شب چله از به یادماندنی ترین شب های عمر ما ایرانی ها به شمار می رود این شب آداب و سنن خاص مربوط به خود را میطلبد فال حافظ گرفتن در دورهمی خانوادگی بسیار دلچسب و مفرح خواهد بود این شب از دیرباز توسط ایرانیان گرامی داشته شده است بد نیست به رسوم کشورمان بیشتر دقت کنیم و آن ها را پاس بداریم.
شب چله یا شب یلدا، یکی از کهنترین و دیرپاترین جشنهای ایرانی است. در این جشن، سپری شدن بلندترین شب سال و به دنبال آن بلندتر شدن طول روزها در نیمکره شمالی، که مصادف با انقلاب زمستانی است، گرامی داشته میشود.
یلدا به زمان بین غروب آفتاب از ۳۰ آذر،آخرین روز پاییز تا طلوع آفتاب در اول ماهدی (نخستین روز زمستان) گفته میشود. خانوادههای ایرانی در طول هزاران سال، در شب چله، شامی فاخر و همچنین انواع میوهها را مهیا و دور هم صرف میکنند. قصهگویی پیرترها برای اعضای فامیل و همچنین شاهنامه خوانی و فالگیری با دیوان حافظ نیز رایج است.
چله و جشنهایی که در این شب برگزار میشود، یک سنت باستانی است. مردم روزگاران دور و گذشته که کشاورزی، بنیان زندگی آنان را تشکیل میداد و در طول سال با سپری شدن فصلها و تضادهای طبیعی خوی داشتند، بر اثر تجربه و گذشت زمان توانستند کارها و فعالیتهای خود را با گردش خورشید و تغییر فصول و بلندی و کوتاهی روز و شب و جهت و حرکت و قرار ستارگان تنظیم کنند. آنان می دیدند که در بعضی ایام و فصول، روزها بسیار بلند میشود و در آن روزها، از روشنی و نور خورشید بیشتر میتوانستند استفاده کنند.
مردم دوران باستان و ازجمله اقوام آریایی دریافتند که کوتاهترین روزها، آخرین روز پاییز و شب اول زمستان است و بلافاصله پس از آن روزها به تدریج بلندتر و شبها کوتاهتر میشود، از همین رو آن را شب زایش خورشید (مهر) نامیده وآغاز سال قرار دادند.
ایرانیان از دیر باز آتش میافروختند تا تاریکی و عاملان اهریمنی نابود شده و بگریزند. مردم گرد هم جمع شده و شب را با خوردن، نوشیدن، شادی و پایکوبی و گفتوگو بهسر میآوردند و خوانی ویژه میگستردند. هرآنچه میوه تازه فصل که نگاهداری شده بود و میوههای خشک در سفره مینهادند. سفره شب یلدا،« میَزد» ( Myazd ) نام داشت و شامل میوههایتر و خشک، نیز آجیل یا به اصطلاح زرتشتیان، «لُرک» (Lork )بود که از لوازم این جشن و ولیمه بود و به افتخار و ویژگی «اورمزد» و «مهر» یا خورشید برگزار میشد.
در آیینهای ایران باستان برای هر مراسم جشن و سرور آیینی، خوانی میگستردند که بر آن افزون بر آلات و ادوات نیایش، مانند آتشدان، عطردان، بخوردان، برسم و غیره، برآوردهها و فرآوردههای خوردنی فصل و خوراکهای گوناگون نهاده میشد.
لینک مرتبط:
برای شب یلدا بیماران دیابتی این توصیه هار ا بخوانند
خواص خوراکی های شب یلدا قسمت اول
خواص خوراکی های شب یلدا قسمت دوم
منبع: دکتر سلام