بیماری های بسیار زیادی در دنیا موجود است ، خیلی از این بیماری ها را می توان با دارو های ساده درمان کرد ، اما بسیاری دیگر این چنین نیستند ، بیوشیمی یکی از روش های درمانی است که عوارض بسیاری دارد ، در این مطلب رژیم غذایی مناسب برای بیمار در طول درمان بیوشیمی را برای شما شرح خواهیم داد.
امان از بیماری؛ بی خبر و آرام می آید، اما آرام نمی گیرد. وقتی می آید زندگی را به هم می ریزد. هرقدر هم که جزئی و ساده باشد، باز هم دردسرساز می شود و امان از وقتی که بیماری های شدید و مزمن، پای شان به خانه ای باز شود. آن وقت عوارضی برجامی گذارد که گاهی از خود بیماری هم سخت تر و تحمل آنها دشوارتر است.
سرطان هم یکی از این بیماری هاست که این روزها بیشتر از گذشته خودنمایی می کند و افراد زیادی را درگیر کرده است.
بیماری ای که نامش هم می تواند انسانی را از پادرآورد، چه رسد به عوارض و مشکلات حین درمان که بیمار و خانواده اش را حسابی خسته می کند، اما خوب است بدانید با تغذیه مناسب می توان با این مشکلات هم مقابله کرد.
هم پیشگیری، هم درمان
با توجه به افزایش میزان شیوع سرطان و ترس از این بیماری، خیلی هم عجیب نیست که در بیشتر جمع ها بحث رژیم های غذایی ضدسرطان حسابی داغ و پرطرفدار باشد البته متخصصان هم تائید کرده اند که با تغذیه صحیح نه تنها از ایجاد سرطان پیشگیری می شود، بلکه در طول درمان هم می توان برای کاهش عوارض از آن کمک گرفت و پس از بهبود نیز احتمال عود را کاهش داد.
تحقیقات نشان داده است رژیم های غذایی سرشار از آنتی اکسیدان که در میوه ها و سبزیجات یافت می شود، می تواند از بروز سرطان پیشگیری کند و روند درمان را بهبود بخشد.
هنگام بروز زخم های دهانی، مصرف ترکیبات اسیدی ممنوع!
سرطان بیماری سختی است که در کنار تمام مشکلاتش، شیوه های درمانی مختلف هم عوارض خاصی برای بیمار ایجاد می کند. خشکی دهان، بی اشتهایی، تهوع، استفراغ، یبوست و اسهال نمونه ای از این مشکلات است، اما نکته مهمی که باید به آن توجه شود، نقش تغذیه در کاهش این عوارض است.
میترا زراتی، کارشناس ارشد تغذیه در گفت وگو با جام جم، ضمن تاکید بر این که تغذیه و رژیم درمانی نقش موثری در پیشگیری از عوارض ناشی از روش های درمانی سرطان ایفا می کند، در این باره توضیح می دهد: تغذیه نه تنها می تواند از ایجاد این مشکلات پیشگیری کند، بلکه تا حدی برای کاهش شدت آنها نیز موثر است.
به عنوان نمونه بیمارانی که در حال شیمی درمانی یا رادیوتراپی در ناحیه سر و گردن هستند، دائم دچار خشکی دهان می شوند. این افراد مستعد بروز زخم های دهانی نیز هستند که در صورت ایجاد چنین زخم ها یا التهاب هایی باید به رژیم غذایی شان توجه ویژه ای شود.
به گفته این کارشناس ارشد تغذیه، بهتر است این افراد برای پیشگیری از خشکی دهان زمانی که خارج از خانه هستند یک بطری آب همراه داشته باشند و حتی وقتی تشنه نیستند، آب بنوشند تا دهان شان به کمک آب مرطوب بماند.
وی می افزاید: این افراد می توانند از ترکیباتی که تحریک کننده ترشحات بزاق است، مانند آبنبات ترش کمک بگیرند. مکیدن یخ نیز شیوه ای موثر برای این گروه از بیماران است.
همان طور که گفته شد، خشکی دهان فرد را مستعد ابتلا به زخم های دهان می کند. زراتی با اشاره به این موضوع خاطرنشان می کند: در صورتی که فرد به دلیل خشکی دهان دچار زخم دهان شده است، به هیچ وجه نباید از آدامس یا آبنبات ترش استفاده کند. این کار نه تنها کمکی به بیمار نمی کند، بلکه موجب تشدید زخم دهان هم خواهد شد.
وی تاکید می کند: کسانی که به دلیل درمان های سرطان دچار زخم های دهان یا آفت دهان شده اند، اصلا نباید از ترکیبات اسیدی مانند نوشابه های گازدار، گوجه فرنگی، رب یا سس گوجه فرنگی، مرکبات و کیوی استفاده کنند چون این ترکیبات با تشدید زخم های دهانی به بروز عوارض دیگری منجر می شود. همچنین بهتر است غذاهای خشک و جامد را نیز مصرف نکنند و بیشتر به شکل پوره یا سوپ غذایشان را میل کنند.
