طلاق از جمله تلخ ترین اتفاقاتی است که ممکن است در هر خانواده ای اتفاق بیافتد. این امر سبب به وجود آمدن مشکلات زیادی در ابعاد جسمی و روحی کودکان و حتی همسران می شود. کودکان طلاق به راستی با اتفاق افتادن این امر نیمی از قلب خود را از دست می دهند. اینگونه کودکان اغلب پرخاشگر، خشن و تند خو و … هستند. با دکتر سلام همراه باشید.
گاهی والدین پس از طلاق از کودک به عنوان رابط استفاده می‌کنند که به مرور زمان سبب بروز بیماری‌های خطرناک روحی روانی در آنها میشود.
در این بین گاه والدین به دلایل متعدد از جمله حس انتقام جویی و حسادت سعی بر آن دارند تا به گونه‌ای با استفاده ابزاری از کودک خود، وی را از همسر گذشته خود دور کرده یا به نوعی از او به عنوان پیام رسان برای دریافت اطلاعات از همسر گذشته خود یا فرستادن پیام‌های خود به وی از طریق کودک این احساسات خود را ارضا کنند.
اما والدین باید توجه کنند که کودکان نخستین قربانیان جریان منزجر کننده طلاق هستند و آنها باید از تاثیرات منفی و مخرب روند طلاق بر کودک خود اطلاع داشته باشند تا مانع از بروز انواع ناراحتی‌ها و مشکلات روحی روانی ناشی از طلاق بر کودک خود شوند نه اینکه با استفاده ابزاری از آنها اثرات ویرانگر طلاق و جدایی والدین بر آنها را افزایش دهند.
واسطه‌گری کودکان چه بر سر آنها می‌آورد؟
دریا صدیقی روانشناس و مشاور کودک اظهار داشت: اکثر والدین در جریان طلاق و پس از آن از فرزند خود به عنوان ابزار ارتباطی و یک جاسوس استفاده می کنند و از این طریق سعی در باخبر شدن از اوضاع و دستیابی به اطلاعات طرف مقابل دارند.
وی افزود: در این جریان بیشترین ضربه به فرزندان وارد می شود چراکه وی نمی‌تواند در مقابل خواسته پدرو مادر نه بگوید و مجبور به انتقال اخبار و پیام‌های والدین میگردد این رفتار عوارض بسیاری بر کودک داشته و او را به شدت دچار استرس و ناراحتی می‌کند.
برای پیام رسانی از وسیله ارتباطی به غیر از کودک استفاده کنید
این روانشناس و مشاور کودک تاکید کرد: والدین باید توجه کنند که به هیچ عنوان نباید درخواستی‌هایی مبنی بر پیام رسانی یا جاسوسی از کودک شود و اگر قرار است کودک یک روز را در کنار یکی از والدین سپری کنند باید با خاطره خوب پدر یا مادر خود را ترک کند تا بتواند مدتی را که دور از او سپری می‌کند در آرامش بگذراند.
صدیقی عنوان کرد: بهتر است والدین برای برقراری ارتباط با همسر سابق از راه های دیگری به غیر از استفاده از کودکان، همچون استفاده از وسایل ارتباطی الکترونیکی استفاده کرده و از کودکان به عنوان جاسوس بهره نبرند.
کودکان هم مثل شما پدر و مادرشان را دوست دارند
وی بیان کرد: گاهی برخی والدینی که از هم جدا شده‌اند از جمله‌هایی مانند مادرت زن زندگی نبود یا پدرت مرد خوبی نبود؛ برای ایجاد حس منفی در کودک نسبت به طرف مقابل استفاده می‌کنند اما والدین در چنین مواقعی تامل کنند که اگر کسی پشت پدر یا مادر آنها بدگویی کند چه عکس العملی نشان می دهند؟! آیا او را محکوم به عدم درک صحیح روابط والد و فرزندی نمی‌کنند؟ پس چرا نزد کودکانشان از پدر یا مادرش که عزیزترین افراد زندگیش هستند بدگویی می کنند؟ کودکان نیز احساس دارند و نسبت به پدر و مادر خود احساس تعلق و عشق دارند.
از کودک به عنوان درمانگر استفاده نکنید
صدیقی اظهار داشت: همه انسانها هم نکات مثبت و هم نکات منفی دارند و هرگز نباید از کودکان به عنوان یک درمانگر استفاده کرد و درد دل کردن پس از طلاق و غر زدن‌های والدین و اظهار نارضایتی‌هایشان از همسر سابق نزد کودک برای التیام درد جدایی آسیب‌های روحی به شدت مخرب در کودکان ایجاد می‌کند.
وی بیان کرد: فردی که در گذشته با او زندگی کرده‌اند و اکنون از وی جدا شده‌اند گرچه ارتباطش با وی تمام شده اما آن فرد پدر یا مادر ابدی کودکشان است، پس تقدس پدر و مادر را نزد کودک خدشه دار نکنند و آن را از بین نبرند که هیچ‌گاه، هیچ چیزی جایگزین آن نمی شود.
این روانشناس و مشاوره کودک تصریح کرد: این اضطراب و ناراحتی و آشفتگی آنها ناشی از طلاق پدر و مادر برایشان کافیست پس سعی نکنند طرف مقابل را مقصر قلمداد کرده و کودک را از او دلسرد کنند.
