مصرف آجیل در ایران میانگین بالایی دارد به خصوص با شروع فصل بهار و آغاز عید نوروز ، آجیل ها در کل برای بدن مفید هستند اما باید در نظر داشته باشید که میزان کالری این خوارکی ها بالا است و می تواند باعث افزایش وزن شما شود.
یکی از تنقلات نوروز که خرید آن سخت به نظر می رسد آجیل شب عید است. اگر بخواهیم آجیل صنعتی و بسته بندی شده بخریم نه می توانیم آن را تست کنیم و نه دردست بگیریم و با بوییدن کیفیتش را بسنجیم.
اگرهم قصد خرید انواع فله ای آن را داشته باشیم، احتمال آن که محصول رنگ شده و آلوده به گرد و غبار و سم خطرناک آفلاتوکسین باشد، سردرگم مان می کند. از سوی دیگر با خوردن چند عدد پسته و بادام و تخمه هم نمی توان به کیفیت و سلامت محصول اطمینان کرد، اما سوالاتی که اغلب خانواده ها می پرسند، این است: آیا می توان به کیفیت آجیل های بسته بندی شده اطمینان کرد؟ آیا آجیل مغز شده مزیت بیشتری دارد؟ آجیل براق و رنگ شده چه مضراتی دارد؟ آجیل خام بهتر است یا بو داده؟ آیا بو دادن از خواص آجیل می کاهد؟…
آجیل چینی نخرید
پرطرفدارترین آجیل نوروز، آجیل شور است که شامل پسته، بادام، فندق، تخمه ژاپنی و تخمه کدو می می شود. بیشتر حجم آجیل شیرین را هم گردو، کشمش، توت خشک و مقداری پسته و فندق و بادام تشکیل می دهد که برای نوروز کمتر از آن استقبال می شود اما اگر برای چهارشنبه سوری قصد خرید آن را دارید، بدانید که علاوه بر موارد گفته شده ممکن است انواعی از برگه ها، مویز، باسلق و حتی شکلات برای سنگین شدن آن وجود داشته باشد.
آجیل مشکل گشا هم آجیلی است که برخی خانواده ها وجود آن را در سفره هفت سین، خوش یمن می دانند و ترکیبات آجیل شیرین را همراه نقل و نخودچی دارد.
آجیل های هندی، تایلندی و ژاپنی هم در گروه آجیل های وارداتی است که اغلب رنگارنگ بوده و طعم تندی داشته و در انواعی از آن رشته، ذرت، نخود و باقلا هم پیدا می شود. آجیل هایی هم که از چین وارد می شود شبیه آجیل شور خودمان است، اما اغلب رنگ شده و واکس خورده بوده و برخلاف ظاهر خوش آب و رنگ از گروه آجیل های درجه سه و چهاری است که طعم و کیفیت پایین آن براحتی قابل تشخیص است و البته قیمت ارزان تری دارد.
آجیل بسته بندی شده همیشه مرغوب نیست
برخی خانواده ها برای آن که خیال خود را از بابت کیفیت و سلامت آجیل نوروز راحت کنند به برخی فروشگاه ها مراجعه و آجیل را به صورت بسته بندی خریداری می کنند. غافل از آن که در میان آجیل های بسته بندی شده انواعی که کیفیت پایین و طعم ناسالمی داشته باشد بوفور یافت می شود و متاسفانه مسئولان ناظرهم توجهی به این موضوع ندارند.
این همان عاملی است که موجب کاهش اعتماد خانواده ها به آجیل های کارخانه ای و کشش آنها به خرید آجیل های فله ای یا وارداتی می شود.
چشیدن این آجیل ها ناممکن و کیفیت آنها قابل سنجش نیست. البته کارخانه های معتبر و شناخته شده ای که مجوز لازم برای تولید و بسته بندی آجیل را دارند به علت آن که قبل از خرید محصول، مرغوبیت و سلامت مغز دانه ها را با انجام آزمایش های فیزیکی و شیمیایی بررسی می کنند، قابل اعتماد است.
در میان آجیل های فله ای آنهایی که از سوی مراکز معتبر و تحت نظارت به فروش می رسند نیز قابل اطمینان است.
این آجیل ها باید درون ظروف استیل و مخصوص آجیل در داخل مغازه و به دور از تابش مستقیم نور آفتاب و هوای آلوده در محلی خشک و خنک عرضه شود.
