بیماری های قلبی ، چربی و یا فشار خون بیماری هایی هستند که امروزه گریبان گیر بسیاری از افراد شده اند. این بیماری های اغلب به خاطر نداشتن عادات غذایی مناسب به وجود می آید. شما می توانید با انتخاب یک رژیم غذایی سالم ، سلامت قلب خود را تا حد زیادی تضمین کنید.
این گفته ها حاصل دستاوردهای چندساله محققان است که کاملا بر پایه مستندات علمی ثابت می کند که داشتن یک برنامه تغذیه ای صحیح بر محور تناسب، تعادل و تنوع و نیز بهره گیری از یک الگوی تحرکی روزانه که بتواند سوخت و ساز بدن را بالا ببرد، مانع از بروز بیماری های قلبی ـ عروقی و دیگر بیماری های متابولیکی می شود.
از آنجایی که افزایش وزن یک روند تدریجی است، می توان نتیجه گرفت که نداشتن یک برنامه غذایی مناسب و بی تحرکی طی چند سال و به طور تدریجی به تشکیل رسوب های چربی یا پلاک ها در لایه داخلی دیواره سرخرگ ها منجر می شود؛ رسوب هایی که مانع عبور خون شده و به دنبال آن زمینه تصلب شرایین یعنی سخت شدن رگ ها یا آترواسکلروز را فراهم می آورد البته بحث پیشگیری از بیماری های مادرزادی قلب از طریق اصلاح تغذیه و روش زندگی ممکن نیست و داستان خود را دارد.
اما دکتر تیرنگ نیستانی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی در مورد ابتلا به بیماری های قلب و عروق از طرق غیرارثی بر این باور است که فعالیت بدنی منظم و کنترل وزن بشدت بر ابتلا به این بیماری ها جنبه کنترلی خواهد داشت.
به بیان دیگر هر چه بافت ماهیچه در بدن نسبت به بافت چربی از طریق ورزش و تغذیه مناسب، حجم بیشتری را داشته باشد، نشاط، سرخوشی، انرژی و متابولیسم بدن در سطح بالاتری خواهد بود.
«آقا، خانم اینقدر غذاهای چرب نخورید. همین غذاهای چرب است که آخر شما را سکته می دهد.» این جملات که زیاد در میان عوام شنیده می شود، گرچه از جهاتی درست است، اما تاکید بر ممنوعیت مصرف چربی ها هم برای همه افراد و حتی بیماران قلبی نه تنها لزومی ندارد بلکه حتی آسیب زننده محسوب می شود.
دکتر نیستانی در گفت وگو با جام جم در این باره اظهار کرد: حذف چربی از رژیم غذایی می تواند چربی بد یا تری گلیسیرید خون را بالا ببرد که این اتفاق به ایجاد پلاکت های چربی در دیواره رگ ها و به دنبال آن بروز سکته قلبی کمک می کند. مصرف متناسب چربی ها؛ اگر در قالب روغن های مایع و گیاهی چون روغن سویا، کانولا، زیتون و ذرت باشد برای بدن بسیار ضروری است. آنچه برای همه افراد ازجمله بیماران قلبی ضرر دارد، چربی حیوانی، روغن جامد، کره و چربی گوشت قرمز است، اما چربی دانه های روغنی چون بادام، بادام زمینی و گردو که غنی از روی است برای سلامت قلب و عروق بسیار مفید است.
البته نباید فراموش کنید که رعایت اصل تعادل در مصرف همه مواد غذایی بسیار مهم است، چراکه مصرف زیاد از حد روغن زیتون یا انواع مغز دانه های روغنی هم در کنار فوایدش مضر و چاق کننده خواهد بود. به این دلیل توصیه می شود بیش از پنج تا ده عدد دانه روغنی در روز مصرف نکنید.
محققان به این نتیجه رسیده اند که کلم برگ، کلم قرمز، گل کلم، کلم بروکلی، شلغم، چغندر، اسفناج، مارچوبه، لوبیا سبز، نخود سبز، لوبیا قرمز، لوبیا چشم بلبلی و نخود دارای ویتامین های گروه ب خصوصا اسیدفولیک است.
تحقیقات متعددی نشان داده اند که اسید فولیکی که به طور طبیعی در مواد غذایی یافت می شود، می تواند سبب کاهش ماده ای در خون شود که به دیواره رگ ها آسیب می رساند و سبب تشکیل رسوب های چربی می شود.