با کودکان طلاق چگونه برخورد کنیم
این مشاور و روانشناس کودک در خصوص چگونگی برخورد با کودکان طلاق گفت: والدین کودکان طلاق باید سعی کنند فقط به حرفهای فرزندشان گوش داده و به پرسش‌هایش پاسخ دهند، مثلا اگر از ازدواج مجدد پدر یا مادر خود ناراحت است، اورا در آغوش گرفته و به سخنانش گوش داده و شنونده خوبی برای درد دل‌های فرزندشان باشند، صبر پیشه کرده تا پس از مدتی شاهد تغییر شرایط و مشاهده کودکان موفق خود باشند.
بلایی که طلاق بر سر کودکان می‌آورد
صدیقی گفت: گاهی برخی کودکان پس از طلاق احساس گناه کرده و به یاد مشاجره‌های با والدین خود قبل از جدایی افتاده و با خود میگویند چون من “بد” بودم پدرو مادرم از هم جدا شدند.
وی اضافه کرد: این احساس نگرانی از اینکه دیگر پدرو مادرش دوستش ندارند به سراغش خواهد آمد و ترس از دست دادن آنها در افکارش ریشه دوانیده و این احساسات باعث میشود که کودک خود پنداره منفی از خود ایجاد کند و تصور کند که انسان بدی است.
این روانشناس و مشاوره کودک بیان کرد: با یادآوری اختلافات و احساس گناه و خودپنداره منفی، عزت نفس و اعتماد به نفس کودک از بین رفته،غمگین و منزوی و وابسته و خشم و درمانده و ناامید شده، دچار اختلالات خواب شده و با از دست دادن تمرکز، با افت تحصیلی و حواس‌پرتی مواجه می‌شوند و گاهی شاهد آسیب به خود و یا دیگران از جانب آنها هستیم و در صورت عدم درمان پرخاش، اضطراب و افسردگی آنها حتی ممکن است به خودکشی منجر شود.
از مشاور کمک بگیرید
صدیقی گفت: در هنگام جدایی که زوجین درگیر مشکلات خود هستند و کودکان تنها و با یک دنیا غصه مواجه هستند کمک و هم‌فکری مشاور و روانشناس ضروری است، فراموش نکنید که کودکان در شرایط طلاق والدین فشار روانی زیادی را تحمل کرده و لازم است والدین برای برگرداندن آرامش از دست رفته به دنبال مقصر در این موضوع نگشته و با امیدواری به زندگی خود ادامه دهند تا کودکان نیز آرامش قبلی خود را به دست آورند چراکه طلاق پایان زندگی نیست و می‌توانند با امید و پشتکار آینده خوبی برای خود و فرزندشان بسازند.
وی تاکید کرد: والدین باید به حقوق فرزندانشان احترام گذاشته و هرزمان که به آنها نیاز دارند در کنارشان باشند و حمایت و توجه و نوازش خود را از آنها دریغ نکنند و با عدم ترور شخصیت و بدگویی نکردن از همسر سابق و نزدیکان او و عدم توقعات بی‌جا از فرزند خود احساس اضطراب و عدم امنیت را از آنها دور کنند.
این روانشناس و مشاوره کودک تصریح کرد: والدین باید به سوالات کودکان درباره شرایط با صداقت و با توجه به سن و میزان درک آنها پاسخ دهند و علت طلاق خود را عدم تفاهم و یکسان نبودن اخلاقشان ذکر کنند و یادآور شوند که رفتار بد او باعث طلاق پدر و مادرش نبوده است.
صدیقی تاکید کرد: والدین باید به کودکشان اجازه دهند آزادانه احساساتش را بیان کند و از آنها انتقاد کند و کودکان را سرزنش نکنند، علاقه و محبت خود را بی قید و شرط به او ابراز کرده و او را مطمئن کنند که ذره ای از عشق و محبتشان به او کم نشده و در کنارش او خواهند ماند.
وی افزود: به او بگویید که تمام احساسات منفی و آزار دهنده طبیعی بوده و به مرور زمان کمرنگ‌تر خواهد شد، همچنین آنها می‌توانند از تکنیک های آرمیدگی، انجام فعالیت‌های دلخواه و گردش که در رفع اضطراب کودک مفید است استفاده کنند چراکه اگر اضطراب کودک درمان نشود بعدها مشکلات بزرگتری برای او ایجاد خواهد کرد.
این روانشناس و مشاور کودک بیان کرد: اگر کودکتان در حال تحصیل است حتما معلم اورا در جریان قرارداده واز وی کمک بگیرید، ناگفته نماند که مراجعه به روانپزشک و روانشناس و روان درمانگر با همراهی دیگر کودکان طلاق به کودک کمک می کند تا با احساسات و هیجانات ناخوشایند خود کنار بیاید و کمتر احساس تنهایی کنند.
با همه این تفاسیر باید قبول کرد که طلاق پدیده ناخوشایند و دردناکی است که در سال‌های اخیر آمار بسیار فزاینده و نگران کننده‌ای داشته و شوک بزرگی برای زوج ها و فرزندان شان به شمار می‌رود و کودکان به دلیل تفکر و نگرش خود نسبت به طلاق به مراتب بیش از دیگران دچار آسیب شده و باید مورد توجه ویژه قرار گیرند.
در این راستا والدین می‌بایست با قرار ندادن کودک به عنوان رابط خود و همسر سابقشان و کمک گرفتن از کادر مجرب روان درمانی و افراد آگاه از بروز آسیب‌های شدیدتر ناشی از طلاق والدین پیشگیری کنند تا بتوانند آینده روشنی پیش رو داشته و به سرنوشت والدین خود دچار نشوند.
منبع: باشگاه خبرنگاران
