چشم انسان ساختمانی دارد که به یک کره شبیه است.قرنیه در جلوی چشم وجود دارد که نور از محیط خارجی وارد آن میشود و بعد از عبور نور از مردمک نوبت به عدسی میرسد.چشم انسان میتواند نهصد میلیون رنگ را تشخیص دهد و از دو بخش کره و اجزای فرعی ایجاد شده است.ابرو،مژه،پلک،ماهیچه‌های گرداننده کره و حَدَقه اجزای فرعی چشم هستند.
چشم انسان به دلیل حساسیت بالایی که دارد با توجه به سبک زندگی فرد و افزایش سن دچار و درگیر بیماری های مزمنی می شود. که در صورت تشخیص اولیه می توان با دارو درمانی آن ها را کنترل کرد. اما در صورت تشخیص دیر هنگام نیاز مند جراحی است . حتی در موارد ممکن است به از دست دادن بینایی بیانجامد.
آب سیاه یا گلوکوم (glaucoma)
به افزایش فشار داخل چشم، ناشی از انسداد در مسیر خروج زلالیه (مایع شفاف اشغال کننده بخش پیشین چشم یعنی فضای بین قرنیه و عدسی) گفته می شود.
معلوم نیست افزایش فشار داخل چشم چگونه به عصب بینایی آسیب می رساند. آب سیاه بر دو نوع است.
آب سیاه زاویه‌ی باز
در آب سیاه زاویه باز مایع شفافی که به طور مداوم به اتاقک قدامی چشم وارد و از آن خارج می شود و بافت های این ناحیه را تغذیه می کنند با سرعتی خیلی کمتر از طبیعی اتاقک قدامی را ترک می‌کند،با سرعتی خیلی کمتر از طبیعی، اتاقک قدامی را ترک می کند و در نتیجه، فشار خون داخل چشم به حدی بالا می رود که عصب بینایی آسیب می رساند و کاهش بینایی روی میدهد.
آب سیاه زاویه‌ی بسته
در آب سیاه زاویه‌ی بسته‌ی حاد که از بیماری‌های نادر چشمی است اتاقک قدامی چشم عمق کمی دارد که این اشکال ناشی از کوتاه بودن محور طولی یا بزرگ شدگی عدسی چشم در اثر ایجاد تدریجی آب مروارید است.
وقتی مردمک متسع می شود، قسمت محیطی عنبیه مانع از عبور مایع از زاویه‌ی اتاقک قدامی به خارج می شود و در نتیجه، فشار داخلی چشم به طور ناگهانی افزایش پیدا می‌کند و درد و احتقان چشم،تورم قرنیه، تاری دید و در بعضی از بیماران، تهوع، استفراغ یا سردرد ایجاد میشود.
تشخیص و درمان
بیماری با اندازه گیری فشار داخل چشم در طول حمله‌ی حاد یا مشاهده‌ی زاویه تنگ اتاقک با استفاده از لنزهای تماسی آیینه دار مخصوص تشخیص داده می شود.
آب سیاه زاویه‌ی باز شایع ترین نوع آب سیاه است و آهسته ای دارد. این بیماری اغلب بعد از ۵۰ سالگی و به ندرت در زیر چهل سالگی ایجاد میشود.
حمله حاد آب سیاه، وضعیتی اورژانسی است زیرا می تواند موجب آسیب دایمی بینایی شود.
درمان آب سیاه به مرحله بیماری بستگی دارد و در مراحل اولیه با قطره های کنترل کننده فشار داخل چشم درمان می شود. امروزه از جراحی با لیزر برای کاهش فشار داخل چشم از طریق افزایش دادن اندازه سیستم تخلیه مایع داخل چشم استفاده میشود، ولی گاهی این نوع درمان، اثر موقتی دارد. می توان یک مجرای تخلیه مصنوعی را وارد چشم کرد که این کار ترابکولکتومی گفته می شود ولی در این درمان، ادامه‌ی استفاده از قطره های چشمی ضرورت دارد.