آنتی اکسیدان ها در روزهای شیمی درمانی
زراتی می گوید: افرادی که در حال شیمی درمانی هستند یا حتی کسانی که اشعه درمانی در ناحیه شکم انجام می دهند، ممکن است با مشکلی به نام «ناتوانی در تحمل لاکتوز» روبه رو شوند. این افراد زمانی که شیر می نوشند، دچار اسهال و نفخ شدید خواهند شد.
به همین دلیل توصیه می شود هنگام شیمی درمانی، زمانی که فرد دچار اسهال می شود، مصرف شیر را کنار گذاشته و به جای آن از ماست و بویژه ماست پروبیوتیک استفاده کند.
به گفته وی، در طول دوره درمان سرطان و شیمی درمانی بویژه در روزهای اول، ممکن است فرد دچار اسهال یا یبوست شود. برای پیشگیری از یبوست، بیماران حتما باید آب کافی بنوشند و توصیه می شود در رژیم غذایی روزانه شان از آلو یا انجیر خشکی که در آب خیس داده شده نیز استفاده کنند.
آنتی اکسیدان ها که در میوه ها و سبزیجات رنگی به وفور یافت می شود، یکی از بهترین منابع غذایی برای کاهش احتمال بروز سرطان به حساب می آید، اما این مطلب به این معنی نیست که فقط برای پیشگیری از سرطان باید از این مواد غذایی کمک گرفت. به گفته زراتی بیماران باید در روزهای شیمی درمانی از آنتی اکسیدان ها مانند لبو، خرمالو، کیوی، پرتقال های توسرخ، هویج و آب هویج به مقدار زیاد استفاده کنند؛ البته فراموش نکنید مصرف مرکبات در صورتی توصیه می شود که فرد دچار زخم های دهانی نشده باشد.
فرنی و شیربرنج؛ غذایی مناسب در دوران بی اشتهایی
عوارض و مشکلات ناشی از درمان سرطان به همین موارد ختم نمی شود. احساس تهوع و بی اشتهایی هم یکی از مشکلات شایعی است که بیماران را حسابی کلافه می کند، اما این مشکل هم راه حل دارد.
زراتی در این باره توضیح می دهد: بسیاری از بیماران بویژه در طول چهار تا پنج روز اول پس از شیمی درمانی دچار تهوع و بی اشتهایی می شوند بنابراین توصیه می شود به هیچ عنوان در سه روز اول از گوشت قرمز استفاده نکنند و به جای آن گوشت های سفید را مصرف کنند.
این کارشناس ارشد تغذیه می گوید: در این مدت بهتر است غذاهایی استفاده شود که خیلی به جویدن نیاز ندارد به عنوان نمونه مصرف ژله ای که در خانه تهیه شده و حاوی تکه های میوه است، به دلیل پروتئین مناسبی که دارد بسیار مفید خواهد بود. علاوه بر این، شیربرنج، فرنی ای که حاوی پودر گردوی آسیاب شده است، ماستی که داخل آن تکه های میوه، هویج رنده شده و کشمش وجود دارد نیز فوق العاده مناسب خواهد بود.
خیلی از بیماران علاوه بر کم اشتهایی از حالت تهوع نیز رنج می برند. زراتی به این گروه از افراد توصیه می کند، بهتر است جایی که بوی غذا در آن حس می شود، حضور نداشته باشید چون بوی غذا حالت تهوع را تشدید می کند. در مقابل بوییدن پوست لیمو ترش تازه می تواند به کاهش این حس کمک کند. مواد غذایی خیلی شیرین یا گرم نیز می تواند موجب ایجاد حالت تهوع شود.
علاوه بر این موارد توصیه می شود بیماران در روند شیمی درمانی حتما از پروتئین های گیاهی و حیوانی به مقدار لازم استفاده کنند و مقدار نمک را در رژیم غذایی شان محدود کنند.
صبحانه را کامل میل کنید
زراتی درباره رژیم غذایی قبل از شیمی درمانی یادآور می شود: وعده غذایی که قبل از شیمی درمانی مصرف می شود باید حاوی کربوهیدارت ها باشد به عنوان مثال نان، برنج یا ماکارونی ای که همراه با سبزیجات مانند قارچ، فلفل دلمه ای، هویج و… تهیه می شود برای شب قبل از شیمی درمانی مناسب خواهد بود.
وی می افزاید: معمولا حدود دو روز پس از شیمی درمانی بیماران بی اشتها هستند و به همین دلیل توصیه می شود، صبحانه را قبل از شیمی درمانی به طور کامل میل کنند. بویژه خوب است از نان های سبوس دار، مواد غذایی حاوی پروتئین مانند پنیر و گردوی آسیاب شده استفاده شود.
