در حال حاضر عمل پیوند کبد یکی از جراحی ها مرسوم برای بیماران کبدی به منظور بازگشت سلامتی و زندگی می باشد به نقل از هیات امنای صرفه جویی ارزی در معالجه بیماران در ۶ ماهه اول امسال از ۴۰۰ بیمار نیازمند پیوند کبد در کشور، حمایت مالی انجام داده است.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی هیات امنای صرفه جویی ارزی در معالجه بیماران، اولین عمل جراحی پیوند کبد در انسان در سال ۱۹۶۳ میلادی در شهر دِنوِر ایالت کُلرادو امریکا توسط جراحی به نام «توماس استارزل» انجام شد. اگرچه این عمل ناموفق بود و بیمار در اتاق عمل به علت خونریزی شدید فوت شد، اما دکتر استارزل تلاش خود را در این زمینه ادامه داد و در سال ۱۹۶۷ اولین پیوند موفق کبد در انسان انجام شد.
در حال حاضر سالانه حدود ۲۱ هزار پیوند کبد در ۲۰۰ مرکز در سراسر دنیا انجام می شود. اکثر بیماران دریافت کننده پیوند به یک زندگی کاملا مولد باز خواهند گشت، حتی زنان جوان مورد پیوند، امکان بارداری و داشتن فرزند بعد ازپیوند را خواهند داشت.
نخستین عمل پیوند کبد در ایران و خاورمیانه نیز، در اردیبهشت ۱۳۷۳ در بیمارستان نمازی شیراز توسط دکتر سید علی ملک حسینی و همکاران انجام گردید. این پیوند از یک اهدا کننده مرگ مغزی در تهران صورت گرفت و عضو پیوندی پس از برداشت به شیراز منتقل شد.
دکتر ملک حسینی دوره آموزشی پیوند کبد را در مرکز پزشکی دانشگاه پیتزبورگ (ایالت پنسیلوانیا) زیر نظر دکتر استارزل گذرانده است.
از آن سال تاکنون، ۴۲۹۱ مورد پیوند کبد در مراکز پیوند کشور انجام شده است.
نخستین عمل پیوند کبد از دهنده زنده در سال ۱۹۸۸ توسط دکتر کریستف برولسچ در مرکز پزشکی دانشگاه شیکاگو انجام شد. در این نوع عمل ۵۵ تا ۷۰ درصد از لوب راست کبد از اهدا کننده زنده دریافت می شود. ترمیم ظرف ۴ تا ۶ هفته اتفاق خواهد افتاد. عمل پیوند از دهنده زنده، عمل دشواری بوده که تا ده درصد با عوارضی همچون خونریزی، عفونت، نشت صفراوی، رد پیوند و… همراه خواهد بود.
شایع ترین بیماری های منجر به نارسایی مزمن کبدی و نیازمند به انجام عمل پیوند کبد در مراحل انتهایی بیماری عبارتند از:
الف – هپاتیت مزمن همراه با سیروز
ب – سیروز صفراوی اولیه
ج – کلانژیت اسکلروزان
د – آترزی صفراوی
ه – الکلیسم
و – بیماری ویلسون
ز – هموکروماتوز
ح – کمبود آلفا – یک آنتی تریپسین
هزینه پیوند کبد در ایالات متحده آمریکا ۵۷۷ هزار و ۱۰۰ دلار (حدود ۲۰ میلیارد ریال) تخمین زده می شود و این درحالی است که در ایران، با حمایت های وزارت بهداشت و هیات امنا، این عمل با هزینه ای به مراتب کمتر انجام می شود.
در کشورهای منطقه نظیر ترکیه هزینه انجام این عمل حدود ۱۰۰ هزار دلار (حدود ۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون ریال ) و در هند حدود ۵۰ هزار دلار (حدود یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون ریال) گزارش شده است.
در مطالعه انجام شده درخصوص نتایج ۶ ساله پیوند کبد در مرکز پیوند اعضای شیراز (منتشر شده در شماره ۹۹ مورخ آبان ۱۳۸۸ مجله دانشکده پزشکی اصفهان) – از اول دی ۱۳۸۰ تا پایان خرداد ۱۳۸۷- میزان بقای یک ساله و ۶ ماهه بیماران به ترتیب ۸۴ درصد و ۸۲ درصد گزارش شده است. این آمار با میزان بقای بیماران گزارش شده در مطالعات اروپایی قابل مقایسه است که بقای بیماران را در سال های ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۵، ۸۴ درصد در یک سال و ۷۱ درصد در ۵ سال گزارش کرده اند.
همچنین با مطالعه انجام شده در ایالات متحده آمریکا که بقای یک ساله بیماران، بین سال های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۴ را ۸۷.۷ درصد و بقای ۵ ساله را ۷۴.۴ درصد گزارش کرده است، برابری نشان می دهد. بهتر بودن بقای بیماران در ایران را می توان به دلیل کمبود عضو اهدایی در ایران و در نتیجه انتخاب سخت گیرانه تر بیماران گیرنده پیوند و همچنین اتیولوژی متفاوت نارسایی کبدی بیماران در ایران داشت.
هیات امنای صرفه جویی ارزی در معالجه بیماران، در خصوص حمایت از بیماران پیوند کبد، مبلغ ۶۰ میلیون ریال از هزینه های هتلینگ و درمان های بیمارستانی هر مورد عمل پیوند کبد را تقبل نموده و به ازای هر مورد عمل پیوند کبد، ۲۰ میلیون ریال حمایت تجهیزاتی در اختیار مراکز پیوند قرار می دهد. مساعدت های هیئت امنا موجب افزایش تعداد مراکز انجام پیوند کبد از تنها مرکز موجود در کشور (بیمارستان نمازی شیراز) به ۵ مرکز شده است.
تعداد اعمال پیوند کبد انجام شده از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۴
۶۱ پیوند سال ۸۴
۱۰۷ پیوند سال ۸۵
۱۵۹ پیوند سال ۸۶
۱۶۴ پیوند سال ۸۷
۱۸۵ پیوند سال ۸۸
۳۴۲ پیوند سال ۸۹
۴۰۵ پیوند سال۹۰
۴۶۹ پیوند سال۹۱
۵۶۲ پیوند سال ۹۲
۵۹۹ پیوند سال ۹۳
۷۰۷ پیوند سال ۹۴
تعداد پیوند کبد انجام شده در طی ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۵
بیمارستان شهید افضلی پور کرمان ۳ مورد
بیمارستان آیت الله طالقانی تهران ۱۴ مورد
بیمارستان حضرت امام خمینی (ره) تهران ۶۱ مورد
بیمارستان نمازی شیراز ۲۸۹ مورد
بیمارستان منتصریه ۳۳ مورد
در مجموع ۴۰۰ عمل پیوند کبد در ۶ ماهه اول امسال در کشور انجام شده است.
منبع/مهر
