چرا برخی از پرندگان دچار عارضه پرکنی می شوند این بیماری ناشی از چه مشکلات درونی در پرندگان پدید می آید چگونه می توانیم مانع بروز این بیماری در پرندگان شویم درمان این اختلال چگونه میسر خواهد بود با تغییر محیط و روش های تغذیای و دارویی در این زمینه آشنا شوید .

نشانه ای از یک بیماری یا اختلال دیگر…پرکنی با از دست رفتن پرهای سینه و گردن خود را نشان می دهد در حالیکه پرهای سر نرمال هستند. مشکلات رفتاری رایج ترین علت آن است اما لیست زیر علل ممکن را نام می برد:

آلودگی و عفونت: باکتریایی، انگلی، قارچی و ویروسی.

متابولیکی: بیماری های کبد، کلیه و کیسه های هوا

تغذیه ای: رژیم ناکافی، کمبودهای خاص

مسمومیت: آرسنیک، دود سیگار، نیکوتین دست انسان

فیزیکی: کوتاه کردن نادرست پرها

شوک و تراما: شکستن پرهای خونی

حساسیت: غذا، بخار غذاها، دود تنباکو

رشد ناهنجار بافتها: سرطان، تومور خوش خیم

غدد درون ریز: کم کاری تیروئید، افزایش ترشح هورمونهای آدرنال، کچلی واکنشی به توستسترون

ژنتیکی: کچلی

محیطی: رطوبت کم، کمبود نور طبیعی، قفس کوچک، تجمع، تجکم، تغییرات و حمام نکردن

مصرف دارو: praziquantel, fenbendazole

رفتاری: ملال، استیصال، رفتارهای مربوط به تولید مثل، فشار روانی، تلاش برای جلب توجه، اضطراب، کمبود خواب.

برای تشخیص علت پرکنی نیاز به معاینه جسمی شامل CBC، Serum Chemistry و معاینات میکروسکوپیک روی چندین پر آسیب دبده. تاریخچه ای کامل، عمیق و جزئی از محل قرار گرفتن پرنده، رژیم و فعالیت روزانه آن نیز باید مد نظر قرار گیرد.

درمان

درمان این اختلال، ترکیبی از این موارد خواهد بود:

◾درمان هر بیماری به عنوان علت زیرین همچون مشکلات کبدی یا کلیوی، انگل یا عفونت.

◾تغییر رژیم به نحوی که میزان مصرف دانه ها کاهش یافته و در عوض میوه، سبزی و غذایهای پلتی بیشتری مصرف شود. تغییر نحوه تغذیه، بدین ترتیب که مثلا درت را با چوب به پرنده دهید و نه دانه دانه. دادن چوبه های هویج به جای تکه های کوچک. ترغیب پرنده به جست و جو و بدست آوردن غذا از طریق آموزش جستجوی غذا. او از این چالش لذت خواهد برد.

◾تغیر محیط زندگی پرنده با افزایش رطوبت (خیس کردن روزانه و استفاده از مرطوب کننده های هوا)، افزودن نور طبیعی، افزایش اندازه قفس، انتقال قفس به جایی پر رفت و آمد تر یا کم رفت و آمد تر. ممنوع کردن استعمال دخانیات در خانه و مجبور کردن افراد سیگاری به شستن دستها قبل از نزدیک شن به پرنده چون ممکن اس از این طریق نیکوتین را به پرنده منتقل کنند. رادیو را برای پرنده روشن بگذارید. مراقب برنامه های تلویزیون باشید چه بسا برنامه های حیات وحش و تعقیب و گریز موجب اضطراب پرنده شود. یک خواب 12 ساعته کامل، بدون نور و سر و صدا را برای پرنده فراهم کنید. شاید برای اینکار لازم باشد پرنده را در قفس مخصوص خواب به اتاق دیگری ببرید.

◾فعالیت پرنده را در طول روز افزایش دهید تا وقت بگذراند. زمان بیرون از قفس بودنش را بالا ببرید. تعداد اسباب بازیهای ابتکاری جدیدش را بیشتر کرده و غذا را داخا قفس و لا به لای اسباب بازیها پنهان کنید. تمام تلاش خود را برای جلوگیری از کسل شدن و ملال پرنده بکار برید.

