سندرم پای بی قرار را می توان نوعی اختلال در خواب فرد به شمار آورد که سبب احساس درد و ناراحتی در پا های فرد می شود. این بیماری علائم زیادی دارد که ازجمله می توان به مور مور شدن و گزگز پا اشاره کرد. این علائم مربوط به قسمت خاصی از پا نیست و در سر تا سر می توان آنرا احساس کرد اما نقطه اصلی آن در ساق پا است. با دکتر سلام همراه باشید.
نکات بارزی که می‌توان در ارتباط با این اختلال به آن پرداخت شامل موارد زیر است:
-علائم این بیماری در زمان‌های عدم فعالیت رخ می‌دهد، خصوصا در شب‌ها زمانی که فرد می‌خواهد استراحت کند یا تلاش می‌کند بخوابد و گاهی شدت آن در شب به قدری زیاد است که فرد نمی‌تواند بخوابد.
-کمبود خواب منجر به خستگی و خواب‌آلودگی در طول روز شده و این بر کیفیت زندگی فرد و فعالیت‌های روزانه او تأثیر می‌گذارد. رانندگی یا مسافرت برای فرد مبتلا مشکل خواهد شد. همچنین احساس نامساعد و کمبود خواب می‌تواند به افسردگی منتهی شود.
-این اختلال ممکن است در هر کسی اعم از کودکان، بزرگسالان و یا افراد مسن رخ دهد. با این همه، احتمال بروز آن در زنان تقریبا دو برابر بیشتر است.
– سندروم پای بی‌قرار در زنان و در سه ماهه سوم بارداری و نیز در افرادی که دچار بیماری‌های مزمن مانند دیابت، بیماری کلیوی و یا پارکینسون هستند شایع‌تر است.
-این بیماری اغلب با اختلالات خواب مانند بی‌خوابی و وقفه تنفسی خواب مرتبط است.
-افراد مبتلا به سندروم پای بی‌قرار دچار حرکت دوره‌ای اندام‌ها در خواب (PLMS) هم می‌شوند که با حرکات تند و ناگهانی پا و یا تکان‌های غیرارادی آن همراه بوده که هر ۱۵ تا ۴۰ ثانیه یک‌بار رخ می‌دهد.
علائم
علائم شاخص این اختلال، بروز حس نامساعد و نامطلوب در پاها بوده که به نیاز مقاومت‌ناپذیر به حرکت دادن پاها منتهی می‌شود. این حس نامساعد و نامطلوب با فشار، سوزش، سفت شدن پا، احساسی مانند این‌که انگار حشره‌ای داخل پایتان در حال وول خوردن است، شوک الکتریکی و حس توأم با درد همراه است.
برای بسیاری از افراد این علائم همواره با درد همراه نیست با این حال در تمام موارد علائم آزاردهنده است. از طرفی علائم این اختلال می‌تواند در بازوها و سایر اعضای بدن هم رخ دهد. شدت این بیماری با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد. عواملی که باعث آغاز این بیماری یا تشدید آن می‌شود عبارت است از:
-استراحت یا عدم فعالیت. هرچه وضعیت شما با استراحت یا بی‌تحرکی طولانی‌تری همراه باشد، احتمال بروز یا تشدید علائم این بیماری هم بیشتر است.
-علائم پاها در شب بدتر می‌شود، اما در اوایل صبح این علائم به طور واضح و مشخصی وجود نخواهند داشت. این زمان، زمانی است که فردی که دچار این اختلال بوده می‌تواند کمی بخوابد.
-سفرهای طولانی
-بی‌حرکتی موقع گچ گرفتن بخشی از بدن
-تمرین شل‌سازی عضلات
علل
علل دقیق این عارضه هنوز مشخص نیست. با این حال، محققان دریافته‌اند که در اکثر مواقع، سابقه خانوادگی نقش مهمی در بروز آن ایفا می‌کند. از دیگر علل مربوط به آن می‌توان به ژن‌ها همراه با تأثیر متقابل میان کمبود آهن در مغز و انتقال عصبی دوپامینی در آن اشاره کرد که دچار اختلال شده است.
گفته می‌شود که سندروم پای بی‌قرار با نوروپاتی محیطی، پارکینسون، دیابت، نارسایی کلیوی، رماتیسم مفاصل، اختلالات خواب، و کمبود آهن، منیزیم و یا B12 همراه است. همچنین مصرف برخی داروهایی که برای درمان حالت تهوع، انواع آلرژی و نیز داروهایی که برای درمان تشنج یا افسردگی استفاده می‌شوند می‌تواند سبب بروز سندروم پای بی‌قرار شود.
تشخیص
معیار اصلی برای تشخیص این اختلال شامل موارد زیر است:
-نیاز مقاومت‌ناپذیر به حرکت دادن پاها به علت حس غیرعادی یا تکان‌های خودبه‌خودی
-تشدید علائم در شب یا زمان استراحت
-تسکین موقت از طریق حرکت
سابقه خانوادگی مثبت و اثرات مثبت درمان دوپامینی از عواملی است که در تشخیص این بیماری بسیار تأثیرگذار است. به عبارت دیگر، این بیماری اغلب نه تنها از جانب پزشک عمومی تشخیص داده نمی‌شود، بلکه عصب‌شناسان و فیزیوتراپیست‌ها هم در تشخیص آن کوتاهی می‌کنند. از بیماری‌هایی که به اشتباه با این اختلال تشخیص داده می‌شود می‌توان به آرتروز، کمبود ویتامین، وجود کرم در معده، افسردگی، تشویش، استرس و کمبود ویتامین اشاره کرد.
