در حالی که هر روز خطرات جدی محیط زیست را تهدید می کند در تازه ترین اقدام کشور روسیه درخواست مبادله ببر روسی با پلنگ ایرانی را مطرح کرده است،این در حالی است که نسل پلنگ ایرانی در حال انقراض می باشد.
با توجه به درخواست کشور روسیه مبنی بر تبادل ببر و پلنگ، مدیرکل حفاظت و مدیریت صید و شکار سازمان حفاظت محیط زیست توضیحاتی را در این باره ارائه داد و گفت: در شرایطی که ما در حال از دست دادن جمعیت پلنگ در کشور خودمان هستیم نمی‌توانیم از پروژه‌ای که اساس و پایه علمی، تخصصی و فنی ندارد، حمایت کنیم.
ارسال نامه مراد کریموف معاون وزیر منابع طبیعی و محیط زیست روسیه خطاب به سازمان محیط زیست در دوم مهر ماه امسال و باندارنکو رئیس هیات مدیره “بنیاد پ گ او “روسیه در خصوص احیای جمعیت پلنگ ایرانی در قفقاز و سپس نامه دانسکوی وزیر منابع طبیعی و محیط زیست روسیه خطاب به معصومه ابتکار رییس سازمان محیط زیست کشورمان در تاریخ 30 مهر 1395 با محوریت شروع مذاکرات تبادل دو قلاده ببر آمور روسی در قبال 2 قلاده پلنگ ایرانی موضوعی است که اخیرا ابهامات و نگرانی‌هایی را در میان فعالان محیط زیست کشور و علاقه‌مندان به این حوزه ایجاد کرده است.
علی تیموری در گفت‌وگو با ایسنا، در این‌باره با اشاره به اینکه درخواست مبادله ببر و پلنگ بین کشور ما و روسیه بحثی است که احتیاج به ملاحظات فنی و تخصصی دارد، گفت: این ملاحظات اهمیت بسیاری برای سازمان حفاظت محیط زیست دارد از همین رو است که این سازمان جوابی به این درخواست نداده است.
وی اظهار کرد: اگر قرار باشد به منظور گسترش جمعیت پایدار و زادآوری پلنگ به روسیه کمک کنیم؛ لازم است موضوعات مربوط به درون زادگیری، خالص سازی و اختلالات ژنتیکی مورد توجه قرار گیرد که برای انتقال گونه پلنگ به منظور تکثیر و پرورش در کشور روسیه باید اقدامات و مطالعات فنی و تخصصی لازم انجام شود، بنابراین پروژه معرفی مجدد پلنگ ایرانی با هدف ایجاد جمعیت پایدار از این گونه در منطقه قفقاز، نیازمند در نظر گرفتن شرایطی است که گونه معرفی شده بتوانند با یکی از جمعیت‌های منبع در منطقه که دارای زادآوری است ارتباط برقرار کنند.
مدیرکل حفاظت و مدیریت صید و شکار سازمان حفاظت محیط‌زیست تصریح کرد: اگرچه گزارشی از حضور پلنگ وحشی در همسایگی سایت پروژه معرفی مجدد وجود دارد، اما در حقیقت مرز مشترک منطقه مورد نظر با کشورهای گرجستان و آذربایجان است که در گرجستان بعد از سال‌ها تحقیق و بررسی به دنبال آثار و علائمی از حضور پلنگ در منطقه، مطابق گزارشات رسمی این کشور و اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) مستنداتی مبنی بر حضور پلنگ از سال 2009 به بعد وجود ندارد. کشور آذربایجان دارای زیستگاه‌های مشترک فرامرزی با ایران است ولی به دلیل جنگ میان آذربایجان و ارمنستان، منطقه مین گذاری شده است و موارد اثبات شده صدمات حاصله از این میدان مین به پلنگ های ایرانی، مشکل جدی دیگری در راستای تقویت جمعیت پلنگ در منطقه قفقاز از طریق جمعیت پلنگ ایران است.
