آیا شما هم از آن دسته آدم‌هایی هستید که کف دست‌های‌تان هنگام خواب دچار گزگز می‌شود یا خواب می‌رود؟ اگر به چنین عارضه‌ای دچار هستید، احیاناً بسیار پیش آمده است که در اثر این حالت‌ها از خواب بیدار شوید و دست‌تان را مرتب حرکت دهید تا مگر این حس بد را از خودتان دور کنید. آیا می‌دانید علت ایجاد این حالت‌های آزاردهنده چیست؟
دکترمجید ظهرابی، متخصص جراحی مغز و اعصاب و ستون فقرات درباره دلایل بروز این ناراحتی می‌گوید: به‌طور ساده می‌توان گفت که ضخیم شدن تاندونی در ناحیه مچ دست باعث فشار بر عصب‌های کف دست می‌شود و در نتیجه آن، همان گزگز، درد و مورمورشدن‌های کف دست و انگشتان شست به وجود می‌آیند که در صورت درمان نشدن و برخورد مناسب، بتدریج با ضعف عضلانی همراه می‌شود و زندگی و آسایش فرد را کاملاً مختل می‌کند.
به گفته این متخصص، در اغلب موارد، گزگزها و سوزن سوزن شدن، وقتی در طول روز ظاهر می‌شود که شخص به مدتی طولانی تلفن، کتاب، کیف یا هر شی‌ء دیگری را به دست بگیرد؛ که معمولاً با آزاد شدن دست و با چند حرکت لرزشی مچ و کف دست، بهبود پیدا می‌کنند. اما در مراحل پیشرفته، فرد مبتلا ممکن است در انگشتان شست، نشانه و میانه با این مشکل برخورد کند و حتی وقتی دست خود را مشت می‌کند یا اشیا را در دست می‌گیرد، حس ضعف پیدا می‌کند و این ضعف تا جایی پیش می‌رود که مثلاً حتی در بستن دکمه‌های لباس نیز دچار مشکل می‌شود. در این شرایط، بعضی افراد احساس می‌کنند که انگشتان‌شان دچار تورم شود و حتی درک حس سرما و گرما نیز کاهش یابد.
دلیل مورمور شدن دست ها
این مشکل می‌تواند در یک یا هر دو دست ایجاد شود که البته اگر هر دو دست درگیر باشند، اغلب مواقع بدین گونه است که درگیری یکی از دست‌ها بیشتر است و فرد مبتلا را هم بیشتر آزار می‌دهد. این متخصص جراحی مغز و اعصاب و ستون فقرات معتقد است که معمولاً نمی‌توان علت قاطعی را به عنوان عامل ایجاد کننده این مشکل شناسایی کرد، اما یک سری بیماری‌ها و حالت‌های فیزیولوژیکی بدن را می‌توان در زمینه‌سازی یا ایجاد آن دخیل دانست؛ البته تست‌های متعدد تشخیصی برای تأیید یا رد این مشکل وجود دارد که از آن جمله، معاینات بالینی و گرفتن نوار عصبی و عضلانی، مهم‌ترین روشهای تشخیص این سندرم به حساب می‌آیند.
درمان سندرم آزار دهنده گزگز دست
البته گِزگِز دست که در بیشتر مواقع نیز شب‌ها به سراغ مبتلایان می‌آید، درمان‌های مختلفی دارد.
دکترظهرابی نخستین درمان «سندرم تونل کارپ» را بی‌حرکتی و استراحت به مچ دست معرفی می‌کند و ادامه می‌هد: نخستین قدم کاهش فشارهای وارده بر ناحیه ابتلا، اصلاح عادت‌ها (مثلا نگذاشتن دست زیر تنه یا سر در هنگام خواب و…) کاهش زمان نگه داشتن وسایل و کیف در دست و امثال این هاست. البته در صورت صلاحدید پزشک درمانگر، می‌توان از مچ بندهای مخصوص برای مدتی معلوم و به صورت شبانه یا دائمی برای چند روز تا چند هفته استفاده کرد.
داروهای ضد درد و ضد التهاب، با کمپرس سرد یا بدون آن نیز با نظر پزشک قابل استفاده هستند. به گفته او، قدم بعدی درمان در صورت نبود پاسخ مناسب به درمان‌های قبلی، تزریق کورتون موضعی است. در این مرحله داروهای مختلف دیگری نیز ممکن است مورد استفاده قرار می‌گیرند که بسته به مراحل خفیف تا متوسط سندرم تونل کارپ، درمان‌های مراقبتی متنوعی نیز می‌طلبد.
اما اگر علائم با درمان‌هایی که اشاره شد بهبود نیافتند، چه باید کرد؟
این جراح پاسخ می‌دهد که چنانچه علائم بهبودی دیده نشد، یا نوار عصبی نشان دهنده مراحل شدید این مشکل باشد یا عضلات مربوط به این عصب دچار لاغری شده باشد به بیمار پیشنهاد عمل جراحی آزادسازی داده می‌شود. این عمل به صورت سرپایی و معمولاً با بی‌حسی موضعی در شرایط استریل اتاق عمل انجام می‌شود و در صورتی که بدرستی و بموقع انجام شود، نتایج بسیار خوبی در پی خواهد داشت.
دکتر ظهرابی در زمینه این جراحی به نکته جالبی اشاره می‌کند: در اغلب قریب به اتفاق موارد، از همان نخستین شب بعد از عمل آزادسازی عصب، گزگز و مورمورشدن از بین خواهد رفت. در صورت آزادسازی کامل و بموقع عصب و برداشتن تمامی الیاف فشارنده هنگام عمل جراحی، احتمال عود بسیار کم است و معمولاً بیمار بقیه عمر زندگی نرمالی خواهد داشت.
روزنامه «ایران»