تخمین زده شده است که افزایش دریافت روزانه اسید فولیک به میزان صد میکروگرم، سبب کاهش مرگ مرتبط با بیماری های قلبی به میزان هفت درصد در مردان و پنج درصد در زنان می شود.
پس می توان نتیجه گرفت که دریافت روزانه سبزیجات مانند میوه ها در سلامت سیستم قلب و عروق همچون سایر ارگان ها بسیار مفید است.
دکتر نیستانی با تاکید بر مصرف روزانه سه واحد میوه از سوی بیماران قلبی می گوید: متاسفانه اولین قربانی کاهش قدرت اقتصادی مردم در کشور ما میوه و لبنیات است. در حالی که آنچه حذف کردنش برای یک فرد بزرگسال خالی از ضرر است، گوشت قرمز است و نه میوه و سبزیجات؛ یعنی در هر شرایطی میوه و سبزیجات، همین طور لبنیات باید مصرف شود، بخصوص آن که ارزش تغذیه ای میوه ها متناسب با قیمتشان نیست یعنی ارزش تغذیه ای نوع ارزان تر یک میوه با انواع گران تر آن یکسان است.
مصرف لبنیات بخصوص شیر و ماست برای همه افراد و حتی بیماران قلبی یک ضرورت است، اما ضرر انواع پرچرب لبنیات از مصرف نکردن آن کمتر نیست حتی جذب کلسیم شیر و ماست با پایین بودن میزان چربی به خوبی صورت می گیرد. بر این اساس به بیماران قلبی مصرف دو لیوان شیر یا ماست کم چرب به طور روزانه توصیه می شود.
شاید حذف گوشت قرمز از رژیم غذایی ایرانی ها کار بسیار سخت و حتی غیرممکنی باشد، اما می توان مصرف آن را به حداکثر دو نوبت در هفته کاهش داد و این مساله برای بیماران قلبی ـ عروقی بسیار پراهمیت تر است.
اما دکتر نیستانی به کسانی که معتقدند گوشت کبابی یا حتی جوجه و ماهی کبابی بسیار کم ضررتر از انواع خورشتی و سرخ شده آن است، هشدار می دهد که کالری انواع گوشت قرمز و حتی سفید به دلیل این که حجم زیادی از آن خورده می شود، بسیار زیاد و آسیب زننده است. پس حجم دریافتی یک ماده غذایی در کنار نوع طبخ آن نیز بسیار پراهمیت است.
انجمن قلب استرالیا در جدیدترین تحقیقات خود اعلام کرده است که مصرف شش عدد تخم مرغ کامل در هفته برای بیماران قلبی مجاز است، اما دکتر نیستانی با تاکید بر وجود ویتامین و پروتئین موجود در تخم مرغ، مصرف هفتگی دو تا سه عدد تخم مرغ را به بیماران قلبی توصیه می کند.
وی همچنین بر مصرف غلات آن هم به صورت غلات کامل سبوس نگرفته برای بیماران قلبی ـ عروقی تاکید کرده و می گوید: مصرف برنج قهوه ای که البته طرفدار زیادی بین مردم ندارد ،گزینه مناسبی برای بیماران قلبی است.
شاید بسیاری تصور کنند هر ماده غذایی غرق در روغن، چرب و مضر محسوب می شود، اما بسیاری از مواد غذایی که سرشار از چربی های نامرئی است به مراتب از چربی های مرئی، خطرناک تر است.
به گفته دکتر نیستانی مصرف کیک و بیسکویت به علت نوع چربی نامرئی به کار رفته در آنها بسیار مضر بوده و سبب افزایش سطح چربی بد خون می شود.
گوشت و فرآورده های آن، لبنیات پرچرب و کره، فست فودها و غذاهای فرآوری شده نیز غنی از نوعی چربی است که باعث افزایش سطح چربی بد خون می شود. پس مصرف هر دو دسته این مواد غذایی را باید به حداقل رساند.
فراموش نکنید که غذاها و سوپ های آماده مصرف یا کنسرو شده، سوسیس و کالباس و گوشت های نمک سود شده و همچنین تنقلات شور، سرشار از نمک است و دریافت زیاد سدیم برای بیماران قلبی و کسانی که فشار خون بالا دارند، بسیار مضر است.
با چربی خداحافظی نکنید!
گوشت قرمز را حذف کنید، اما میوه و سبزیجات هرگز
روزی دو لیوان شیر کم چرب یادتان نرود
امان از گوشت کبابی
از تخم مرغ غافل نشوید
مراقب چربی های نامرئی باشید