◾هرگز برای حل این مشکل به سادگی تصمیم به استفاده از گردنبند الیزابت نگیرید. با وجود این گردنبند پرنده بیشتر کسل خواهد شد و احساس درماندگیبیشتری خواهد کرد. این مشکل را باید شناخت و برای درمانش اقدام کرد.شاید نیاز به درمان دارویی باشد که تنها با نسخه پزشک متخصص پرنده مجاز به استفاده از آنها هستید.

خلاصه

با شناخت علت پرکنی میتوان آنرا درمان کرد. تعداد زیادی از پرندگان اینکار را صرفا از روی بی حوصلگی و محیط نامناسب و ناکافی انجام می دهند. اعمال تغییرات به رفع این مشکل کمک خواهد کرد. حتی اگر هم به طور کامل رفع نشود باید به تلاش خود ادامه دهید و با پرندهخ ای که شاید کامل و بی نقص نباشد زندگی کیند و برای نابود کردن این مشکل همراهی و کمکش کنید.

پرکنی ها به رفتارهای عصبی پرنده مربوط هستند. گرچه ممکن است ناشی از بیماری هم باشد.

فرق میان پرکنی رفتاری و پرکنی ناشی از بیماری

شروع ناگهانی پرکنی سراسیمه احتمالا ناشی از بیماری است در حالیکه پرکنی رفتاری با پرآرایی وسواس گونه شروع شده و به تدریج پیشرفت می کند.

غالب پرکنی ها به این دلایل رخ می دهند:

◾ تغذیه نادرست: رژیمی نامتعادل و یک جانبه که ممکن است خود منجر به بیماری هم شده باشد.

◾ کسال و ملال: اگر سرگرمی و فعالیت کافی در قفس برای پرنده فراهم نباشید، سعی خواهد کرد با پرهای خودش سرگرم شود. اگر پرنده زمانم زیادی را در قفس بگذراند، به خصوص اگر قفس کوچک باشد، یا وقتی به قدر کافی اسباب بازی نداشته باشد. هرچه پرنده زمان بیشتری را در قفس بگذراند، سایز قفس باید بزرگتر باشد.

نور

پرنده عاشق نور آفتاب است به نور کافی در محیط نیاز دارد. اگر پرنده را در کنجی تاریک نگه دارید، افسرده شده و ممکن است به پرکنی و حتی آسیب به خود روی آورند. برخی افراد با فراهم کردن نور مناسب برای پرنده با تغییری چشمگیر و 180 درجه ای در رفتار پرنده و وضعیت پرها مواجه شده اند.

در ادامه به شرح تجربه Leslie Tannahill و نحوه بهبود پرکنی پرنده اش خواهیم پرداخت:

طوطی من سالها پرهایش را می کند. من به هر کاری دست زدم تا او را از اینکار باز دارم ولی هر باز برای مدتی ترک می کرد و دوباره شروع می کرد. تا اینکه یک سال و نیم پیش، وقتی خانه ای جدید خریدم اوضاع تغییر کرد. اتاقی با پنجره در سه طرف و 2 پنجره رو به آسمان. قفس پرنده ام را همانجا گذاشتم، به این امید که با دیدن پرواز پرندگان بالای سرش و رفت و آمد مردم در بیرون سرگرم شود.

و با کمال شگفتی متوجه شدم که دیگر پرهایش را نمیکند.آن اتاق وسایل گرمایش ندارد و در روزهای سرد از آنجا خارجش می کنم. به همین دلیل برایش یک لامپ با طیف کامل خریدم . این لامپ یک زمانبند هم دارد و بدین تریتیب او هر روز از حداقل 5 ساعت نور طبیعی برخوردار است. و از آن زمان تا کنون دیگر پرهایش را نکنده است. اگر می دانستم که نور اینقدر مهم است، سالها قبل یک پرنده کامل داشتم.

نکته: شیشه های پنجره اشعه ی UV لازم برای سنتز شدن ویتامین D مورد نیاز سلامت استخوانها را فیلتر می کنند. پس در صورت مناسب بودن آب و هوا پنجره را باز کنید. و بگذارید نور داخل شود. ولی حتما توجه داشته باشید که بخشی از قفس باید در سایه باشد تا پرنده بتواند در صورت تمایل به آن پناه برد. در زمستان هم از لامپهای Full Spectrum برای تامین نور مورد نیاز پرنده استفاده کنید.

بیمارستان دامپزشکی پایتخت