راه‌های کمک ایران به روسیه برای تکثیر و پرورش پلنگ ایرانی در قفقاز
تیموری با بیان اینکه ایران به دو طریق می‌تواند برای احیای جمعیت پلنگ در کشور روسیه کمک کند، گفت: ایران می‌تواند از طریق کشورهای منطقه قفقاز برای بقای جمعیت پلنگ در منطقه کمک کند تا تقویت زیستگاه‌های فرامرزی و حفظ پیوستگی زیستگاه‌ها با جمعیت زادآوری در ایران اتفاق بیفتد. راه دوم آن است که ایران با تبادل دانش در خصوص موضوعات مرتبط با حفاظت، مدیریت و تحقیقات پلنگ ایرانی با محققان و دست اندرکاران حفاظت پلنگ در این منطقه همکاری داشته باشد.
تلفات 153 قلاده پلنگ ایرانی طی 10 سال گذشته
از جمعیت پلنگ در ایران اطلاع دقیقی وجود ندارد
این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه باید توجه داشته باشیم که جمعیت پلنگ در ایران طی سال‌های اخیر با آسیب‌های جدی روبه‌رو بوده است، اظهار کرد: آمار تلفات پلنگ در کشور ما طی مدت 10 سال گذشته، 153 قلاده بوده است، بنابراین از بین رفتن زیستگاه این گونه به ویژه در شمال غرب کشور امکان حفظ پیوستگی و تقویت زیستگاه‌های فرامرزی را با اشکالات متعددی روبرو می‌کند.
وی با اشاره به اینکه مشکل دیگر در این زمینه آن است که از جمعیت پلنگ در ایران اطلاع دقیقی وجود ندارد، افزود: کلیه اطلاعات ما از وضعیت این گونه به شرایط پراکنش آن مربوط است، بنابراین خروج یک قلاده پلنگ از ایران بدون داشتن دانش کافی یک اقدام غیر علمی است.
تیموری تاکید کرد: در شرایطی که ما در حال از دست دادن جمعیت پلنگ در کشور خودمان هستیم نمی‌توانیم از پروژه‌ای که اساس و پایه علمی، تخصصی و فنی ندارد، حمایت کنیم.
مدیر کل حفاظت صید و شکار سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه با اشاره به اینکه از سوی دیگر موضوع دریافت ببر از روسیه با هدف ایجاد جمعیت این گونه در ایران دارای اشکالات اساسی‌تر نسبت به بخش اول، یعنی دادن پلنگ است، اظهار کرد: هدف از برنامه‌های معرفی مجدد، ایجاد جمعیت پایدار در یک منطقه است، بنابراین نباید این اقدام یک اقدام نمایشی باشد.
پرورش ببر در ایران به بن بست می‌خورد
به گفته تیموری ایجاد جمعیت پایدار ببر در ایران در مرحله تأمین زیستگاه و منابع غذایی و حتی در موضوع اختلالات ژنتیکی به بن‌بست می‌خورد. همچنین در شرایط کنونی کشور که با مشکل کمبود طعمه برای جمعیت پلنگ مواجه است، معرفی ببر خطرات بسیاری برای این گونه ایجاد می‌کند.
ببر خطر بالقوه برای بقای پلنگ ایرانی
وی با اشاره به اینکه تعرضات پلنگ به دام‌ها خسارات زیادی دارد که باید این خسارات را پرداخت کنیم، افزود: با این وجود ورود ببر به کشور، پلنگ را بیش از پیش با کمبود طعمه مواجه می‌کند و معرفی مجدد ببر به ایران اگر هم کوچکترین موفقیتی داشته باشد برای جمعیت پلنگ ایرانی خطر جدی به حساب می‌آید زیرا زیستگاهی برای ببر به دلیل نبود طعمه وجود ندارد.
مدیر کل حفاظت صید و شکار سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه برای هر دو طرف ملاحظات علمی و تخصصی نیاز است که از نگاه علمی این مبادله کار، شدنی نیست، گفت: درخواست کشور روسیه مبنی بر مبادله ببر و پلنگ در مهرماه امسال مطرح شد ولی چون از نظر ما کار نشدنی به نظر می‌رسید مورد بررسی هم قرار نگرفت.
به گزارش ایسنا، پیش از این در سال 1389 اولین بار دو قلاده پلنگ ایرانی با دو قلاده ببر روسی تبادل شده بودند که از این دو قلاده ببر یکی از آنها در ایران به دلیل بیماری مشمشمه کشته شد اما از دو قلاده پلنگ ایرانی هم اکنون 3 قلاده در روسیه به دنیا آمده‌اند.
منبع/ایسنا
