نمک و مضرات استفاده ی بیش از اندازه از آن

می دانید افزایش فشارخون به شدت عملکرد سایر اعضای بدن را تحت تأثیر گذاشته و در درازمدت مشکلات جسمانی جدی مانند سکته های قلبی، ازکارافتادگی کلیه، بیماری های چشمی و سایر بیماری ها را ایجاد می کند. آمار افراد مبتلا به فشارخون در دنیا که گفته می شود بیش از یک میلیارد نفر را در بر می گیرد و می رود تا سال ۲۰۲۵ به ۱.۵ میلیارد نفر افزایش یابد، زنگ خطر این بیماری را به صدا درآورده است تا جایی که کودکان از ابتلای به این بیماری در امان نمانده و شیوع چاقی در کودکان باعث افزایش فشارخون در بین آنها شده است.

آغاز هفته سلامت در ایران همزمان با روز جهانی بهداشت فرصت مناسبی را به وجود می آورد تا نگاه جدی تری به موضوع فشارخون در کشور داشته باشیم.

مسئول برنامه فشارخون اداره پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی مرکز مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت در تعریف سبک زندگی می گوید: رفتارهای آدمی در طول زندگی تبدیل به عادت می شود و مجموعه این عادات و رفتارها یک شیوه ای را ایجاد می کند که به عنوان سبک زندگی شناخته می شود.

حجت زاده با بیان اینکه سبک زندگی در بعد بهداشتی و در زمینه بیماری فشارخون متأثر از سه عامل تغذیه، ورزش و مصرف دخانیات است، می افزاید: این سه عامل غیر از بیماری فشارخون می تواند بیماری های دیگری را مانند قلبی عروقی، دیابت، سرطان و آسم تحت تأثیر قرار دهد. این عضو کمیته علمی ستاد هفته سلامت، با بیان اینکه سبک زندگی افراد در زمینه تغذیه باید متأثر از یک الگوی مناسب برای پیشگیری از فشارخون و برخورداری از یک زندگی سالم باشد، می گوید: یکی از موارد الگوی تغذیه سالم مصرف موادغذایی کم چرب است. بخشی از چربی های غذا هنگام پخت وپز مواد غذایی مانند استفاده از روغن وارد مواد غذایی می شود و برخی دیگر استفاده از مواد غذایی حاوی چربی است؛ مانند لبنیات یا گوشت های پرچربی. باید توجه داشت هنگام پخت وپز و آشپزی از روغن هایی استفاده شود که میزان درصد اسید چرب ترانس آن کمتر و میزان اسیدهای چرب غیراشباع بیشتری داشته باشد.

همچنین باید سعی شود که بین روغن جامد و مایع از روغن مایع استفاده شود مانند روغن زیتون که مناسب ترین روغن برای پخت وپز است. از طرفی مصرف موادغذایی کم چرب توصیه می شود به عنوان مثال گوشت سفید مانند مرغ و ماهی درصد چربی کمتری نسبت به گوشت قرمز دارد و چنانچه از گوشت قرمز استفاده می شود باید سعی شود چربی های گوشت به طور کامل جدا شود. همچنین نوع پخت وپز نیز مهم است که باید غذاها بیشتر به صورت آب پز و کبابی یا بخارپز استفاده و از سرخ کردن مواد غذایی خودداری شود.

حجت زاده، همچنین مصرف ۵ وعده میوه و سبزی در روز و مصرف حداقل نمک را به عنوان یک الگوی صحیح غذایی به ویژه برای پیشگیری از ابتلای به بیماری فشارخون مفید می داند و اظهار می کند: نخستین قدم برای مصرف کم نمک این است که سر سفره از نمکدان استفاده نشود. همچنین سعی شود از مصرف موادغذایی کاملا شور مانند چیپس و پفک و مواد غذایی فرآوری شده مانند غذاهای کنسروی که دارای سدیم بالایی هستند، خودداری شود.

از طرفی مصرف موادغذایی مانند سوسیس، کالباس، همبرگر و پیتزا که جزو مواد غذایی فرآوری هستند، به حداقل برسد. این کارشناس اداره پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی، همچنین گنجاندن مصرف آجیل را در برنامه تغذیه روزانه به ویژه به دلیل دارا بودن خاصیت کاهش چربی خون مفید می داند و بیان می کند: چربی دانه ها و آجیل از نوع غیراشباع است و مصرف آن به ویژه دانه هایی مانند گردو باعث کاهش کلسترول خون می شود؛ اما توصیه می شود دانه ها به صورت خام و غیر بوداده که شور نباشد و در حد بسیار محدود مصرف شود؛ زیرا باعث چاقی می شود.

پیشگیری از فشارخون با فعالیت بدنی

حجت زاده یکی دیگر از اشکال سبک زندگی سالم را در انجام فعالیت های بدنی می داند و می گوید: برای برخورداری از شیوه زندگی سالم که در پیشگیری از فشارخون نیز مفید است، داشتن فعالیت بدنی به صورت تحرک جسمی توصیه می شود و بنابراین در بحث فعالیت بدنی نمی خواهیم توصیه به انجام یک فعالیت ورزشی جدی داشته باشیم زیرا بسیاری از افراد وقت و حوصله انجام فعالیت ورزشی جدی را ندارند اما انجام فعالیت جسمی در زندگی روزمره امکان پذیر است. مانند داشتن یک پیاده روی ساده که اگر کمی تند باشد می تواند نتیجه بهتری داشته باشد به شرط اینکه از کفش های ورزشی مناسب استفاده شود تا به زانو و پا آسیبی وارد نشود. باید در نظر داشت فعالیتی می تواند تأثیر مثبت بر قلب و عروق داشته باشد که از شدت متوسطی برخوردار باشد، به عبارت دیگر انجام فعالیت بدنی باید در حدی باشد که فرد عرق کرده، ضربان قلب او افزایش یافته و تنفس او سریع شود اما افزایش تنفس باید در حد متوسط باشد و در حدی نباشد که فرد آن قدر به نفس زدن بیفتد که به عنوان مثال بریده بریده صحبت کند.

از طرفی فعالیت بدنی باید حداقل ۵ روز در هفته و هر بار نیم ساعت انجام شود. این عضو کمیته علمی ستاد هفته سلامت همچنین انجام فعالیت های ساده روزمره زندگی را در مصرف کالری مؤثر می داند و اذعان می کند: برخی از فعالیت های ساده زندگی هر چند تأثیری در سلامتی قلب و عروق ندارد اما در کاهش کالری تأثیر بسزایی دارد؛ بنابراین افرادی که دارای اضافه وزن هستند، سعی کنند با انجام فعالیت های کوچک، کالری بدن خود را بسوزانند مانند برخاستن از جا و تغییر کانال های تلویزیون به جای استفاده از دستگاه کنترل آن.

مصرف نکردن دخانیات

پرهیز از مصرف دخانیات یکی دیگر از سبک های زندگی سالم در زمینه بهداشتی را تشکیل می دهد که حجت زاده با اشاره به آن می افزاید: مصرف دخانیات باعث افزایش فشارخون شده و بنابراین ضروری است افرادی که دخانیات مصرف می کنند با تصمیم و اراده آن را ترک کنند و چنانچه از عهده ترک دخانیات برنمی آیند، می توانند با مراجعه به کلینیک های ترک سیگار و با کمک مواد حاوی نیکوتین سیگار را ترک کنند.