در این بخش از مجله پزشکی دکتر سلام، به این سوال پاسخ می دهیم که گردشگری سلامت به چه معناست؟ به مسافرت افراد از محل دائم زندگي خود جهت حفظ، بهبود يا حصول مجدد سلامت جسمي و ذهني فرد به مدتي بيش از 24 ساعت و كمتر از يك سال گردشگري سلامت گفته می شود.
سازمان جهانی گردشگری ( WTO ) به طور خاص، گردشگری سلامت را چنین تعریف می کند : استفاده از خدماتی که به بهبود یا افزایش سلامتی و افزایش روحیه فرد (با استفاده از آبهای معدنی ، آب و هوا یا مداخلات پزشکی ) منجر می شود و در مکانی خارج از محل سکونت فرد – که بیش از 24 ساعت است – به طول می انجامد .
مقوله گردشگری سلامت فراتر از گردشگری درمانی است، آبهای گرم و معدنی و لجن درمانی همراه با امکانات طبیعی نیز شامل مقوله گردشگری سلامت است .
شعار جهانی توریسم سلامت ، امکانات و خدمات در حد کشورهای جهان اول یا پیشرفته و قیمت ها و هزینه ها در حد کشور های در حال توسعه و جهان سوم است . درآمد جهانی گردشگری سلامت در سال 2013به بیش از 75میلیارد دلار رسید که سهم کشورمان در این خصوص با توجه به ظرفیت هایی که برای جذب توریسم سلامت دارد ، بسیار ناچیز بود. با لحاظ اینکه بین 4 تا 7 درصد گردشگران خارجی را گردشگران سلامت تشکیل می دهند، پیش بینی می شود تعداد این نوع گردشگران در سال 2010 به بیش از 40 میلیون نفر در جهان بالغ شود که در شرایط و مدیریت فعلی و در خوشبینانه ترین حالت سهم ایران بیش از 50 هزار نفر نخواهد بود .
بر اساس برنامه ریزی های دولت و طبق ماده 87 برنامه چهارم توسعه تا پایان برنامه مذکور باید 30 درصد از نیازهای درمانی و بهداشتی کشور از طریق صادرات کالاهای مرتبط با پزشکی و گردشگری سلامت تامین شود که با تحقق این امر و با توسعه صنعت توریسم سلامت ، مزایای متعددی عاید کشور خواهد شد که از مهمترین آنها می توان به اشتغالزایی و رشد کیفی در بخش سلامت و توسعه اقتصادی و ارز آوری به خصوص در صنعت بیمه اشاره کرد .
پیش بینی می شود گردش مالی بخش گردشگری جهان در سالهای آتی قرن بیست و یک، از گردش مالی بخش صنعت فراتر رود و تا چند سال دیگر به 2 تریلیون دلار رسد که یقینا در این مقدار گردش مالی ، پای دلالان غیر قانونی و مافیای قدرت در بحث گردشگری سلامت باز خواهد شد که با توجه به قرار گرفتن کشور ما در مرکز متقاضیان دریافت خدمات توریسم درمانی ( افراد تبعه کشورهای عربی ، تازه استقلال یافته و همسایگان ایران ) عملا برنامه ریزی های کارشناسانه به منظور پرهیز از تهدید های مرتبط با مراحل درمانی ، نحوه ورود به کشور ، دوران بستری و طی نقاهت ، ضروری بوده و از واریز ارزش افزوده مالی ناشی از مسئله گردشگری سلامت به جیب دست اندرکاران غیر قانونی و غیر مرتبط جلوگیری خواهد کرد .
تدوین قوانین علمی در بحث گردشگری سلامت ، اطلاع رسانی بین المللی ، توسعه ناوگان حمل و نقل و ایجاد مراکز رفاهی و اقامتی متناسب با استانداردهای جهانی از ضرورتهای بحث توریسم سلامت است که در صورت بی برنامگی و عدم هماهنگی بخش های مرتبط در هر مرحله می تواند به تهدید کلی تبدیل و حتی به حذف ایران از مقوله گردشگری سلامت بینجامد .
زمینه های فعالیت در حوزه گردشگری سلامت در دنیا شامل: آب گرم‌های درمانی، برنامه‌های مدیریت وزن، اعمال جراحی آرایشی و پلاستیک، اعمال جراحی جایگزینی مفاصل، اعمال جراحی بای- پس شریان قلب، پیونداعضاء، چشم پزشکی ( عمل لیزیک )، دندان پزشکی و کاشت دندان، توان بخشی و … می باشند.
