بخوبی شسته شده‌اند مواد خوراکی خوبی هستند. آب مصرفی را هم باید از خانه تهیه کرد یا از آب‌های بسته‌بندی شده و پلمب‌شده استفاده شود. خوردن آب چشمه یا رودخانه در طول سفرهای نوروزی بسیار خطرناک است. اگر می‌خواهیم به رستورانی برویم، رستوران شناخته‌شده‌ای را انتخاب کنیم که از نظر بهداشتی مورد قبول است. از خوردن فست فود‌ها به دلیل این که آسان تهیه می‌شود نیز خودداری کنید.
همراه داشتن آب و صابون از ضروریات مهم سفرهای نورزی است. سرویس‌های بهداشتی بین راهی منبع آلودگی است. برای استفاده از آن می‌توانیم دستکش‌های یکبار مصرف همراه داشته باشیم و صابونی که با خود می‌بریم حتما باید مایع باشد، زیرا صابون‌های جامد آلودگی را روی سطح خود نگه می‌دارند.
چه توصیه‌ای به رانندگان در طول سفرهای نوروزی دارید؟
رانندگی در طول سفر کار دشواری است. رانندگان هر یک تا دو ساعت باید از ماشین پیاده‌شده و کمی قدم بزنند و چای بنوشند تا احساس خواب آلودگی از بین برود. اگر حادثه‌ای رخ داد، خونسردی خود را حفظ کرده و دیگران را هم به آرامش دعوت کنند. استراحت چه در طول سفر و چه وقتی به مقصد می‌رسیم بسیار مهم است زیرا خستگی باعث بی‌حوصلگی و کسالت و پرخاشگری می‌شود.
افرادی که با هواپیما سفر می‌کنند چه نکاتی را باید رعایت کنند؟
غذاهای هواپیما بهداشتی است و مشکلی ایجاد نمی‌کند. موضوع مهم در سفرهای هوایی، ساکن بودن مسافر به مدت طولانی است. وقتی پا‌ها به مدت طولانی بی‌حرکت می‌مانند، احتمال ترومبوز یا لخته‌شدن خون در عروق پا وجود دارد. این اختلال در عروق بسیار خطرناک است و اگر لخته جدا شود و به داخل خون راه پیدا کند، احتمال مرگ وجود دارد. بنابراین بعد از بلندشدن هواپیما وباز کردن کمربندها بهتر است مسافران هر ساعت حدود پنج تا ده دقیقه قدم بزنند.
بیمارانی که دچار انفارکتوس قلبی شده‌اند، بیماران قلبی وریوی پیشرفته، سکته مغزی، بیمارانی که دچار مشکلات انعقادی هستند و باید دارو مصرف کنند. کسانی که دچار خونریزی معده شده‌اند و به طور کلی همه بیمارانی که هر لحظه ممکن است نیاز به مراقبت‌های پزشکی تخصصی داشته باشند به‌هیچ‌وجه نباید به سفر بروند. زیرا هم جان خود را به خطر می‌اندازند و هم سفر دیگران را به هم می‌زنند. همچنین بردن نوزادان به سفر صحیح نیست، مگر این که همه شرایط بخوبی سنجیده شود.
