انواع سوسمارهای خانگی در این مطلب به شما معرفی می شوند می توانید با گونه های مختلف آن ها در این مطلب آشنا شوید اکثر آن ها در آمریکا ،مکزیک ، پاناما و کاستاریکا و نیکاراگوئه زندگی می کنند و به نژادهای باسیلیسک سبز , باسیلیسک پلومی فرونز , باسیلیسک ویتاتوس , باسیلیسک باسیلیسکاس و باسیلیسک گلریتوس تقسیم می شوند.
1-باسیلیسک ویتاتوس (Basiliscus vittatus)
که با نام Brown یا Striped شناخته می شود. این نوع باسیلیسک در جنوب مکزیک و کلمبیا یافت می شود.
2-باسیلیسک باسیلیسکاس (Common basilisk or Basiliscuc basiliscus)
که در مناطق آمریکای مرکزی و کلمبیا دیده می شود.
3-باسیلیسک گلریتوس (Basiliscus galeritus)
که با نام وسترن (Western) و یا سر قرمز هم شناخته می شود، در غرب کلمبیا و اکوادر و آمریکای مرکزی زندگی می کند.
4-باسیلیسک پلومی فرونز (basiliscus plumifrons)
و یا باسیلیسک سبز که در جنگل های بارانی آمریکای مرکزی در پاناما و کاستاریکا و نیکاراگوئه مسکن گزیده است.
یک طرفدار خزنده که بطور منظم به پت شاپ های محلی رجوع می کند، احتمالآ با 3 نوع از انواع گفته شده ی باسیلیسک ها مواجه می شود: Plumifronsو vittatusو basiliscus.
نوع نر این حیوان طولش به 1 متر می رسد که البته بیشتر آن را دم تشکیل می دهد. بمجرد رسیدن به بلوغ، باله های پشتی و انتهایی این حیوان آشکار می شود و جلوه ی خاصی به آن می بخشد. معمولآ دعواهای بسیاری رخ می دهد که نتیجه اش غلبه کردن نر های قوی بر نرهای ضعیف تر است. نرها برای ترساندن دشمن سر خود را به سرعت بالا و پایین می برند، آنها این کار را همچنین جهت معاشقه و تحریک غریزه ی جنسی و جفت گیری نیز انجام می دهند. باسیلیسک های ماده جثه ی کوچک تری دارند و فاقد باله ی انتهایی هستند.
این سوسمارها، درختی هستند و مناطق نزدیک آب را ترجیح می دهند. آنها به سادگی می ترسند، در این هنگام به سرعت در جستجوی محل امنی می گردند. باسیلیسک روی کف پاهای عقب خود فلس های خاصی دارد که به کمک آن می تواند قبل از شکستن کشش سطحی آب بر روی آن با سرعت زیاد حرکت کند. مردم کشورهای محلی به باسیلیسک لقب سوسمار مسیح (Jesus lizard) رو عطا کردند. در اسارت، این سوسمارها به گونه ای باید نگهداری شوند که حالت چموشی خود را داشته باشند و نباید زیاد آنها را دستی کرد.
نگهداری و مراقبت
باسیلیسک ها عمومآ در اسارت حتی در صورتی که حداقل احتیاجات خود را داشته باشند خوب رفتار می کنند. آنها را در آکواریوم های معمول شیشه ای می توان نگه داشت و برای جلوگیری از فرار آنها می توان روی آکواریوم را با تور سیمی پوشاند. سایز تانک باید متناسب با تعداد حیواناتی که در آن نگهداشته می شود تعیین شود. به طور مثال برای یک خانواده که شامل 3 ماده و 1 نر است، یک آکواریوم 55 گالونی کافی است. همان طور که گفته شد تنها یک نر در یک محوطه حصار کشیده شده با 2 یا 3 ماده می تواند زندگی کند.
از بعضی از گیاهان گلخانه ای مانند فتوس، دراسنا و فیلودندرون نیز در داخل آکواریوم می توان استفاده کرد که محیط داخل آکواریوم را به محل زندگی این جانور نزدیک تر می کند.