آجیل مغز شده زود فاسد می شود
مزیت اصلی آجیل های مغز شده آن است که زحمت پوست کندن ندارد و سبب بروز مشکلاتی در بهداشت دهان و دندان نمی شود، اما باید بدانید یک نعلبکی آجیل مغز شده ۶۰۰ کالری یعنی معادل دو بشقاب برنج کالری دارد و به دلیل سادگی در مصرف، بیشتر خورده می شود. از طرفی پوست، پوششی مناسب برای پیشگیری از آلودگی های دیگری است که ممکن است ایجاد شود.
در نتیجه آجیل مغزشده نه تنها در تماس مستقیم با گرد وغبارهوا و میکروب های بیماری زا قرار دارد بلکه اگر تحت عملیات پررطوبت پوست گیری یا در محیط مرطوب نگهداری شود، خیلی زودتر فاسد شده و آلوده به سم خطرناک آفلاتوکسین می شود؛ کپکی میکروسکوپی که با ترشح سم، بدون شک با تضعیف سیستم ایمنی بدن باعث سرطان کبد شده و خطر سقط جنین و عقب افتادگی ذهنی را افزایش می دهد.
اما سوالی که خیلی از خانواده ها می پرسند آن که آجیل چگونه پوست کنده می شود و چرا سطح برخی مغزها چرب است؟
بیشتر مغزها در کارخانه و با دستگاه های خاصی بسادگی پوست کنده می شود. البته طی این فرآیند، شکستگی و دورریزی زیاد است که به کمک فشارهوا از مغزهای سالم جدا و در نهایت محصول الک می شود. سطح این مغزها در موقع برشته شدن به طور عمده با روغن چرب می شود تا نمک، فلفل و دیگر افزودنی ها براحتی به آن بچسبد.
این مغزها در مقایسه با انواعی که به روغن آغشته نشده است، فسادپذیری بیشتری داشته و اگر در برابر گرما و نور آفتاب قرار گیرد، سریع اکسید و در نهایت تند و غیرقابل مصرف می شود.
این را هم بدانید برای افزایش مدت نگهداری و طعم دهی، میزان استفاده از فلفل یا نمک به کار رفته در این مغزها چند برابر بوده و مصرف آن برای مبتلایان به بیماری های گوارشی و قلبی ـ عروقی، افراد با فشار خون بالا و کودکان زیر سه سال توصیه نمی شود.
مزیت آجیل خام بیشتر است
به گفته متخصصان تغذیه، مغز خام آجیل زنده بوده و در صورتی که آن را بکاریم، قدرت رویش دارد. در نتیجه بو دادن آجیل موجب اتمام عمردانه و کاهش قدرت دفاعی آن در برابر شرایط نامساعد محیطی شده و بشدت فسادپذیر می شود.
از طرفی بو دادن موجب مخفی شدن کیفیت پایین و طعم کهنگی آجیل شده و این خود باعث انحراف ذهن مصرف کننده خواهد شد.
همچنین حرارت بو دادن می تواند به کاهش ریز مغذی ها و از بین رفتن ترکیبات فنولی و فلاونوییدهای آجیل منجر شود و کیفیت پروتئین و کربوهیدرات های آن را دستخوش تغییرات کند البته چربی آجیل در برابر حرارت ملایم برشته شدن مقاوم است اما حرارت بالا با تغییر رنگ و تشکیل مواد سمی که بوی تندی هم دارد برای سلامت دردسرساز خواهد بود.
در ضمن از خرید پسته های خندان اجتناب کنید. چراکه شوک حرارتی اعمال شده به محصول از خواص پسته کاسته و موجب افزایش رطوبت و کپک زدگی آن می شود.
آجیل های مخلوط و براق به کبد و کلیه آسیب می رساند
برخی قنادی ها و آجیل فروشی ها برای افزایش زمان ماندگاری و مشتری پسندی، سطح آجیل را با واکس، براق و با رنگ های غیرمجاز پوشش می دهند که به گفته کارشناسان، مصرف طولانی مدت این نوع محصولات می تواند به دوعضو سم زدای بدن یعنی کبد و کلیه آسیب رساند و موجب بروز حساسیت های شدید شود.
این را هم بدانید برخی افراد سودجو انواعی از آجیل را که به دلیل بارمیکروبی بالای آفلاتوکسین اجازه صادرات ندارد با انواع آجیل درجه یک مخلوط و به صورت درهم با قیمت های نجومی عرضه می کنند.
درنتیجه اگر برای سلامت خود و مهمانانتان ارزش قائل هستید از خرید آجیل های مخلوط برشته شده، واکس خورده، مغز شده، پرنمک و محصولات رنگ شده و وارداتی اجتناب کنید. انواع آجیل به دلیل پروتئین و املاح بالایی که دارد برای افراد مبتلا به نارسایی کلیوی، محدودیت مصرف دارد.