از آنجا که این سوسمارها از مناطق گرمسیر آمریکا آورده شده اند دمای محیط آنها باید بین 70 تا 80 درجه ی سانتی گراد تنظیم شود. مقدار رطوبت بستگی به هدف نگهدارنده تغییر می کند. رطوبت حدود 60-70% قابل قبول است. این رطوبت را می توان با دستگاه بخور و یا دستگاه های مخصوص که دارای timer است برای این که چند بار در روز بخار بزند، تنظیم کرد. منظور از این که مقدار رطوبت به هدف نگهدارنده بستگی دارد این است که بطور مثال اگر نگهدارنده بخواهد آنها تولید مثل کنند، برای یک کامان بایسلیسک رطوبت باید بالای 80% باشد تا غریزه ی جنسی اش تحریک شود.
برای خزندگان و یا دوزیستانی که در آکواریوم نگهداری می شوند توصیه می شود از تمام طیف نوری استفاده شود. نور زرد و یا همان نور خورشیدی برای تولید ویتامین D3 و جذب کلسیم در بدن آنها لازم است. نور طبیعی خورشید نیز برای آنها مفید است البته باید به خاطر داشته باشید که شیشه ی آکواریوم مانع از ورود اشعه ی ماوراء بنفش خورشید به داخل آکواریم می شود. برای این که این مشکل پیش نیاید می توان از حفاظ های دیگری برای محصور کردن حیوان در بازه های زمانی که آن را در معرض نور خورشید قرار می دهید، استفاده کرد.
باسیلیسک ها دوست دارند جایی برای لم دادن داشته باشند. این جانوران خونسرد هستند و با جابجا شدن بین مناطقی که زیر منبع گرما قرار دارد و مناطق سایه، دمای بدن خود را تنظیم می کنند.بنابر این نگهدارنده ی این حیوان باید آکواریم را طوری طراحی کند که یک قسمت از آکواریم گرم و قسمت دیگر سرد باشد یعنی به یک قسمت از آکواریوم نور منبع گرمایی بتابد و در قسمت دیگر سایه وجود داشته باشد. یک المنت گرمایی سرامیکی می تواند منبع گرمایی خوبی باشد امّا نوری از خود ساطع نمی کند.
رژیم غذایی
باسیلیسک ها از مجموعه ی متنوّعی از حشرات تغذیه می کنند شامل جیرجیرک ها، ملخ ها، عنکبوت ها، کرم ها و … . هفته ای یک بار باید روی غذایش پودر ویتامین و پودر ویتامین D3 به همراه کلسیم پاشیده شود.
تولید مثل
یک تولید مثل موفقیت آمیز به چند عامل بستگی دارد: میزان رطوبت هوا، دما، میزان نور، سلامتی نمونه ها برای تخم کشی، مراقبت از تخم ها. گفته شد برای کامان باسیلیسک رطوبت بالای 80% برای تولید مثل لازم است. دمای هوا نیز به طور میانگین باید 80 درجه سانتی گراد باشد. نور اگر به صورت 12 ساعت روشن و 12 ساعت خاموش باشد، بهترین نسبت را خواهد داشت. این نمونه های رطوبت و دما و نور برای باسیلیسک سبز و ویتاتوس هم جواب می دهد. البته ممکن است باسیلیسک ها در رطوبت پایین تر هم رفتارهای جنسی از خود بروز دهند.
باسیلیسک هایی که برای جفت گیری انتخاب می شوند باید سالم و کمی چاق باشند. آنها نباید لاغر وضعیف باشند، باید وقتی به شکم آنها دست میزنید نرم باشد. نمونه های ضعیف باید قبل از جفت گیری قوی و کمی چاق شوند.
بعد از آن که نمونه های سالم انتخاب شدند و شرایطی که گفته شد فراهم شد، می توان نر وماده ها را در کنار هم قرار داد. تشخیص دادن نرها از ماده ها قبل از تولید مثل احتمال جفت گیری موفقیت آمیز را افزایش می دهد.
نر به وضوح علاقه ی خود را به معشوقه ی تازه اش با ایماء و اشاره و حرکات سر نشان می دهد و کم کم به ماده ی مورد نظرش نزدیک می شود. ماده نظر مساعدش را با پایین آوردن سر و بالا بردن دم بروز می دهد. بعد از این که نر جفت خود را انتخاب کرد و ماده هم او را پذیرفت، نر با باله ی پوستی اش به پشت سر ماده می چسبد. جفت گیری ممکن است 20 دقیقه ادامه داشته باشد امّا به طور میانگین 10 دقیقه به طول می انجامد.
بیشتر جفت گیری های موفقیت آمیز منجر به بارور شدن تخم ها می شود. ماده های باردار بعد از یکی دو هفته تپل می شوند و در هفته ی سوم دنبال جایی برای قرار دادن تخم ها می گردند. قبل از این مرحله باید مخلوطی از کود گیاهی نم دار، خزه، خاک و شن درون تانکی که برای تولید مثل آماده شده قرار داده شود تا باسیلیسک ها برای تخم گذاری دچار مشکل نشوند. باسیلیسک ها بوسیله ی بینی خود میزان رطوبت و دمای خاک را می سنجند، در طول حفر کردن هم به این کار خود ادامه می دهند تا جای مناسبی را برای تخم گذاری پیدا کنند.
تعداد تخم ها در انواع مختلف باسیلیسک ها متفاوت است. کامان باسیلیسک در هر دوره ی تخم گذاری بین 8-18 (بطور میانگین 12) عدد تخم می گذارد، ویتاتوس حداکثر 12 تا که البته میانگین تخم گذاری اش کمتر است یعنی بین 5-7 عدد و باسیلیسک سبز بین 15-17 عدد تخم می گذارد. این سوسمارها توانایی تخم گذاری در هر فصل را دارند و حتی دیده شده گاهی 4 یا 5 بار در یک فصل هم تخم گذاشته اند. به طور کلی تعداد دفعات تخم گذاری به سن، سایز و سلامتی ماده بستگی دارد.
بعد از این که ماده تخم گذاری کرد، تخم ها باید خارج شوند و با مداد در قسمت بالای آنها علامت گذاری شود تا مشخص کننده ی زمان اولیه و اصلی گذاشته شدن آنها باشد. تخم ها به دستگاه جوجه کشی منتقل می شوند و داخل مخلوطی از آب و vermiculite قرار داده می شوند. (به ازای 1kg آب، 1kg vermiculite) تخم ها باید طوری قرار داده شوند که 3/2 آنها داخل این مخلوط باشد به گونه ای که سر تخم ها قابل دیدن باشد. (بتوان قسمت علامت گذاری شده را دید) می توان یک لایه ی نازک از خز نم دار، روی تخم ها قرار داد تا رطوبت ایجاد کند. دمای هوا باید حدود 84 درجه فارنهایت به همراه رطوبت زیاد باشد. این شرایط بخصوص در 4 هفته ی اوّل بسیار مهم است.
بین 8 تا 10 هفته طول می کشد تا تخم ها بیرون بیایند، زمان بیرون آمدن نوزادان از پوسته ی تخم مشخص است و نازک شدن پوسته ی تخم نشان دهنده ی نزدیک بودن تولد نوزادان است. نوزاد باید قبل از تولد زرده ی تخم مرغ را بصورت کامل جذب کند. بعد از خارج شدن از تخم، نوزادان را می توان در آکواریومی شبیه همان آکواریومی که برای والدین آنها آماده شده، نگهداری کرد. آنها می توانند از جیرجیرک هایی که یک یا دو هفته دارند و از کرم ها تغذیه کنند.
آنها ظرف مدت 18-24 ماه بالغ می شوند. البته دعوا و جنگ میان نرها از 5 هفتگی شروع می شود و نرها باید در این زمان از هم جدا شوند. به باسیلیسک های جوان نیز گاهی کلسیم و ویتامین داده می شود. همچنین تمییز بودن آب آنها هم الزامی است.
بیمارستان دامپزشکی پایتخت
